କେନ୍ଦ୍ରାପଡା:ରାଜନଗରରେ ଭିନ୍ନ ପରମ୍ପରା । ନଦୀ ମଝିରେ ମା'ଙ୍କୁ ମେଲାଣି ଦେଉଛନ୍ତି ରାଜନଗରବାସୀ । ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟରେ ଚାଲିଛି ଜଗତଜନନୀ ମା' ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଭସାଣ ଉତ୍ସବ । କେନ୍ଦ୍ରାପଡା ଜିଲ୍ଲାର ରାଜନଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ନିଆରା ଢଙ୍ଗରେ ବିଦାୟ ନିଅନ୍ତି ମାଆ । ରାଜାରାଜୁଡା ଶାସନ ସମୟରୁ ପ୍ରଚଳିତ ପରମ୍ପରାକୁ ସାମ୍ମାନ ଜଣାଇ ବିଜୟା ଦଶମୀ ପରଦିନ ନିଆରା ଢଙ୍ଗରେ ଦୁର୍ଗତିନାଶିନୀଙ୍କର ହଂସୁଆ ନଦୀରେ ଚାପ ଖେଳ ବିଧି କରାଯିବା ବିସର୍ଜନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଦେଖିବାକୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ପ୍ରବଳ ସାମାଗମ ହୋଇଥାଏ ।
ରାଜନଗର ବଜାରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ୨୮ଟି ପୂଜା ମଣ୍ଡପରେ ମାଆ ପୂଜା ପାଇଥାନ୍ତି । ୨୮ଟି ମେଢ଼ରୁ ୪ଟି ମେଢ଼କୁ ହଂସୁଆ ନଦୀରେ ପୂଜା ମଣ୍ଡପର କର୍ମକର୍ତ୍ତାମାନେ ମା'ଙ୍କ ମୃଣ୍ମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଚାପ ଡଙ୍ଗାରେ ବିଜେ କରି ନୌକା ବିହାର କରାଇ ବିସର୍ଜନ କରାଇଥିଲେ । ଏପରି ଏକ ନିଆରା ଭସାଣି ଦୀର୍ଘ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ବୋଲି କୁହନ୍ତି ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦା । ତତ୍କାଳୀନ କନିକା ରାଜା ଭୁଜବଳ ଭଞ୍ଜଦେଓଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ମେଳଣକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ କନିକା ରାଜା ଓ ରାଜ ପରିବାରକୁ ସାମ୍ନାନ ଜଣାଇ ଏହି ପରମ୍ପରାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି ।
ମହାମାରୀ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ମାଙ୍କର ପୂଜା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ରାଜାଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ରାଜନଗରରେ ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା ସ୍ଥଳ ପଥରେ ନଥିବାରୁ କନିକା ରାଜା ମାଙ୍କ ମୃଣ୍ମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରି ହଂସୁଆ ନଦୀରେ ଡଙ୍ଗାରେ ମାଆଙ୍କୁ ସାତ ଥର ନାଵକେଳି କରି ହଂସୁଆ ନଦୀରେ ବିସର୍ଜନ କରୁଥିଲେ। ଯଦିଓ ରାଜା ରାଜୁଡା ଅମଳ ଆଉ ନାହିଁ ତଥାପି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ରାଜାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଚଳିତ ପରମ୍ପରା ଓ ଐତିହ୍ୟକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ପରମ୍ପରାକୁ ଜିବୀତ ରଖିଛନ୍ତି ।