Azadi Ka Amrit Mahotsav: బ్రిటిష్‌ హయాంలో అవధ్‌ (ప్రస్తుత ఉత్తర్‌ ప్రదేశ్‌లోనిది) ఓ సంస్థానం. రాజు నవాబ్‌వాజిద్‌ అలీషా. ఆయన భార్య బేగం హజ్రత్‌ మహల్‌. కీలకమైన ఈ సంస్థానంపై బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం కన్నేసి 1856లో స్వాధీనం చేసుకుంది. చేసేది ఏమీ లేక... లండన్‌ వెళ్లి విక్టోరియా మహారాణిని కలుస్తానంటూ... కుటుంబాన్ని విడిచి... రాజు నవాబ్‌ వాజిద్‌ అలీషా కోల్‌కతా వెళ్లిపోయాడు. ఇంతలో... మేరఠ్‌, ఝాన్సీ, కాన్పుర్‌లలో ప్రథమ స్వాతంత్య్ర సంగ్రామం (సిపాయిల తిరుగుబాటు) మొదలైంది. అవధ్‌పైనా దీని ప్రభావం పడింది. ఇదే అదనుగా... కోల్పోయిన సంస్థానాన్ని తిరిగి దక్కించుకోవడానికి భర్త సాయం లేకపోయినా నడుం బిగించింది బేగం హజ్రత్‌ మహల్‌. ఆ క్రమంలో ఆమెకు తోడైంది ఊదాదేవి.
అవధ్‌లోని ఓ పాసీ దళిత కుటుంబంలో జన్మించిన ఊదాదేవి చిన్నప్పటి నుంచీ ఆంగ్లేయుల అరాచకాలను వింటూ పెరిగింది. వారిపై వ్యతిరేకత ఆమెలో నరనరాన గూడుకట్టుకుంది. ఆమె భర్త మక్కాపాసీ హజ్రత్‌ మహల్‌ సైన్యంలో చేరారు. సిపాయిల తిరుగుబాటుతో అవధ్‌లో యుద్ధ వాతావరణం ఏర్పడగానే... ఊదాదేవి కూడా రంగంలోకి దిగింది. బేగం హజ్రత్‌ మహల్‌ సూచనల మేరకు... మహిళల బెటాలియన్‌ను ఏర్పాటు చేసి నాయకత్వం వహించింది.
సికిందర్‌బాగ్‌... కోటలాంటి విల్లా గార్డెన్‌. నవాబ్‌ వాజిద్‌ అలీషా వేసవి విడిదిగా దీన్ని నిర్మించుకున్నాడు. ఇది కేంద్రంగా... ఆంగ్లేయులపై హజ్రత్‌ మహల్‌ సైన్యం విరుచుకుపడి... బ్రిటిష్‌ రెసిడెన్సీని స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇది తెల్లవారిని ఆశ్చర్యపర్చింది. రెసిడెన్సీని తిరిగి పొందటానికి కమాండర్‌ కాలిన్‌ క్యాంప్‌బెల్‌ సారథ్యంలో బ్రిటిష్‌ సైన్యం ఎదురుదాడి మొదలెట్టింది. సికిందర్‌బాగ్‌ లోపలి నుంచి తమపై దాడి జరుగుతున్నట్లు గుర్తించిన క్యాంప్‌బెల్‌ 1857 నవంబరులో భారీస్థాయిలో విరుచుకుపడ్డాడు. దాదాపు 2వేల మంది అవధ్‌ సిపాయిలు హతమయ్యారు. ఈ క్రమంలో ఊదాదేవి భర్త మక్కాపాసీ మరణించాడు. ఈ విషయం తెలియగానే... మరింత ఉక్రోషంతో ప్రతీకారం తీర్చుకోవటానికి ప్రతిన పూనింది ఊదాదేవి. అలాగని ఆవేశంతో ఎదురుగా వెళ్లి ఆంగ్లేయుల సేనలను, వారి ఆయుధ సంపత్తిని ఎదుర్కోవటం మూర్ఖత్వమవుతుందని గమనించి వ్యూహం పన్నింది.