Eye diseases in children : मुलांमध्ये डोळ्यांचे आजार वाढत आहेत, जाणून घ्या कारण

हैदराबाद : आजकाल लहान मुलांना चष्मा घालणे खूप सामान्य झाले आहे. डोळ्यांच्या डॉक्टरांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, गेल्या काही वर्षांत लहान मुलांमध्ये डोळ्यांच्या समस्या आणि दृष्टीदोषाच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. यासाठी बहुतांश घटनांमध्ये लहानपणापासून मुलांची टीव्ही किंवा मोबाइलशी असलेली मैत्री आणि अनारोग्यदायी आहारशैली किंवा शरीरात आवश्यक पोषणाचा अभाव याला जबाबदार धरले जाऊ शकते.

मुलांमध्ये डोळ्यांच्या दोषांची कारणे : डॉ. आयुष शहाणे, नेत्ररोगतज्ज्ञ, रेहान आय क्लिनिक, ठाणे, मुंबई, स्पष्ट करतात की पूर्वीच्या काळी जिथे सर्व वयोगटातील मुले जास्त धावत असत आणि त्यांच्या मित्रांसोबत बाहेर खेळत असत, ज्यामुळे त्यांचा व्यायाम देखील होत असे, आजकाल ते कार्टून, अ‍ॅनिमेटेड व्हिडिओ पाहतात. मोबाइल गेमिंग, अभ्यास किंवा मनोरंजनासाठी स्मार्ट फोन किंवा इतर स्मार्ट स्क्रीनसमोर जास्त वेळ घालवा. त्यांच्यापासून निघणारे हानिकारक किरण डोळ्यांना अनेक प्रकारे नुकसान करतात. त्याचबरोबर त्यांच्या आहारात जंक फूडचे वाढते प्रमाण आणि त्यांची निवडक आहार शैली (त्यांच्या आवडीनुसार खाणे) यामुळे त्यांच्या शरीरात आवश्यक पोषणाची कमतरता त्यांच्या डोळ्यांच्या आरोग्यावरही परिणाम करते. यामुळे, दृष्टी कमजोर होणे, दृष्टी कमी होणे, दृष्टी धूसर होणे, डोळे कोरडे पडणे, डोळे आणि डोके दुखणे, कोणत्याही वस्तूवर लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण यासारख्या समस्या लहानपणापासूनच मुलांमध्ये सुरू होतात.

दृष्टी कमकुवत होते : डॉ. आयुष स्पष्ट करतात की कधीकधी वैद्यकीय कारणे देखील दृष्टीदोष किंवा लहान मुलांच्या डोळ्यांच्या समस्यांसाठी कारणीभूत असू शकतात, जसे की मायोपिया, हायपरमेट्रोपिया, एम्ब्लियोपिया किंवा आळशी डोळा आणि स्ट्रॅबिस्मस किंवा क्रॉस आय इत्यादी समस्या. यामध्ये, मायोपिया आणि हायपरमेट्रोपिया, ज्यामध्ये लेन्स किंवा डोळ्याच्या फोकसमध्ये समस्या कारणीभूत असतात. ज्यामुळे मुलांमध्ये जवळची आणि दूरची दृष्टी कमकुवत होते, तर अ‍ॅम्ब्लियोपिया, म्हणजे आळशी डोळा हा दृष्टी विकास विकार आहे. ज्यामध्ये मुलाच्या एका डोळ्यात पाहण्याची सामान्य क्षमता विकसित होत नाही. ही समस्या लहान वयातच मुलांमध्ये होऊ शकते.

कायम अंधत्वाची समस्या असू शकते- कधीकधी लहान मुलांमध्ये काचबिंदू किंवा मोतीबिंदूची समस्या देखील असू शकते. त्याचबरोबर मुलांमध्ये अनुवांशिक कारणांमुळे डोळ्यांच्या आरोग्यावरही परिणाम होऊ शकतो. म्हणून ऑक्युलर अल्बिनिझम आणि रेटिनायटिस पिगमेंटोसा यांसारख्या अनुवांशिक समस्यांमुळे काहीवेळा कमकुवत दृष्टी, रंग अंधत्व, रातांधळेपणा, प्रकाश सहन करण्याची क्षमता कमी होणे किंवा मुलांमध्ये कायमचे अंधत्व येऊ शकते. डॉ. आयुष स्पष्ट करतात की दुखापत, रोग किंवा संसर्गाच्या तीव्र परिणामामुळे अनेक वेळा मेंदूच्या त्या भागांच्या मज्जातंतू प्रभावित होतात जे दृष्टी नियंत्रित करतात किंवा खराब होतात. मुलांमध्ये दृष्टीदोष, डोळ्यांशी संबंधित आजार आणि काहीवेळा तात्पुरते किंवा कायम अंधत्वाची समस्या असू शकते.

