নেশ্যনেল ডেস্ক,২২ ডিচেম্বৰ : ২০২৩ চনটো শেষ হ'বলৈ মাজত মাত্ৰ কেইটামান দিন বাকী আছে । এই বছৰটো বিভিন্ন কাৰণত ইতিহাসৰ পৃষ্ঠাত সন্নিৱিষ্ট হ'ব । ইয়াৰ ভিতৰত অন্যতম ওড়িশাৰ বালাছোৰৰ শোকাৱহ ৰে'ল দুৰ্ঘটনা । বালাছোৰৰ ট্ৰিপল ৰে'ল দুৰ্ঘটনাই সমগ্ৰ বিশ্বকে জোকাৰি গৈছিল । যোৱা কেইবা দশকৰ ভিতৰত ভাৰতৰ ইতিহাসত ই আটাইতকৈ ভয়ংকৰ ৰে'ল দুৰ্ঘটনা হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ক'ৰ'মণ্ডল এক্সপ্ৰেছ ৰে'লখন মূল পথৰ পৰা আঁতৰি গৈছিল । তেতিয়া এখন মালবাহী ৰে'লৰ সৈতে দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হৈছিল ।
ক'ৰ'মণ্ডল এক্সপ্ৰেছৰ প্ৰায় ২১ টাকৈ ডবা লাইনচ্যুত হৈছিল আৰু তাৰে ৩ টা ডবা ওচৰৰ ৰে'লপথত আহি থকা এছএমভিটি বেংগালুৰু-হাওৰা চুপাৰফাষ্ট এক্সপ্ৰেছৰ সৈতে সংঘৰ্ষ হৈছিল । দুৰ্ঘটনাটোত ২৯৬ গৰাকী লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছিল আৰু ১০০০ ৰো অধিক গুৰুতৰভাৱে আহত হৈছিল ।
২০২৩ চনৰ ২ জুনত এই ভয়ংকৰ দুৰ্ঘটনাটো সংঘটিত হৈছিল । খড়গপুৰৰ বিভাগীয় ৰে'ল প্ৰৱন্ধকে (ডিআৰএম) প্ৰদান কৰা তথ্য অনুসৰি, শালিমাৰ-হাওৰা ক'ৰ'মণ্ডেল এক্সপ্ৰেছ (১২৮৪১) সন্ধিয়া প্ৰায় ৬:৫১ বজাত বাহানাগা ষ্টেচনত লাইনচ্যুত হয় । ইয়াৰ অলপ পাছতে সন্ধিয়া প্ৰায় ৬:৫৫ বজাত বেংগালুৰু-হাওৰা চুপাৰফাষ্ট (১২৮৬৪) ৰে'লখন একে ঠাইতে লাইনচ্যুত হয় । দুৰ্ঘটনাটোৰ পাছত কেইবাখনো ৰে'লৰ পথ সলনি কৰা হয় । ঘটনাটোৰ পাছতে শ শ স্থানীয় লোকে আঘাতপ্ৰাপ্ত লোকসকলৰ বাবে ৰক্তদান কৰিবলৈ চিকিৎসালয়ত ভিৰ কৰে ।
দুৰ্ঘটনাৰ পিছদিনা অৰ্থাৎ ৩ জুনত, পশ্চিমবংগৰ মুখ্যমন্ত্ৰী মমতা বেনাৰ্জীয়ে সেই স্থান পৰিদৰ্শন কৰে । তেওঁ এখন বিশেষ হেলিকপ্টাৰেৰে হাওৰা জিলাৰ এটা হেলিপেডৰ পৰা প্ৰস্থান কৰে আৰু বালাছোৰত উপস্থিত হয় । দুৰ্ঘটনাস্থলীত কেন্দ্ৰীয় ৰে'ল মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণৱ আৰু পশ্চিমবংগৰ মুখ্যমন্ত্ৰী মমতা বেনাৰ্জীৰ সংবাদ মাধ্যমৰ সন্মুখত মৌখিক বাকবিতণ্ডাও দেখা যায় । মমতাই দাবী কৰিছিল যে ৰে'ল দুৰ্ঘটনাত ৫০০ তকৈও অধিক লোক নিহত হ'ব পাৰে । তেওঁৰ ওচৰতে থিয় হৈ থকা কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে লগে লগে কয় যে ওড়িশা চৰকাৰৰ তথ্য অনুসৰি ২৩৮ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছে ।
