ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଧନତେରସରୁ ଦୀପାବଳି ପର୍ବର ଆରମ୍ଭ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଧନତେରସଙ୍କୁ ଧନ୍ବନ୍ତରୀ ଜୟନ୍ତୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଭଗବାନ ଧନ୍ବନ୍ତରୀଙ୍କୁ ଆମ ବେଦରେ ଭଗବାନଙ୍କ ବୈଦ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ସେ ଆୟୁର୍ବେଦର ପିତା ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଭାରତ ସରକାର ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆୟୁର୍ବେଦ ଦିବସ(National Ayurveda Day) ଭାବରେ ଧନ୍ବନ୍ତରୀ ଜୟନ୍ତୀ କିମ୍ବା ଧନତେରସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଆୟୁର୍ବେଦ ଏବଂ ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ, ଏହାର ଉପକାରିତା, ନୀତି ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବିଷୟରେ କେବଳ ଦେଶରେ ନୁହେଁ ବିଶ୍ବରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇବା । ଏହି ବର୍ଷ ଆୟୁର୍ବେଦ ଦିବସ 23 ଅକ୍ଟୋବରରେ "ହର ଦିନ୍ ହର ଘର ଆୟୁର୍ବେଦ" ଥିମ୍ ସହ ପାଳନ କରାଯାଉଛି ।
ଗତ କିଛିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ, ବିଶେଷକରି କରୋନା ଅବଧିରେ, କେବଳ ଦେଶର ଯୁବ ପିଢି ନୁହନ୍ତି, ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଆୟୁର୍ବେଦ ଉପରେ ଉତ୍କଣ୍ଠା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । କରୋନା ସମୟରେ ଆୟୁର୍ବେଦ ଔଷଧ ଶରୀରକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା ଏବଂ ସଂକ୍ରମଣକୁ ରୋକିବା ସହ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବଢାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ଏହି ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଔଷଧ ଏବଂ ଏହାର ବ୍ୟବହାର କେବଳ ଆମ ଦେଶରେ ନୁହେଁ ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ବହୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା । ଫଳସ୍ୱରୂପ, ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଔଷଧ ଏବଂ ଏହାର ନିୟମକୁ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ।
ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ:-
ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚିକିତ୍ସା ଗ୍ରନ୍ଥ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହା ଏକ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯାହା ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବାର ସଠିକ୍ ମାର୍ଗ ଶିକ୍ଷା ଦିଏ, ଯାହାଫଳରେ ଜୀବନ ଦୀର୍ଘ, ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ସୁଖୀ ହୋଇପାରିବ । ଏହି ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କେବଳ ରୋଗର ତୁରନ୍ତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ନାହିଁ, ଶରୀରକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା ଏବଂ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବଢାଇବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଏ । ତେଣୁ, ଏହି ଔଷଧ ପ୍ରଣାଳୀରେ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ(medicines) ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଚିକିତ୍ସା, ଖାଦ୍ୟ, ଯୋଗ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଆରୋଗ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ଆୟୁର୍ବେଦ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ ତିନୋଟି ସମସ୍ୟା ବାତ, କଫ ଏବଂ ପିତ ଉପରେ ଆଧାରିତ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଆୟୁର୍ବେଦଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଏହି ତିନୋଟି ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ସନ୍ତୁଳିତ ଥାଏ ତେବେ ସେ ସୁସ୍ଥ କିନ୍ତୁ ଏହି ତିନୋଟି ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏରେ ଅସନ୍ତୁଳନ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଠାରେ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଏଥି ସହିତ, ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ଯେ, ଏହି ତିନୋଟି ସମସ୍ୟା ପାଞ୍ଚଟି ଉପାଦାନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି - ପୃଥିବୀ, ଜଳ, ବାୟୁ, ଅଗ୍ନି ଏବଂ ଆକାଶ ।
ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଆୟୁର୍ବେଦରେ ଶରୀରକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହା ଦ୍ବାରା ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅସୁସ୍ଥ ନ ହୁଅନ୍ତୁ, ଦ୍ବିତୀୟ ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଶରୀର ଅଧିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭୋଗି ନଥାଏ ଏବଂ ତୃତୀୟ ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଶୀଘ୍ର ସୁସ୍ଥ ହୋଇଯାଏ । ଆୟୁର୍ବେଦରେ ଔଷଧ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ରସାୟନ ଔଷଧୀୟ ମିଶ୍ରଣରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଯାହାକି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାକୃତିକ । ଏଥି ସହିତ, ପଞ୍ଚକର୍ମା ପରି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଚିକିତ୍ସା ମଧ୍ୟ ଏହି ଚିକିତ୍ସାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ଯେଉଁଥିରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାକୃତିକ ଔଷଧରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ତେଲ, ପେଷ୍ଟ ଏବଂ ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରୟାସ:-
ଆୟୁର୍ବେଦ ଔଷଧ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥାଏ । ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ୟ ସରକାରୀ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସଂଗଠନ ମଧ୍ୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ଏହି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରୁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଭିଡିଓ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ପାଞ୍ଚଟି ଥିମ୍ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୋଜନ କରାଯାଇଛି ।
ଏହି ବିଷଗୁଡିକ ହେଉଛି, ମୋ ଦିନରେ ଆୟୁର୍ବେଦ, ମୋ ରୋଷେଇ ଘରେ ଆୟୁର୍ବେଦ, ମୋ ବଗିଚାରେ ଆୟୁର୍ବେଦ, ମୋ କ୍ଷେତରେ ଆୟୁର୍ବେଦ ଏବଂ ମୋର ଖାଦ୍ୟ /ଆହାରରେ ଆୟୁର୍ବେଦ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, 2016 ମସିହାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତ ସରକାର ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଧନତେରାସ୍ ଅବସରରେ 'ଜାତୀୟ ଆୟୁର୍ବେଦ ଦିବସ' ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