पालकांनी सतर्क राहणे गरजेचे आहे : ते स्पष्ट करतात की समस्या वेळेवर आढळल्यास, बहुतेक प्रकरणांमध्ये योग्य उपचार आणि काळजी घेतल्यास, समस्या टाळणे आणि रोगाचा परिणाम कमी करणे किंवा त्यांच्यामुळे होणारे नुकसान नियंत्रित करणे शक्य आहे. परंतु सामान्यतः पालक नवजात किंवा अगदी लहान मुलांमध्ये दृष्टी समस्यांशी संबंधित लक्षणांकडे जास्त लक्ष देत नाहीत. त्यामुळे अनेकवेळा समस्या वेळेत सापडत नाही. आणि त्यात आणखी वाढ होण्याची शक्यता बळावली आहे. डॉ आयुष सांगतात की मुलांना दृष्टी किंवा डोळ्यांशी संबंधित कोणत्याही समस्येपासून वाचवायचे असेल तर पालकांनी लक्षणांबाबत सजग राहणे अत्यंत आवश्यक आहे.

• डोळ्यांशी संबंधित समस्या दर्शवणारी काही लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत.
• मुलाच्या डोळ्यात किंवा अर्ध्या किंवा संपूर्ण डोक्यात वेदना
• डोळ्यांत लालसरपणा, कोरडेपणा किंवा वारंवार पाणी येणे
• वाचण्यासाठी किंवा काम करण्यासाठी लहान मूल डोकावत आहे
• डोळे खाजवणे किंवा चोळणे
• वाचताना आणि टीव्ही किंवा मोबाईल पाहताना एक डोळा बंद करणे
• पुस्तक, टीव्ही , कॉम्प्युटर किंवा मोबाईल स्क्रीन जवळून पाहणे
• नेहमीपेक्षा जास्त लुकलुकणे
• डोळ्यांच्या बाहुलीवर किंवा आजूबाजूला वेगवेगळ्या रंगाचे डाग दिसणे इ.

संरक्षण कसे करावे आणि आवश्यक खबरदारी : मुलांचे डोळे सुरक्षित आणि निरोगी ठेवण्यासाठी, निरोगी आहार आणि निरोगी वर्तनाची काळजी घेणे खूप महत्वाचे आहे. निरोगी आहाराबद्दल बोलायचे झाल्यास, त्यांच्या आहारात जीवनसत्त्वे, विशेषत: जीवनसत्त्वे अ , क, ई, जस्त, अँटिऑक्सिडंट्स आणि इतर खनिजे आणि ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडस् यांसारख्या आवश्यक पोषक घटकांचा समावेश असणे फार महत्वाचे आहे. त्याच वेळी, निरोगी वर्तन अंतर्गत भरपूर झोपेसह मोबाइल किंवा कोणत्याही स्मार्ट स्क्रीनसमोर त्यांचा स्क्रीन वेळ नियंत्रित करणे देखील खूप महत्वाचे आहे. याशिवाय काही सावधगिरी बाळगली तर ज्या मुलांचे डोळे निरोगी आणि निरोगी ठेवण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरू शकतात.

• पुरेशी झोप घ्या
• व्यायाम करा किंवा धावण्याचे खेळ खेळा
• दररोज अधिक पाणी प्या
• पाठ वाकवून, टेबलावर खांदे ठेवून किंवा आडवे होऊन वाचू नका
• वाचनासाठी नेहमी टेबल-खुर्चीचा वापर करा आणि वाचताना पुस्तक आणि डोळ्यांमध्ये किमान एक फूट अंतर ठेवा.
• तुम्ही ज्या ठिकाणी वाचता किंवा टीव्ही पाहता त्या ठिकाणी भरपूर प्रकाश असावा.
• मूल जन्माला आल्यापासून त्याचे डोळे नियमितपणे तपासले पाहिजेत.
• डोकेदुखी आणि इतर लक्षणे दिसल्यावर डॉक्टरांना दाखवावे इ.

हेही वाचा :

1. Take care of your skin : उन्हाळ्यात त्वचेची अशी घ्या काळजी; त्वचारोग असलेल्या रुग्णांमध्ये 30 टक्क्याने वाढ...