তিব্বতীয় ধৰ্মগুৰু দালাই লামাই একেদিনাই ওড়িশাৰ ৰে'ল দুৰ্ঘটনাক লৈ শোক প্ৰকাশ কৰে । ওড়িশাৰ মুখ্যমন্ত্ৰী নবীন পাটনায়কলৈ লিখা এখন পত্ৰত তেওঁ দুৰ্ঘটনাক লৈ শোকপ্ৰকাশ কৰিছে ।
প্ৰাথমিক অনুসন্ধানত পোহৰলৈ আহিছে যে বাহানাগা বজাৰ ষ্টেচনৰ ঠিক আগত ওড়িশাৰ ভয়ংকৰ ৰে'ল দুৰ্ঘটনাত পতিত ক'ৰ'মণ্ডল এক্সপ্ৰেছ ৰে'লখন লুপ লাইনত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু মূল লাইনৰ সলনি তাত ৰখাই থোৱা এখন মালবাহী ৰে'লৰ সৈতে সংঘৰ্ষ হৈছিল । বিষয়াসকলে এইটোও স্পষ্ট কৰিছে যে পথটোত 'কৱচ' প্ৰণালী উপলব্ধ নাছিল ।
কৱচ কি ?
ৰে'লৰ সংঘৰ্ষ মুখ্যতঃ লোকো পাইলটসকলৰ জাম্পিং সংকেতৰ ফলত হয় (বিপদত সংকেত দিয়া বা এছপিএডি)। যেতিয়া এনে পৰিস্থিতি আহে তেতিয়া কৱচে সতৰ্ক কৰি দিয়ে । যেতিয়া কৱচে পূৰ্ব নিৰ্ধাৰিত দূৰত্বৰ ভিতৰত একে লাইনত আন এখন ৰেল চিনাক্ত কৰে, ছিষ্টেমে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে লোকো পাইলটক অৱগত কৰিব পাৰে, ব্ৰেক প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে আৰু ৰে'লখন ৰখাব পাৰে ।
প্ৰাথমিক তদন্তৰ প্ৰতিবেদনৰ এটা প্ৰতিলিপিত কোৱা হৈছিল যে ১২৮৪১ নম্বৰৰ ৰে'লখনক আপ মেইন লাইনত আগবাঢ়িবলৈ অল-ক্লিয়াৰ দিয়া হৈছিল । কিন্তু ৰে'লখন লুপ লাইনত প্ৰৱেশ কৰিছিল, মালবাহী ৰে'লৰ ওচৰেৰে যাত্ৰা কৰিছিল আৰু লাইনচ্যুত হৈছিল । প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ১২৮৬৪ নম্বৰৰ ৰে'লখনৰ দুটা ডবা অন্তৱৰ্তীকালত মূল লাইনৰ মাজেৰে পাৰ হৈ যোৱাৰ সময়ত লাইনচ্যুত হয় আৰু বাগৰি যায় । উদ্ধাৰ অভিযানৰ অন্তত মৃত্যুৰ সংখ্যা ২৮৮ লৈ বৃদ্ধি পায় আৰু ওড়িশা চৰকাৰে মৃতদেহৰ চিনাক্তকৰণ প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে ভুৱনেশ্বৰলৈ প্ৰায় ১৬০ টা মৃতদেহ প্ৰেৰণৰ সিদ্ধান্ত লয় ।
৪ জুনত সমগ্ৰ উদ্ধাৰ অভিযান সম্পূৰ্ণ হয় আৰু নিশাৰ ভিতৰত ৰে'লপথ পুনৰ মেৰামতি কৰা হয় । আনহাতে, প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰী মোদীয়ে বিশ্বৰ নেতাসকলক তেওঁলোকৰ শোক বাৰ্তাৰ বাবে কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰে । আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জ' বাইডেন, ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভ্লাদিমিৰ পুটিন, চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ঝি জিনপিং, ব্ৰিটেইনৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ঋষি সুনাক আৰু ফ্ৰান্সৰ ৰাষ্ট্ৰপতি এমানুৱেল মেক্ৰনকে ধৰি বিশ্বৰ কেইবাগৰাকী নেতাই এই ভয়ংকৰ দুৰ্ঘটনাটোত শোক প্ৰকাশ কৰে ।
