ইণ্ডিয়ান ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন’লজী (আইআইটি)ৰ গৱেষকসকলে এক অনুঘটক বিকশিত কৰিছে, যি কাঠৰ সুৰাৰ পৰা হাইড্ৰজেন গেছ মুকলি কৰিব পাৰে ৷ কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ কোনো পাৰ্শ্বীয় উৎপাদন নোহোৱাকৈ কাঠৰ সুৰাৰ পৰা হাইড্ৰজেন গেছ মুকলি কৰিব পৰা এই পদ্ধতি উলিয়াইছে গৱেষকসকলে (IIT Guwahatis new method)।
এচিএছ কেটালাইচিছ আলোচনীত প্ৰকাশিত এই গৱেষণাই হাইড্ৰজেন-মিথানল অৰ্থনীতিৰ বিকাশৰ বাবে ৰোমাঞ্চকৰ পথ মুকলি কৰে । এক সহজ আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিকভাৱে সুৰক্ষিত প্ৰক্ৰিয়া হোৱাৰ উপৰিও, পদ্ধতিটোৱে ফৰ্মিক এচিড প্ৰস্তুত কৰে, যি হৈছে এক উপযোগী ঔদ্যোগিক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ (Produce sustainable green hydrogen fuel) । এই বিকাশে মিথানলক এক আশাব্যঞ্জক 'লিকুইড অৰ্গেনিক হাইড্ৰজেন কেৰিয়াৰ' (এল.ও.এইচ.চি.) কৰি তোলে আৰু হাইড্ৰজেন-মিথানল অৰ্থনীতিৰ ধাৰণাত অৰিহণা যোগায় ।
উল্লেখ্য যে, বিশ্বই জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ বিকল্প বিচাৰি উলিওৱাৰ দিশত আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে হাইড্ৰজেন গেছ স্বচ্ছ শক্তি উৎপাদনৰ সৰ্বোত্তম উৎস হৈয়েই আছে । বৰ্তমান হাইড্ৰজেন হয় পানীৰ বিদ্যুৎ ৰাসায়নিক বিভাজনৰ দ্বাৰা বা জৈৱ-উৎপন্ন ৰাসায়নিক পদাৰ্থ যেনে এলক’হলৰ পৰা উৎপন্ন হয় (Indian Institute of Technology)।
নতুন পদ্ধতিটোত সাধাৰণতে মিথাইল এলক’হলৰ পৰা (সাধাৰণতে কাঠৰ এলক’হল বুলি কোৱা হয়) অনুঘটক ব্যৱহাৰ কৰি হাইড্ৰজেন উৎপন্ন কৰা হয়, যিটো প্ৰক্ৰিয়াক মিথানল সংস্কাৰ বুলি কোৱা হয় ।
কাঠৰ সুৰাৰ পৰা হাইড্ৰজেনৰ অনুঘটক উৎপাদনত দুটা সমস্যা আছে । প্ৰথমটো হ’ল প্ৰক্ৰিয়াটোত ৩০০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছৰ পৰিসৰত আৰু উচ্চ চাপত উচ্চ তাপমাত্ৰা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে । দ্বিতীয়তে, প্ৰতিক্ৰিয়াই কাৰ্বন ডাই অক্সাইড সহ-উৎপাদন কৰে, যি হৈছে এক সেউজগৃহ গেছ । ইয়াতেই দলটোৱে এটা সমাধান বিচাৰি পাইছে ।
আইআইটিটিৰ ৰসায়ন বিভাগৰ সহযোগী অধ্যাপক ড৹ অক্ষই কুমাৰ এএছ এএছে কয়, "মিথানল-সংস্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত, ব্ৰহ্মাস্ত্ৰৰ দৰে কাম কৰা আৰু কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ সম্পূৰ্ণ ধ্বংস হোৱা ভালদৰে প্ৰতিবেদিত অনুঘটক প্ৰণালীৰ বিপৰীতে, বৰ্তমানৰ কামত পিঞ্চাৰ (কেঁকোৰাসদৃশ) অনুঘটক ৰচনা কৰাৰ এক স্মাৰ্ট ৰণনীতি অন্তৰ্ভুক্ত আছে যি নিৰ্বাচিতভাৱে উচ্চ মূল্যৰ ফৰ্মিক এচিড আৰু পৰিষ্কাৰ-জ্বলা হাইড্ৰজেন প্ৰস্তুত কৰে ।"
দলটোৱে 'পিঞ্চাৰ' অনুঘটক নামৰ এক বিশেষ প্ৰকাৰৰ অনুঘটক বিকশিত কৰিছিল, য’ত এটা কেন্দ্ৰীয় ধাতু আৰু কেইটামান নিৰ্দিষ্ট জৈৱিক লিগেণ্ড থাকে । ইয়াক পিঞ্চাৰ বুলি কোৱা হয় কিয়নো জৈৱিক লিগেণ্ডবোৰ কেঁকোৰাৰ নখৰ দৰে যি ধাতুটো ঠাইত ধৰি ৰাখে । এই বিশেষ ব্যৱস্থাৰ বাবে, অনুঘটক অতি নিৰ্দিষ্ট আৰু নিৰ্বাচিত হৈ পৰে ।
এনেদৰে, যিহেতু কাঠৰ এলক’হল হাইড্ৰজেনত ভঙা হয়, কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ সলনি ফৰ্মিক এচিড উৎপন্ন হয় । প্ৰতিক্ৰিয়াটো 100 ডিগ্ৰী চেলচিয়াছত হয়, যি পৰম্পৰাগত মিথানল-সংস্কাৰৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় তাপমাত্ৰাতকৈ যথেষ্ট কম । অনুঘটকটো পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য কৰি তুলিবলৈ, গৱেষকসকলে অনুঘটকটো এটা নিষ্ক্ৰিয় সমৰ্থনত লোড কৰিছিল । ইয়াৰ দ্বাৰা, তেওঁলোকে বহুতো চক্ৰত অনুঘটকটো পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে ।
কাঠৰ এলকহলৰ পৰা হাইড্ৰজেন আৰু ফৰ্মিক এচিড উৎপাদন কৰা নতুন অনুঘটক ব্যৱস্থাটো ২০৫০ চনৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত গ্ৰহটোৰ ডিকাৰ্বনাইজেচনৰ বিশ্বব্যাপী লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ দিশত এক পদক্ষেপ বুলি অধ্যয়নটোৱে প্ৰকাশ কৰিছে ।
