ETV Bharat / health-and-lifestyle

माता झाल्यानंतर महिला नैराश्याग्रस्त होण्याचं काय असतं कारण? जाणून घ्या 'पोस्टपार्टम डिप्रेशन'

author img

By ETV Bharat Marathi Team

Published : Jan 29, 2024, 11:54 AM IST

Postpartum Depression : गरोदरपणात महिलांना अनेकदा मूड स्विंग आणि चिंतेचा सामना करावा लागतो. प्रसूतीनंतरही आरोग्याची काळजी घेणे तितकेच गरजेचे आहे. अनेकदा बाळाच्या जन्मानंतर मातांसाठी नैराश्य ही एक मोठी समस्या आहे. अशा परिस्थितीत, कधीकधी प्रसुतिपश्चात नैराश्याची लक्षणे दिसू शकतात.

Postpartum Depression
पोस्टपार्टम डिप्रेशन

हैदराबाद : कोणत्याही महिलेसाठी गर्भधारणा हा एक आनंददायी अनुभव असतो. या काळात शरीरात अनेक प्रकारचे चढउतार दिसून येतात. 'काळजी करू नका, मुलाच्या जन्माबरोबरच सर्व समस्या दूर होतील' असे तुम्ही अनेकदा ऐकले असेल. हे खरंच घडतं का? मुलाच्या जन्मानंतरही तुम्ही तुमच्या आरोग्याला हलके घेऊ नका. प्रसूतीनंतरही महिलांना अनेकदा मूड स्विंग आणि चिंतेचा सामना करावा लागतो. प्रसूतीनंतर होणाऱ्या हार्मोनल बदलांबद्दल जाणून घ्या. प्रसूतीनंतर अनेक वेळा तणाव आणि नैराश्य वाढते. याला वैद्यकीय भाषेत 'पोस्टपार्टम डिप्रेशन' म्हणतात.

'पोस्टपर्टम डिप्रेशन' म्हणजे काय? या स्थितीत महिलांना अनेकदा उदासीनता जाणवते. हा एक प्रकारचा नैराश्य निर्माण करणारा विकार आहे. हा विकार मुलाच्या जन्मानंतर 1 ते 3 आठवड्यांनंतर सुरू होतो. हा विकार कधीकधी 4 ते 6 आठवडे किंवा त्याहूनही अधिक काळ टिकतो. त्यामुळे वेळीच डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन यापासून मुक्ती मिळवणं गरजेचं आहे. स्त्रीमध्ये प्रसुतिपश्चात उदासीनतेची लक्षणे शोधणे कठीण होऊ शकते. अनेकवेळा महिला संबंधित लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात. हे योग्य नाही. महिलांमधील नैराश्याची काही सामान्य लक्षणे जाणून घेऊया.

ही लक्षणे असू शकतात

  • मूड स्विंग आणि चिंता
  • झोपेचे वेळापत्रक विस्कळीत होणं.
  • दीर्घकाळापर्यंत डोकेदुखी.
  • भूकेमध्ये बदल.
  • सुस्त वाटणे.
  • कामवासना कमी होणे.
  • तुमच्या मुलामध्ये रस नसणे.
  • तुमच्या मुलाला दुखावण्याचा विचार येणे.
  • आत्महत्येचे विचार मनात येतात.

पोस्टपर्टम डिप्रेशनची कारणे

  • तरुण वयात गर्भधारणा
  • वाईट वैवाहिक संबंध
  • कौटुंबिक इतिहास
  • एकल पालक
  • गर्भधारणेबद्दल अस्पष्टता
  • जुळी मुले असणे.

उपचार काय? तुमचा जोडीदार असो किंवा तुमचे नुकतेच जन्मलेले बाळ, जर तुम्ही या नैराश्याने ग्रस्त असाल, तर तुम्हाला दोघांसोबत घट्ट नात निर्माण करण्यात अडचणी येऊ शकतात. याचा परिणाम तुमच्या वैवाहिक जीवनावरही होतो. अशा परिस्थितीत या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करण्याऐवजी घाबरून न जाता त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. याशिवाय घराबाहेर मित्र किंवा कुटुंबियांसोबत वेळ घालवा. तसे लोकांना भेटा. तसेच प्रसूतीनंतर गमावलेली ऊर्जा परत मिळवण्यासाठी योग्य आहार घेणं महत्त्वाचं आहे.