পাছত কেন্দ্ৰীয় ৰে'ল মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণৱে জনাই যে এই শোকাৱহ ৰে'ল দুৰ্ঘটনাৰ মূল কাৰণ জানিব পৰা গৈছে । তেওঁ জনোৱা মতে ইয়াৰ বাবে দোষী লোকসকলক চিনাক্ত কৰিছিল । বৈষ্ণৱে স্পষ্ট কৰিছিল যে দুৰ্ঘটনাটোৰ মূল কাৰণ আছিল ইলেক্ট্ৰনিক ইণ্টাৰলকিঙৰ পৰিৱৰ্তন । তেওঁ কৈছিল যে দুৰ্ঘটনাটোৰ কৱচৰ সৈতে কোনো সম্পৰ্ক নাই ।লোকো পাইলট আৰু সহকাৰী লোকো পাইলটক নিৰাপত্তাজনিত কাৰণত পৃথকে চিকিৎসা কৰা হৈছিল । এই শোকাৱহ ঘটনাৰ ৩ দিন পাছত চুবুৰীয়া ৰাজ্য ছত্তীশগড়, পশ্চিমবংগ আৰু বিহাৰৰ ভুক্তভোগী পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকলৰ মৃতদেহ চিনাক্ত কৰে ।
পাছত ৰে'লৱে ব'ৰ্ডে বিষয়টোৰ চিবিআই তদন্তৰ পৰামৰ্শ দিয়ে । ইফালে, ওড়িশা চৰকাৰে ১৫০ তকৈও অধিক অচিনাক্ত সংৰক্ষিত মৃতদেহ চিনাক্ত কৰাত আটাইতকৈ ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছিল । সেয়েহে, মুখ্য সচিব প্ৰদীপ জেনাই জনাইছিল যে চিনাক্ত কৰিব নোৱাৰা মৃতদেহবোৰৰ ডিএনএ আৰু আঙুলিৰ ছাপ সংগ্ৰহ কৰাৰ পিছত তেওঁলোকৰ অন্তিম সংস্কাৰ সম্পন্ন কৰা হ'ব । আটাইতকৈ ভয়ংকৰ দুৰ্ঘটনাটোৰ প্ৰায় ৫১ ঘণ্টা পাছত ৫ জুনত পথৰ মেৰামতিৰ কাম সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পাছত প্ৰথম ৰে'লখনে পথটোত যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল ।
নিশা প্ৰায় ১০.৪০ বজাত ভাইজাগ বন্দৰৰ পৰা কয়লাভৰ্তি এখন ৰে'ল ৰাউৰকেলা ষ্টীল প্ৰকল্পলৈ এই পথেৰে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰে । সেৱাসমূহ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ সময়ত কেন্দ্ৰীয় ৰে'ল মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণৱো অঞ্চলটোত উপস্থিত আছিল । ২ জুনত সংঘটিত হোৱা বেংগালুৰু-হাওৰা ৰে'ল দুৰ্ঘটনাৰ দৰে একেটা পথতে সামগ্ৰী ৰেলখনে যাত্ৰা কৰিছিল। ৬ জুনত কেন্দ্ৰীয় অনুসন্ধান ব্যুৰ' (চিবিআই)য়ে ইয়াৰ তদন্ত আৰম্ভ কৰে ।
