ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆମେ ନଭେମ୍ବର ୨୧ରେ ବିଶ୍ବ ଟେଲିଭିଜନ ଦିବସ ପାଳନ କରୁ, ଯାହା ଏକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଉପକରଣ ବ୍ୟତୀତ ଟେଲିଭିଜନର ମହତ୍ତ୍ବ ପାଇଁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏହି ଉତ୍ସବ ମନୋରଞ୍ଜନର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ଏବଂ ଭିଡିଓ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଅଗ୍ରଣୀ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଭାବରେ ଉପକରଣର ଭୂମିକାକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ । ଏହା ମଧ୍ୟ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ନଭେମ୍ବର ୨୧କୁ ବିଶ୍ବ ଟେଲିଭିଜନ ଦିବସ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଛି ଯେଉଁଥିରେ 1996ରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବ ଟେଲିଭିଜନ ଫୋରମ୍ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଦିନ ଟେଲିଭିଜନ ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରତୀକ ପାଲଟିଛି ତାହା ମନେ ପକାଇଥାଏ ।
ଥିମ୍- ଚଳିତ ବର୍ଷର ବିଶ୍ବ ଟେଲିଭିଜନ ଦିବସର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି "Accessibility" (ଆକ୍ସେସିବିଲିଟି) । ଯାହାକି ପ୍ରସାରଣର ମହତ୍ତ୍ବ, ଗୁଣାତ୍ମକ ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ସକାରାତ୍ମକ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସଂଯୋଗ ପାଇଁ ଟେଲିଭିଜନକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଏ ।
ଇତିହାସ- ବିଶ୍ବ ଟେଲିଭିଜନ ଦିବସର ଉତ୍ସବ ୧୯୯୬ ମସିହାରୁ ପାଳନ କରାଯାଇଛି । ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏହି ଦିନ ପାଳନ କରିଥିଲା । ଏଥିସହ ଏହି ଦିନ ସେମାନେ ଟେଲିଭିଜନର ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ଏହା ସେହି ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ମହାସଭା (UNGA) ପ୍ରତିବର୍ଷ ନଭେମ୍ବର ୨୧ରେ ଏହି ଦିନ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା । ପ୍ରାରମ୍ଭରେ 1924 ମସିହାରେ ସ୍କଟଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଇଞ୍ଜିନିୟର ଜନ୍ ଲଗି ବୈଡଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଟେଲିଭିଜନ ଆବିଷ୍କାର ହୋଇଥିଲା, ଭାରତରେ ଟେଲିଭିଜନର ପରିଚୟ ୧୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୫୯ରେ ହୋଇଥିଲା ।
ମହତ୍ତ୍ୱ- ବିଶ୍ବ ଟେଲିଭିଜନ ଦିବସ ଟେଲିଭିଜନକୁ ଆଜିର ଦୁନିଆରେ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥାଏ । ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା, ସଂଘର୍ଷ, ଶାନ୍ତି ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଟେଲିଭିଜନର ଅବଦାନ ରହିଛି । ଏହି ଦିନ ଲେଖକ, ସାମ୍ବାଦିକ, ବ୍ଲଗର୍ ଏବଂ ମିଡିଆ ପ୍ରଫେସନାଲମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରି ଯୋଗାଯୋଗ ତଥା ବିଶ୍ବରେ ଟେଲିଭିଜନର ଭୂମିକାକୁ ଆଲୋକିତ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ତଥା ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ସମାବେଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏହା ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ଯୁଗରେ ନିରପେକ୍ଷ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ସରକାର ଏବଂ ସମାଚାର ସଂଗଠନର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।
ଭାରତରେ ଟେଲିଭିଜନର ଆବିଷ୍କାର: ୟୁନେସ୍କୋର ସହଯୋଗର ଟେଲିଭିଜନ ଦିଲ୍ଲୀରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ଏଠାରେ ସପ୍ତାହରେ ଦିନକୁ ଦୁଇଥର ଏକ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଥିମ୍ ଯଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଯାତାୟତ, ସଡକ ସମସ୍ୟା, ନାଗରିକଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଏବଂ ଅଧିକାର ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ବିଷୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଥିଲା । ଭାରତରେ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ଏକ ସ୍କୁଲ ଏଜୁକେସନାଲ୍ ଟେଲିଭିଜନ (STV) ପ୍ରୋଜେକ୍ଟକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରସାରଣକୁ ବିସ୍ତାର କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ବମ୍ବେରେ ଖୋଲା ଯାଇଥିବା ଦ୍ୱିତୀୟ ଟେଲିଭିଜନ ଷ୍ଟେସନ, ଭାରତରେ ଟେଲିଭିଜନର ପ୍ରଥମ ପ୍ରମୁଖ ବିସ୍ତାର ଭାବରେ ଦେଖାଗଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷ ଅମୃତସର, ଶ୍ରୀନଗରରେ ଖୋଲା ଯାଇଥିଲା । ଦୁଇ ବର୍ଷ ପରେ କୋଲକାତା, ଚେନ୍ନାଇ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ଷ୍ଟେସନ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ।
