सरोजिनी नायडू यांनीही महिलांच्या हक्कासाठी खूप संघर्ष केला. त्या भारताच्या पहिल्या महिला राज्यपाल झाल्या. वयाच्या १६ व्या वर्षी सरोजिनी नायडू उच्च शिक्षणासाठी इंग्लंडला गेल्या. तेथे त्यांनी किंग्ज कॉलेज, लंडन आणि गिर्टन कॉलेजमध्ये शिक्षण घेतले. त्यांनी घरीच इंग्रजीचा अभ्यास केला. सरोजिनी आपले शिक्षण पूर्ण करू शकल्या नाहीत, पण त्या इंग्रजीत हुशार होत्या. त्यांचे लग्न वयाच्या १९ व्या वर्षी डॉ. गोविंद राजालू नायडू यांच्याशी झाले होते. सरोजिनी नायडू यांनी भारतातील महिलांच्या विकासासाठी केलेल्या कार्याची दखल घेण्यासाठी त्यांचा वाढदिवस 'राष्ट्रीय महिला दिन' म्हणून साजरा केला जातो.
प्रभावित करणारे भाषण : गोपाळ कृष्ण गोखले यांच्या 1906 मध्ये कलकत्ता येथे झालेल्या भाषणाचा नायडूंच्या राजकारणात मोठा प्रभाव पडला. भारतात महिलांवर होत असलेल्या अन्यायाविरोधात त्यांनी आवाज उठवला. यासोबतच त्यांनी भारताच्या स्वातंत्र्याच्या चळवळीतही महत्त्वाची भूमिका बजावली. सरोजिनी नायडू पहिल्यांदा 1914 मध्ये महात्मा गांधींना भेटल्या आणि त्यांच्या कार्याने प्रभावित झाल्या. तेव्हापासून त्या देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी आपले प्राण त्यागायला देखील तयार झाल्या. 1925 मध्ये त्यांना काँग्रेसचे अध्यक्ष बनवण्यात आले.
केसर-ए-हिंद : सरोजिनी यांना 1928 मध्ये ब्रिटिश सरकारने 'केसर-ए-हिंद' पुरस्काराने सन्मानित केले. हे पदक त्यांना भारतात प्लेगच्या साथीच्या काळात त्यांच्या कामासाठी देण्यात आले होते. पण, जालियनवाला बाग हत्याकांडाचा राग आल्याने त्यांनी हा सन्मान परत केला होता. भारताच्या नाइटिंगेल सरोजिनी यांनीही महिलांच्या हक्कांसाठी खूप संघर्ष केला. त्या भारताच्या पहिल्या महिला राज्यपाल झाल्या.
भारतीय राष्ट्रीय चळवळ : सरोजिनी नायडू यांचा जन्म १३ फेब्रुवारी १८७९ रोजी झाला. त्यांना भारतातील 'भारत कोकिळा' म्हणून ओळखले जाते. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या त्या पहिल्या भारतीय महिला अध्यक्षा होत्या. त्या केवळ स्वातंत्र्यसैनिकच नव्हत्या, तर त्या सध्याच्या उत्तर प्रदेशातील संयुक्त प्रांताच्या पहिल्या महिला गव्हर्नर देखील होत्या. तिने गोपाळकृष्ण गोखले यांना तिचे 'राजकीय पिता' मानले. जालियनवाला बाग हत्याकांडामुळे दुःखी झाल्याने त्यांनी 1919 मध्ये कविता लिहिणे बंद केले. 1905 मध्ये बंगालच्या फाळणीनंतर सरोजिनी नायडू भारतीय राष्ट्रीय चळवळीत सामील झाल्या. सरोजिनी नायडू यांना 1928 मध्ये ब्रिटीश सरकारने 'कैसर-ए-हिंद' सन्मानाने भारतातील प्लेगच्या साथीच्या वेळी केलेल्या कार्यासाठी सन्मानित केले होते.
राष्ट्रीय महिला दिन : सरोजिनी यांना 2 मार्च 1949 रोजी लखनौमध्ये हृदयविकाराचा झटका आला आणि त्यांचा मृत्यू झाला. 13 फेब्रुवारी 2014 पासून म्हणजेच भारतातील नाइटिंगेल सरोजिनी नायडू यांच्या 135 व्या जयंती दिवसापासून 'राष्ट्रीय महिला दिन' साजरा करण्यास सुरुवात झाली.