চিবিআইৰ এটা ১০ জনীয়া দল আৰু কিছুমান কেন্দ্ৰীয় ফৰেনচিক বিভাগৰ সদস্য বাহানাগা ষ্টেচনৰ ঘটনাস্থলীত উপস্থিত হৈছিল আৰু তদন্তৰ বাবে মুখ্য লাইন আৰু লুপ লাইন পৰিদৰ্শন কৰিছিল । দলৰ কিছুমান সদস্যই সংকেত কোঠাটো পৰিদৰ্শন কৰিছিল আৰু তাত থকা বিষয়াসকলৰ সৈতে বাৰ্তালাপ কৰিছিল । ৭ জুনত চিবিআইয়ে ৰে'ল কৰ্মচাৰীৰ মোবাইল ফোন জব্দ কৰে আৰু ইয়াৰ অনুসন্ধানৰ সময়ত তেওঁলোকৰ কল ৰেকৰ্ড, হোৱাটছএপ কল আৰু ছ'চিয়েল মিডিয়াৰ ব্যৱহাৰ পৰীক্ষা কৰে ।
৯ জুনত, ৰে'ল মন্ত্ৰালয়ে ৬৬১ গৰাকী ভুক্তভোগীৰ পৰিয়ালক ২২.৬৬ কোটি টকাৰ ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান কৰে । ১১ জুনত অৱসৰপ্ৰাপ্ত ন্যায়াধীশ আৰু প্ৰাক্তন বিষয়াকে ধৰি নাগৰিক সমাজৰ বিশিষ্ট সদস্যসকলৰ এটা দলে ওড়িশাৰ ৰে'ল দুৰ্ঘটনাক লৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীলৈ চিঠি লিখি ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা আৰু প্ৰগতিক দুৰ্বল কৰাৰ প্ৰচেষ্টাৰ ওপৰত উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰে । পত্ৰখনত ২৭০ গৰাকী লোকে স্বাক্ষৰ কৰিছিল । তেওঁলোকৰ ভিতৰত আছিল ৰাজস্থান উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ প্ৰাক্তন মুখ্য ন্যায়াধীশ অনিল দেও সিং, গুজৰাট উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ প্ৰাক্তন ন্যায়াধীশ এছ এম চোনি, উত্তৰ প্ৰদেশৰ প্ৰাক্তন ডিজিপি বিক্ৰম সিং, মহাৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰাক্তন ডিজিপি প্ৰবীণ দীক্ষিত, জম্মু-কাশ্মীৰৰ প্ৰাক্তন আৰক্ষী সঞ্চালক এছ পি বৈদ আৰু চিবিআইৰ প্ৰাক্তন সঞ্চালক নাগেশ্বৰ ৰাও ।
প্ৰাক্তন প্ৰতিৰক্ষা সচিব তথা ৰাজ্যসভাৰ সচিব প্ৰধান যোগেন্দ্ৰ নাৰায়ণ, ৰ'ৰ(RAW) প্ৰাক্তন মুৰব্বী সঞ্জীৱ ত্ৰিপাঠী আৰু এন আই এৰ প্ৰাক্তন সঞ্চালক যোগেশ চন্দৰ মোদীও স্বাক্ষৰকাৰীসকলৰ ভিতৰত আছিল । ১২ জুনত চিবিআইয়ে এজন ষ্টেচন মাষ্টাৰ, এজন টেকনিচিয়ান আৰু ভাৰতীয় ৰে'লৱেৰ আন এজন কৰ্মচাৰীক আটক কৰে । তিনিওজনকে জেৰাৰ বাবে এটা অজ্ঞাত স্থানলৈ লৈ যোৱা হৈছিল । ১৬ জুনত, এজন আহত ব্যক্তিৰ মৃত্যুৰ সৈতে মৃত্যুৰ সংখ্যা ২৯০ লৈ বৃদ্ধি হয় ।
৩০ জুনত, এইমছ ভুৱনেশ্বৰত সংৰক্ষিত ডিএনএ পৰীক্ষাৰ জৰিয়তে আৰু ২৯ টা মৃতদেহ চিনাক্ত কৰা হৈছিল আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালক হস্তান্তৰ কৰা হৈছিল । চিবিআইয়ে ৭ জুলাইত তিনিজনক গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল । সংগঠনটোৱে বালাছোৰ জিলাত নিযুক্তি প্ৰাপ্ত তিনিজন লোকক সংস্থাটোৱে আটক কৰে । তেওঁলোক হৈছে টেকনিচিয়ান পাপ্পু