ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ (Presidential Election 2022) ਦੀ ਤਰੀਕ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ 15 ਜੂਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ 29 ਜੂਨ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 62 ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 24 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਚੋਣ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਮੈਂਬਰ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ, ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਰਾਜ ਸਭਾ, ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਮੈਂਬਰ। ਸਭਾ ਜਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2017 'ਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ 17 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 20 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜੁਲਾਈ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜ ਸਭਾ 'ਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਕੜੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਹੈ। 10 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਦਨ ਦੀਆਂ 57 ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਲਈ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮੈਂਬਰ (ਰਾਜ ਸਭਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੋਵੇਂ) ਅਤੇ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 776 ਹੈ (ਰਾਜ ਸਭਾ 233 ਲੋਕ ਸਭਾ 543) ਹਰੇਕ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਵੋਟ ਦਾ ਮੁੱਲ 708 ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਕੁੱਲ 4,120 ਵੋਟਾਂ ਹਨ।
1971 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੀ ਵੋਟ ਦਾ ਮੁੱਲ ਰਾਜ ਤੋਂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ 245 ਮੈਂਬਰੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ 101 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ 16 ਅਸਾਮੀਆਂ ਖਾਲੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 95 ਮੈਂਬਰ ਹਨ।
ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਇਮਤਿਹਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। 10 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਦਨ ਦੀਆਂ 57 ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਲਈ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮੈਂਬਰ (ਰਾਜ ਸਭਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੋਵੇਂ) ਅਤੇ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 776 ਹੈ (ਰਾਜ ਸਭਾ 233 ਲੋਕ ਸਭਾ 543) ਹਰੇਕ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਵੋਟ ਦਾ ਮੁੱਲ 708 ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਕੁੱਲ 4,120 ਵੋਟਾਂ ਹਨ। 1971 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੀ ਵੋਟ ਦਾ ਮੁੱਲ ਰਾਜ ਤੋਂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ 245 ਮੈਂਬਰੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ 101 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ 16 ਅਸਾਮੀਆਂ ਖਾਲੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 95 ਮੈਂਬਰ ਹਨ।
ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਜਨਤਾ ਦਲ-ਯੂ ਕੋਲ 4, ਕਾਂਗਰਸ 29, ਟੀਐਮਸੀ 13, ਆਪ 8, ਡੀਐਮਕੇ 10, ਆਰਜੇਡੀ 6, ਵਾਈਐਸਆਰਸੀਪੀ 6, ਟੀਆਰਐਸ 6, ਆਰਜੇਡੀ 5 ਅਤੇ ਐਨਸੀਪੀ 4 ਹਨ। NDA ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ 4/5 ਜਿੱਤਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਯੂਪੀ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਗੋਆ ਅਤੇ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਘਟ ਗਈ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮਾਰਚ 'ਚ 'ਆਪ' ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ 'ਚ ਗਿਣਤੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਉਥੇ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਘਟਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਹੋਵੇਗਾ। 10 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ 57 ਰਾਜ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ 15 ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਵੋਟਾਂ ਪੈਣੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਨਾਮਜ਼ਦ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਤ ਸੀਟਾਂ ਵੀ ਖਾਲੀ ਹਨ। ਰਾਜ ਵਾਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 11, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ 6-6, ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 5, ਕਰਨਾਟਕ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 4-4, ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ 3, ਪੰਜਾਬ, ਝਾਰਖੰਡ ਵਿੱਚ 2-2 ਸੀਟਾਂ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਹਰਿਆਣਾ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਅਤੇ ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸੀਟ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : GANGA DUSSEHRA: ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸ਼ਰਧਾਲੂ, 16 ਲੱਖ ਨੇ ਲਗਾਈ ਡੁਬਕੀ
