अनेक शतकांपासून कॉफीचा वापर होत आला आहे. अनेक जण त्याची शपथही घेतात. कॉफी ही स्वतःच अनेक रसायनांची ज्ञात रचना आहे, सर्वात प्रसिद्ध म्हणजे कॅफीन, इतर रसायनांमध्ये क्लोरोजेनिक ऍसिड आणि पुट्रेसिन यांचा समावेश होतो. कॉफीच्या उत्पादनामध्ये अनेक रसायने, खते, कीटकनाशके इत्यादींचा वापर केला जातो. डॉ प्रसाद कसबेकर, सल्लागार सर्जिकल ऑन्कोलॉजिस्ट, मसिना हॉस्पिटल, भायखळा, मुंबई यांचे या विषयावर आपले मत मांडले आहे.
कॉफी हे रसायनांचे पॉवरहाऊस आहे - "कॉफीमुळे कॅन्सर होऊ शकतो का, असे अनेकांनी मला विचारले आहे. पारंपारिक शहाणपणाचे म्हणणे आहे की जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने भयंकर रोगाशी संबंध येऊ शकतो. कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक हानीकारक असतो, मग कॉफी वेगळी का असावी. तथापि, अभ्यास काहीतरी वेगळे सुचवतात, या विषयावर केलेल्या संशोधनातून असे दिसून आले आहे की कॉफीचा सर्वसाधारणपणे कर्करोगाशी संबंध नाही. काही अभ्यासात कॉफीचा संबंध मूत्राशयाचा कर्करोग आणि फुफ्फुसाचा कर्करोग होण्याचा धोका असल्याचे म्हटले आहे, परंतु असे कोणतेही निर्णायक पुरावे मिळालेले नाहीत. कोलोरेक्टल कर्करोग, यकृताचा कर्करोग आणि स्तनाचा कर्करोग, यापासून कॉफीचा संरक्षणात्मक प्रभाव असल्याचे दिसून आले आहे.
आता, एखाद्याने हे समजून घेतले पाहिजे की यापैकी काहीही निरपेक्ष नाही आणि संरक्षणात्मक किंवा विनाशकारी संबंध निर्णायकपणे सिद्ध करण्यासाठी या संदर्भात बरेच अभ्यास आवश्यक आहे. कॉफीमध्ये असलेले पॉलीफेनॉल कर्करोग आणि उच्च रक्तदाब आणि हृदयविकार यांसारख्या इतर आजारांना प्रतिबंध करण्यासाठी फायदेशीर प्रभाव असल्याचे ओळखले जाते. फुफ्फुस, मूत्राशय आणि रक्ताच्या कर्करोगाशी संबंधित असणा-या ऍक्रिलामाइडला कार्सिनोजेनिक म्हणून ओळखले जाते.
2020 मध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासात कर्करोग आणि कॉफी सेवन यांच्यातील संबंध शोधण्यासाठी केलेल्या मागील सर्व अभ्यासांचे मेटा-विश्लेषण करण्यात आले. यावरील एकूण 36 वेगवेगळ्या पेपर्सचा अभ्यास केल्यानंतर, ते या निष्कर्षापर्यंत पोहोचले की कॉफी खरं तर एंडोमेट्रियल कर्करोग, यकृताचा कर्करोग, मेलानोमास, तोंडाचा कर्करोग आणि घशाचा कर्करोग यापासून संरक्षण करते. कॉफीचा मूत्राशयाच्या कर्करोगाशी काही संबंध होता आणि फुफ्फुसाच्या कर्करोगाशी संभाव्य संबंध होता. इंटरनॅशनल एजन्सी फॉर कॅन्सर रिसर्चने देखील यकृताचा कर्करोग आणि एंडोमेट्रियल कर्करोगावर विशेष भर देऊन कर्करोगाचा धोका कमी करण्याच्या संदर्भात वरील निष्कर्षांवर सहमती दर्शवली. त्यांना कोणत्याही कर्करोगाच्या प्रकारांमध्ये कोणताही सकारात्मक संबंध आढळला नाही.
शेवटी, मी कॉफी आणि कर्करोगाच्या संपूर्ण समस्यांबद्दल माझे मत शेअर करू इच्छितो. हे प्रश्न विचारणाऱ्या माझ्या रुग्णांना मी सर्वात सामान्य उत्तर देईन की कॉफी सुरक्षित आहे! ते आपल्या पूर्वजांनी पूर्वी सेवन केले होते आणि आताही सेवन होत आहे. जास्त प्रमाणात सेवन केलेली कोणतीही वस्तू हानीकारक असते आणि कॉफीच्याही बाबतीत तेच आहे. लहान प्रमाणात काही फरक पडत नाही. काही वस्तू आणि रोग यांच्यातील संबंध शोधण्याचा प्रयत्न करण्यासाठी अनेक अभ्यास केले गेले आहेत आणि काही कदाचित त्या संबंधाचा अतिरेक करत असतील. आम्ही शोधलेल्या प्रत्येक लेखाबद्दल छान गरम कॉफी पीत स्थिर डोक्याने त्यावर विचार व टीका करा.''
हेही वाचा - Blood Cancer : ब्लड कॅन्सरशी संबंधित 5 सामान्य गैरसमज
