हैदराबाद : आघात ज्याला सामान्य भाषेत शॉक देखील म्हणतात. हा आघात कधीकधी पीडित व्यक्तीसाठी आयुष्यभराची समस्या बनू शकते. जरी आघाताची व्याख्या वैद्यकीय भाषेत शारीरिक स्थिती म्हणून केली गेली असली तरी, बहुतेक सामान्य लोक त्यास मानसिक आघाताशी जोडतात. अनेक वेळा कोणत्याही अपघातानंतर किंवा अपघातानंतर, त्याचा परिणाम केवळ पीडित व्यक्तीवरच होत नाही तर त्याच्याशी संबंधित लोकांवर देखील होतो. आघात एक अशी स्थिती आहे ज्याबद्दल जागरुक असणे, त्याची लक्षणे समजून घेणे आणि उपचारांसाठी प्रयत्न करणे खूप महत्वाचे आहे. कारण ते कधीकधी पीडित व्यक्तीमध्ये अशा इतर अनेक समस्यांना कारणीभूत ठरू शकते किंवा ट्रिगर करू शकते. पीडितेच्या मानसिक आरोग्यावर परिणाम करू शकते. 'जागतिक आघात दिना'चे उद्दिष्ट लोकांमध्ये आघात आणि त्याच्याशी संबंधित महत्त्वाच्या तथ्यांबद्दल जागरुकता पसरवणे जसे की त्याची लक्षणे आणि प्रतिबंध आणि लोकांना सर्व प्रकारचे अपघात टाळण्यासाठी सर्व संभाव्य सुरक्षा मानके, नियम आणि खबरदारी स्वीकारण्यास प्रवृत्त करणे हा आहे. या उद्देशाने 17 ऑक्टोबर रोजी हा दिवस जगभरात साजरा केला जातो. हा दिवस साजरा करण्याची सुरुवात 2011साली देशाची राजधानी दिल्लीतून झाली.
आघाताचे परिणाम आणि कारणे : वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या मते आघात हे जगभरातील मृत्यू आणि अपंगत्वाच्या प्रमुख कारणांपैकी एक आहे. मानसोपचार तज्ज्ञांच्या मते आघात हा एकच आजार नसून त्याचे परिणाम पीडित व्यक्तीच्या सामाजिक, मानसिक, शारीरिक आणि भावनिक आरोग्यावर आणि त्याच्या वागण्यावरही होऊ शकतात. आघाताच्या बहुतेक प्रकरणांमध्ये पीडित व्यक्तीच्या मानसिक आरोग्यावर अनेक प्रकारचे परिणाम दिसून येतात. जसे की भीती, राग, अस्वस्थता किंवा चिंता, निद्रानाश, एकटेपणा आणि दुःखी वाटणे, नैराश्य इ. कधीकधी पीडित व्यक्ती पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डरसारख्या मानसिक समस्यांना बळी पडू शकते.
खबरदारी आवश्यक : दरवर्षी जगभरातील लाखो लोक अचानक झालेल्या घटना आणि वाहतूक अपघातांमुळे मृत्यू किंवा शारीरिक अपंगत्वाचे बळी होतात. फक्त आपल्या देशाबद्दल बोलायचे झाले तर, आकडेवारीनुसार आपल्या देशात अंदाजे दर 1.9 मिनिटांनी एक रस्ता अपघात होतो. दरवर्षी सुमारे 1 दशलक्ष लोकांना अपघातांमुळे जीव गमवावा लागतो, तर दरवर्षी सुमारे 20 दशलक्ष लोकांना अपघातांमुळे रुग्णालयात दाखल करावे लागते. अशा घटनांचा परिणाम केवळ पीडितांवर, त्यांच्या कुटुंबांवर आणि त्यांच्या ओळखीच्या लोकांवर होत नाही. केवळ त्याचे मित्रच प्रभावित होत नाहीत, तर अनेक अनोळखी लोक ज्यांना कोणत्या ना कोणत्या माध्यमातून या बातम्यांची माहिती मिळते त्यांनाही याचा फटका बसू शकतो. विशेषत: जेव्हा अपघात मोठ्या प्रमाणात होतो किंवा मोठ्या नैसर्गिक आपत्ती किंवा साथीच्या रोगांमुळे अपघात होतो, तेव्हा अशा बातम्यांची माहिती वर्तमानपत्र किंवा टीव्ही अशा विविध माध्यमांतून प्राप्त होणारे लोकही मोठ्या संख्येने आघाताचे बळी ठरू शकतात. केवळ आघात रोखण्यासाठीच नाही तर विविध प्रकारच्या अपघातांमुळे होणारे मृत्यू आणि अपंगत्वाची प्रकरणे कमी करण्यासाठी, रस्त्यावरील असो, घरात असो किंवा कार्यालयात असो, सर्वत्र सुरक्षा मानके आणि खबरदारी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
- दुचाकी असो, चारचाकी असो किंवा रस्त्यावरील पादचारी असो लोकहो, सर्वांनी वाहतूक नियमांचे पालन करावे.
- घर असो , शाळा असो, दवाखाना असो वा कार्यालय असो , सर्व ठिकाणी अपघात टाळण्यासाठी लहान मुले आणि प्रौढांनी सर्वतोपरी प्रयत्न केले पाहिजेत.
- प्रथमोपचार किट नेहमी घर, ऑफिस किंवा कारमध्ये ठेवावे.
- पायऱ्या , बाल्कनी , छत आणि खिडक्या यासाठी आवश्यक सुरक्षा मानके वापरा
- आपत्कालीन परिस्थितीत सीपीआर सारख्या जीवरक्षक तंत्राची माहिती असणे फायदेशीर आहे.
जागतिक स्ट्रोक दिनाचा उद्देश
- दरवर्षी 17 ऑक्टोबर रोजी जागतिक स्ट्रोक दिन काही विशेष उद्देशाने साजरा केला जातो. त्यातील काही खालीलप्रमाणे आहेत.
- सार्वजनिक समज आणि आघातांबद्दल जागतिक जागरूकता वाढवण्यासाठी.
- ट्रॉमा सर्व्हायव्हर्ससाठी सहानुभूती , लवचिकता आणि अटूट समर्थन वाढवणे.
- आघात च्या उपचारासाठी प्रभावी यंत्रणा निर्माण करणे.
- आघाताचे दीर्घकालीन परिणाम दूर करण्यासाठी धोरणे तयार करण्यासाठी वैद्यकीय व्यावसायिक , सरकारी आणि गैर-सरकारी संस्था आणि समुदायांना एकत्र आणा.
हेही वाचा :