( डिस्क्लेमर : वर नमूद केलेला सल्ला आणि सूचना केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहेत. आपल्याला काही प्रश्न किंवा चिंता असल्यास, नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)

हेही वाचा :

  1. शरीराला स्लीम ठेवण्यासाठी 'सुमो स्क्वॅट' फायदेशीर
  2. लैंगिक छळ म्हणजे काय? अशा प्रकरणांमध्ये काय असू शकते शिक्षा, जाणून घ्या काय आहे कायदा?

हैदराबाद : कोणत्याही महिलेसाठी गर्भधारणा हा एक आनंददायी अनुभव असतो. या काळात शरीरात अनेक प्रकारचे चढउतार दिसून येतात. 'काळजी करू नका, मुलाच्या जन्माबरोबरच सर्व समस्या दूर होतील' असे तुम्ही अनेकदा ऐकले असेल. हे खरंच घडतं का? मुलाच्या जन्मानंतरही तुम्ही तुमच्या आरोग्याला हलके घेऊ नका. प्रसूतीनंतरही महिलांना अनेकदा मूड स्विंग आणि चिंतेचा सामना करावा लागतो. प्रसूतीनंतर होणाऱ्या हार्मोनल बदलांबद्दल जाणून घ्या. प्रसूतीनंतर अनेक वेळा तणाव आणि नैराश्य वाढते. याला वैद्यकीय भाषेत 'पोस्टपार्टम डिप्रेशन' म्हणतात.

'पोस्टपर्टम डिप्रेशन' म्हणजे काय? या स्थितीत महिलांना अनेकदा उदासीनता जाणवते. हा एक प्रकारचा नैराश्य निर्माण करणारा विकार आहे. हा विकार मुलाच्या जन्मानंतर 1 ते 3 आठवड्यांनंतर सुरू होतो. हा विकार कधीकधी 4 ते 6 आठवडे किंवा त्याहूनही अधिक काळ टिकतो. त्यामुळे वेळीच डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन यापासून मुक्ती मिळवणं गरजेचं आहे. स्त्रीमध्ये प्रसुतिपश्चात उदासीनतेची लक्षणे शोधणे कठीण होऊ शकते. अनेकवेळा महिला संबंधित लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात. हे योग्य नाही. महिलांमधील नैराश्याची काही सामान्य लक्षणे जाणून घेऊया.

ही लक्षणे असू शकतात

  • मूड स्विंग आणि चिंता
  • झोपेचे वेळापत्रक विस्कळीत होणं.
  • दीर्घकाळापर्यंत डोकेदुखी.
  • भूकेमध्ये बदल.
  • सुस्त वाटणे.
  • कामवासना कमी होणे.
  • तुमच्या मुलामध्ये रस नसणे.
  • तुमच्या मुलाला दुखावण्याचा विचार येणे.
  • आत्महत्येचे विचार मनात येतात.

पोस्टपर्टम डिप्रेशनची कारणे

  • तरुण वयात गर्भधारणा
  • वाईट वैवाहिक संबंध
  • कौटुंबिक इतिहास
  • एकल पालक
  • गर्भधारणेबद्दल अस्पष्टता
  • जुळी मुले असणे.

उपचार काय? तुमचा जोडीदार असो किंवा तुमचे नुकतेच जन्मलेले बाळ, जर तुम्ही या नैराश्याने ग्रस्त असाल, तर तुम्हाला दोघांसोबत घट्ट नात निर्माण करण्यात अडचणी येऊ शकतात. याचा परिणाम तुमच्या वैवाहिक जीवनावरही होतो. अशा परिस्थितीत या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करण्याऐवजी घाबरून न जाता त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. याशिवाय घराबाहेर मित्र किंवा कुटुंबियांसोबत वेळ घालवा. तसे लोकांना भेटा. तसेच प्रसूतीनंतर गमावलेली ऊर्जा परत मिळवण्यासाठी योग्य आहार घेणं महत्त्वाचं आहे.

( डिस्क्लेमर : वर नमूद केलेला सल्ला आणि सूचना केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहेत. आपल्याला काही प्रश्न किंवा चिंता असल्यास, नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)

हेही वाचा :

  1. शरीराला स्लीम ठेवण्यासाठी 'सुमो स्क्वॅट' फायदेशीर
  2. लैंगिक छळ म्हणजे काय? अशा प्रकरणांमध्ये काय असू शकते शिक्षा, जाणून घ्या काय आहे कायदा?
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.