কুমাৰ, শাখা অভিযন্তা মহম্মদ আমিৰ খান আৰু জ্যেষ্ঠ শাখা অভিযন্তা (সংকেত) অৰুণ কুমাৰ মহন্ত । তেওঁলোকে কৈছিল যে তিনিওজনক আইপিচি ধাৰা ৩০৪ (অপৰাধমূলক হত্যাকাণ্ড ৰ অধীনত হত্যাৰ সমান নহয়) আৰু ২০১ (প্ৰমাণ ধ্বংস)ৰ অধীনত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল । চিবিআই বিষয়াসকলে অভিযুক্তসকলক ভুৱনেশ্বৰৰ ৰাজধানী চিকিৎসালয়লৈ লৈ আহিছিল । তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্য পৰীক্ষাৰ অন্তত তেওঁলোকক বিশেষ চিবিআই আদালতলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল ।
খবৰ অনুসৰি চিবিআই বিষয়াসকলে অভিযুক্তজনক আদালতত হাজিৰ কৰোৱাৰ সময়ত ৭ দিনৰ জিম্মাৰ বাবে অনুৰোধ জনাইছিল । ভূৱনেশ্বৰৰ বিশেষ আদালতে চিবিআইক ৫ দিনৰ জিম্মাত দিয়ে । তদন্ত তীব্ৰতৰ কৰি চিবিআইয়ে ভুৱনেশ্বৰৰ উপকণ্ঠৰ চান্দকা আৰক্ষী থানাত জিম্মাত লোৱা ৩ জন সন্দেহজনক লোকক সোধা-পোছা কৰে । ৯ জুলাইত, চিবিআইয়ে ষ্টেচন মাষ্টাৰক ভুৱনেশ্বৰৰ চিবিআই কাৰ্যালয়ত হাজিৰ হ'বলৈ কয় । পিছদিনা, দলটোৱে ভাৰতীয় ৰে'লৱেৰ আৰু দুজন কৰ্মচাৰীক মাতি পঠিয়াইছিল আৰু ভয়ংকৰ দুৰ্ঘটনাটোৰ সন্দৰ্ভত তেওঁলোকক জেৰা কৰিছিল ।
১১ জুলাইত, চিবিআইয়ে প্ৰাৰম্ভিক ৫ দিনৰ ম্যাদ সমাপ্ত হোৱাৰ পাছত বাহানাগা ৰে'ল দুৰ্ঘটনাত অভিযুক্ত ৩ জনৰ বাবে অতিৰিক্ত ৫ দিনৰ জিম্মাৰ অনুৰোধ জনাইছিল । তেতিয়া আদালতে অভিযুক্ত কেইজনক ৪ দিনৰ চিবিআইৰ জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰে । তেওঁলোকৰ জিম্মা সমাপ্ত হোৱাৰ পাছত অভিযুক্ত ক্ৰমে জ্যেষ্ঠ শাখা অভিযন্তা (সংকেত) অৰুণ কুমাৰ মহন্ত, শাখা অভিযন্তা মহম্মদ আমিৰ খান আৰু টেকনিচিয়ান পাপ্পু কুমাৰক আদালতলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল । অৱশ্যে, তিনিজন অভিযুক্তৰ দুজন অৰুণ কুমাৰ মহন্ত আৰু মহম্মদ আমিৰ খানে জামিনৰ বাবে অনুৰোধ জনাইছিল । দুমাহৰ অন্তত অন্তিম মৃত্যুৰ সংখ্যা আছিল ২৯৫ টা ।
এই শোকাৱহ ঘটনাৰ ৪ মাহ পাছত ১১ অক্টোবৰত ভুৱনেশ্বৰ পৌৰ নিগমে (বিএমচি) অচিনাক্ত ২৮ টা মৃতদেহৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়া সম্পূৰ্ণ কৰে । প্ৰক্ৰিয়াটো পুৱা প্ৰায় ৮ বজাত সম্পূৰ্ণ হৈছিল । এই ট্ৰিপল-ৰে'ল দুৰ্ঘটনাটো বিশ্বৰ আটাইতকৈ ভয়ংকৰ ৰেটল দুৰ্ঘটনাবোৰৰ ভিতৰত অন্যতম আছিল ।
লগতে পঢ়ক :2023 year-ender: সমগ্ৰ বিশ্ব কঁপোৱা মণিপুৰ হিংসাৰ এক অৱলোকন
