নিউজ ডেস্ক, ২৭ জুলাই : জলপাইগুৰিৰ ভাৰত-বাংলাদেশ সীমান্তত 'প্ৰতিকূল স্থিতিত' বাস কৰা ১০,০০০-ৰো অধিক লোকে কাৰিকৰীভাৱে ভাৰতত বাস কৰে, কিন্তু তেওঁলোক ভাৰতীয় নহয় । অন্তত দেশত তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতীয় নহয় বুলি ক'ব পাৰি ।
এই লোকসকলৰ ওচৰত তেওঁলোকৰ ভাৰকীয় নাগৰিকত্ব প্ৰমাণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় ভোটাৰ কাৰ্ড, ৰেচন কাৰ্ড আৰু আধাৰ কাৰ্ডৰ দৰে চৰকাৰী সকলো নথিপত্ৰ আছে । কিন্তু তেওঁলোকে বাস কৰা ভূমি তেওঁলোকৰ নহয় । তেওঁলোকে জনপ্ৰতিনিধি বাছনি কৰে, কিন্তু তেওঁলোকৰ মাটি বিক্ৰী বা ক্ৰয় কৰাৰ অধিকাৰ নাই । আমোদজনকভাৱে, ২০১৫ চনৰ ১ আগষ্টত চিটমহলৰ (exchange of enclaves) বিনিময়ৰ সময়ত, দক্ষিণ বেৰুবাৰী গাঁও পঞ্চায়তৰ অধীনৰ এই পাঁচখন গাঁও ভাৰতীয় ভূখণ্ডত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল । গাঁওকেইখন হৈছে কাজলদীঘি (Kajaldighi), চিলাহাটি (Chilahati), বাৰাশশী (Barashashi), নওটাৰিদেবোত্তৰ (Nawtaridebottar) আৰু পাধনী (Padhani) । কিন্তু তেওঁলোকে এতিয়াও ভাৰতীয় মানচিত্ৰত স্থান পোৱা নাই । যাৰ ফলত তেওঁলোক আক্ষৰিকভাৱে কোনো মানুহ নথকা ভূমিত বাস কৰে ।
তেওঁলোকৰ সমস্যাটো স্বতন্ত্ৰতাৰ পিছৰ সময়ৰে পৰা আৰম্ভ হৈছিল । সেই সময়ত পাকিস্তানে দাবী কৰিছিল যে 'ৰেডক্লিফ লাইন' অনুসৰি দক্ষিণ বেৰুবাৰী পূব পাকিস্তানৰ অংশ হ'ব লাগে । এই দাবীয়ে বেৰুবাৰীৰ লোকসকলৰ মাজত অস্থিৰতাৰ সৃষ্টি কৰিছিল । ১৯৫৮ চনৰ ছেপ্টেম্বৰৰ আৰম্ভণিতে ১৯৪৭ চনৰ পৰা ১৯৬৪ চনলৈ ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী থকা জৱাহৰলাল নেহৰু আৰু ১৯৫৭ চনৰ পৰা ১৯৫৮ চনলৈ পাকিস্তানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী থকা ফিৰোজ খানৰ মাজত আলোচনা হয়, যাৰ ফলত উদ্বেগ আৰু বৃদ্ধি পায় ।
এই আলোচনাৰ সময়ত, ১৯৫৮ চনৰ নেহৰু-খান চুক্তিত উপনীত হৈছিল । তাত স্পষ্টকৈ কোৱা হৈছিল যে দক্ষিণ বেৰুবাৰী ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত বিভক্ত কৰা হ'ব । আৰু সেই অনুসৰি চিটমহলবোৰ বিনিময় কৰা হ'ব । অৱশ্যে এই চুক্তিখনে দক্ষিণ বেৰুবাৰীৰ জনসাধাৰণৰ বিৰোধিতাৰ সন্মুখীন হৈছিল আৰু বিষয়টো ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ত উঠিছিল । যাৰ ফলত ১৯৫৮ চনত এনক্লেভ এক্সচেঞ্জৰ অগ্ৰগতি বন্ধ হৈ গৈছিল ।