ପ୍ରାୟ ୧୭ ବର୍ଷ ଧରି, ଟେଲିଭିଜନ ପ୍ରସାରଣ ସୀମିତ ଘଣ୍ଟା ଭିତ୍ତିରେ ରହିଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରସାରଣ ବ୍ଲାକ ଏବଂ ହ୍ବାଇଟ ରଙ୍ଗରେ ହେଉଥିଲା । ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୭୫ରୁ ଜୁଲାଇ ୧୯୭୬ ମଧ୍ୟରେ Satellite Instructional Television Experiment (SITE) ଆୟୋଜିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାକୁ ଭାରତରେ ଟେଲିଭିଜନ ବିକାଶର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇଥିବା ତିନୋଟି ଇଗ୍ନିସନ୍ ପଏଣ୍ଟ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ସାମ୍ବାଦିକତା ଶିକ୍ଷା କରୁଥିବା ପ୍ରଫେସର ସଞ୍ଜୟ କଚୋଟ ଏକ କାଗଜରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପରୀକ୍ଷଣରେ ୬ଟି ରାଜ୍ୟର ଗ୍ରାମଗୁଡିକରେ ଶିକ୍ଷାଗତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସାରଣ ପାଇଁ ଉପଗ୍ରହର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା । ବିକାଶ ପାଇଁ ଟେଲିଭିଜନ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା । ଏଥିରେ ମନୋରଞ୍ଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ପ୍ରକୃତରେ ଟେଲିଭିଜନକୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିକଟତର କରିଥିଲା ।
୧୯୮୨ ମସିହାରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଥିବା ଦେଶର ଘରୋଇ ଯୋଗାଯୋଗ ଉପଗ୍ରହ ମଧ୍ୟରୁ INSAT-1A ର ଆସିବା ପରେ, ଦୂରଦର୍ଶନ ସମସ୍ତ ଆଞ୍ଚଳିକ ଷ୍ଟେସନକୁ ନେଟୱାର୍କ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା । ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ସର୍ବଭାରତୀୟ ପ୍ରସାରଣ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଦୂରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଏହା "ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ" ଭାବରେ ପରିଚିତ ହେଲା କାରଣ ଏହା ଦିଲ୍ଲୀରୁ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଷ୍ଟେସନରେ ଅପଲୋଡ୍ ଏବଂ ପ୍ରସାରିତ କରାଯାଉଥିଲା । ରଙ୍ଗାରଙ୍ଗ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରସାରଣ ନଭେମ୍ବର ୧୯୮୨ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ଦେଶ ଏସିଆନ୍ ଗେମ୍ସ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା । ଏହା ପ୍ରଥମ ଇଭେଣ୍ଟ ଥିଲା । ଯାହାକୁ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସାରା ଭାରତରେ ରଙ୍ଗୀନ ଭାବେ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ସହ ପ୍ରସାରିତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଟେଲିଭିଜନ ବିଷୟରେ ୧୦ଟି ରୋଚକ ତଥ୍ୟ
- ଜର୍ମାନ ଇଞ୍ଜିନିୟର ପଲ୍ ନିପକୋ ୧୮୮୪ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଟେଲିଭିଜନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ
- ୧୯୨୯ରେ ଭ୍ଲାଦିମିର୍ ଜୋରିକିନ୍ ପ୍ରଥମ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଟେଲିଭିଜନ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ
- ୧୯୫୧ରେ ଆମେରିକା ପ୍ରଥମ ବାଣିଜ୍ୟିକ ରଙ୍ଗାରଙ୍ଗ ଟେଲିଭିଜନ ଶୋ' ପ୍ରସାରଣ ଦେଖିଲା
- ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଇଉଜିନି ପଲେ ପ୍ରଥମ ରିମୋଟ୍ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ
- ୧୯୫୨ ସିଟକମ୍ "Our Miss Brooks" ଟେଲିଭିଜନରେ ପ୍ରଥମେ କଲରରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା
- ଟେଲିଭିଜନରେ ପ୍ରଥମ ସମ୍ବାଦ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ "Camel News Caravan" ୧୯୪୮ରେ ଡେବ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା
- ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଡେବ୍ୟୁ ହୋଇଥିବା "Today is Ours" ପ୍ରଥମ ସୋପ୍ ଅପେରା ଟେଲିଭିଜନରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା
- "Little Women", ପ୍ରଥମ ଟେଲିଭିଜନ୍ ମିନି ସିରିଜ୍, ୧୯୭୦ରେ ଡେବ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା
- ଟେଲିଭିଜନରେ ପ୍ରଥମ ରିଆଲିଟି ଶୋ "Candid Camera" ୧୯୪୮ରେ ଡେବ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା
- ଟେଲିଭିଜନରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଭିଡିଓ "Video Killed the Radio"