ভাৰতে সংবিধান (নৱম সংশোধনী, ১৯৬০) সংশোধন কৰি বিনিময়ৰ সৈতে আগবাঢ়িবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, বিশেষকৈ এই উদ্দেশ্যৰ বাবে । অৱশ্যে ১৯৬২ চনত ভাৰত-চীন যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাত, ১৯৬৪ চনত নেহৰুৰ মৃত্যু আৰু ১৯৬৫ চনত ভাৰত-পাকিস্তান যুদ্ধকে ধৰি কেইবাটাও ঘটনাই এই প্ৰক্ৰিয়াটো অধিক বিলম্বিত কৰে । এই ঘটনাবোৰে বেৰুবাৰীৰ সীমা নিৰ্ধাৰণৰ পৰা মনোযোগ আঁতৰাই নিছিল ।
বহু দশক ধৰি ভাৰত-বাংলাদেশৰ সম্পৰ্ক দুয়োখন দেশৰ মাজত স্থলসীমাৰ অমীমাংসিত সমস্যাৰ দ্বাৰা জর্জৰিত হৈ আছিল । এই বিবাদৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ আছিল সীমান্তৰ চিটমহলবোৰৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা, যিবোৰ চুবুৰীয়া দেশৰ ভূখণ্ডৰ দ্বাৰা সম্পূৰ্ণৰূপে আৱৰি থকা ভূমিৰ সৰু পকেট আছিল । এই ব্যৱস্থাই এই চিটমহলবোৰৰ ওপৰত প্ৰশাসনিক নিয়ন্ত্ৰণ জটিল কৰি তুলিছিল আৰু তাৰ বাসিন্দাসকলক প্ৰায় সত্তৰ বছৰ ধৰি তেওঁলোকৰ গৃহৰাজ্যৰ দ্বাৰা অপৰিচালিত আৰু বিচ্ছিন্ন কৰি ৰাখিছিল ।
২০১৫ চনত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাৰ মাজত হোৱা ভূমি সীমা চুক্তিয়ে স্থানান্তৰ প্ৰক্ৰিয়াত সহায় কৰিছিল । তাত ভাৰতে ১৭,১৬০.৬৩ একৰ ভূমিৰে গঠিত ১১১ টা চিটমহল বাংলাদেশলৈ স্থানান্তৰ কৰিছিল আৰু পাৰস্পৰিকভাৱে বাংলাদেশে ৭,১১০.০২ একৰ মাটি আৱৰি থখা ৫১ টা চিটমহল ভাৰতলৈ স্থানান্তৰ কৰিছিল ।
আবাসীসকলক ভাৰত বা বাংলাদেশত তেওঁলোকৰ নাগৰিকত্ব বাছনি কৰাৰ বিকল্প দিয়া হৈছিল । কিন্তু এই পাঁচখন গাঁৱৰ ভাগ্য আংশিকভাৱে অমীমাংসিত হৈ আছিল । যদিও আন্তৰ্জাতিক সীমা নিৰ্ধাৰণে তেওঁলোকক ভাৰতৰ ভিতৰত থাকিবলৈ অনুমতি দিছিল, তেওঁলোকক ভূমি ধাৰণৰ লাভৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল । কিয়নো ইয়াৰ প্ৰতিকূল স্থিতিৰ বাবে অঞ্চলটো ভাৰতীয় মানচিত্ৰত দেখুওৱা হোৱা নাছিল ।
"কেইবা দশক ধৰি কামাট গাঁও, যাক চিলাহাটি বুলিও জনা যায়, এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়ৰ সৈতে যুঁজি আছে । সেয়া হৈছে ইয়াৰ বাসিন্দাসকলৰ বাবে ভূমিৰ কাগজ নথকাটো । এই দুৰ্দশা কেৱল কামাটৰ বাবেই নহয়, আন চাৰিখন চুবুৰীয়া গাঁৱলৈকে বিস্তীৰ্ণ হৈছে । যাৰ ফলত মুঠ প্ৰায় ১০,০০০ লোক প্ৰভাৱিত হৈছে । ইয়াৰে ভিতৰত আকৌ ৮,০০০ জন পঞ্জীয়নভুক্ত ভোটাৰ । কৃষকসকলক লাভান্বিত কৰাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা যেনে ৰাজ্য চৰকাৰৰ দ্বাৰা কৃষক বন্ধু আঁচনি আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ কিষাণ নিধি সন্মান আঁচনিৰ দৰে কেইখনো চৰকাৰী আঁচনিৰ অধিকাৰী হোৱা সত্ত্বেও, ভূমিৰ নথিপত্ৰৰ অভাৱৰ ফলত স্থানীয় লোকসকলে এই সুবিধাসমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে লাভ কৰাত বাধা প্ৰদান কৰিছে ।" ফৰৱাৰ্ড ব্লকৰ প্ৰাক্তন বিধায়ক তথা চিলাহাটি গোবিন্দ ৰয়ৰ বাসিন্দাই ইটিভি ভাৰতক এই কথা জনায় ।
ৰয়ৰ মতে, ১৯৭৪ চনত যেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধী আৰু বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানে ভূমি সীমা চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছিল আৰু সীমান্তক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল, তেতিয়া দেখা গৈছিল যে পাঁচখন ভাৰতীয় গাঁও বাংলাদেশৰ ভূখণ্ডত প্ৰৱেশ কৰিছিল । আনহাতে, বাংলাদেশৰ চাৰিখন গাঁও ভাৰতৰ অংশ হৈছিল । এই গাঁওবোৰক প্ৰতিকূল স্থিতি হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত দুয়োফালৰ বাসিন্দাসকলৰ বাবে অধিক বিভ্ৰান্তি আৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি হৈছিল ।
"এই পাঁচখন গাঁৱৰ মানুহে ভাৰতত থাকিব বিচৰা বাবে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল । অৱশ্যে ২০১৫ চনত দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত স্থলসীমা চুক্তি স্বাক্ষৰিত হোৱাৰ লগে লগে এক সফলতা লাভ কৰে । যদিও এই উন্নয়নৰ লক্ষ্য আছিল আঞ্চলিক সমস্যাবোৰৰ স্পষ্টতা আৰু সমাধান অনা, ই কামত আৰু ইয়াৰ চাৰিওফালৰ গাঁওবোৰৰ লোকসকলৰ দুৰ্দশা সম্পূৰ্ণৰূপে সমাধান কৰা নাই । গাঁওবোৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল, কিন্তু উপযুক্ত ভূমি কাগজ নথকাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ চিন্তাৰ বিষয় হৈ আছে । যাৰ ফলত তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ সম্পত্তিৰ আইনী স্বীকৃতি লাভ কৰাত বাধা দিছে আৰু অত্যাৱশ্যকীয় সেৱা লাভ লাভ কৰিব নোৱাৰে ।" ৰয়ে লগতে কয় ।
এই সন্দৰ্ভত সোধাত জলপাইগুৰিৰ জিলা দণ্ডাধীশ মৌমিতা গোদাৰাই কয়, "দক্ষিণ বেৰুবাৰীৰ এই গাঁওবোৰত কিছু সমস্যা আছে আৰু ইয়াক ঊৰ্ধ্বতন কৰ্তৃপক্ষক অৱগত কৰা হৈছে ।"
লগতে পঢ়ক :MV Ganga Vilas Cruise : RTI ৰ উত্তৰত এম ভি গংগা বিলাসৰ প্ৰকৃত তথ্য ফাদিল !
