ETV Bharat / city

સૈન્ય ક્ષેત્રે પણ સ્ત્રી 'શક્તિ', વીરાંગનાઓને સલામ

author img

By

Published : Aug 10, 2022, 4:01 AM IST

15મી ઓગસ્ટના દિવસે ભારતની આઝાદીના 75 વર્ષ પૂરા થઈ (75th independence day) રહ્યા છે. આ સ્વતંત્રતાના પર્વ (Indian Independence Day 2022 ) પર આપણે એવી 8 વીરાંગનાઓની (Saluting Bravehearts ) વાત કરીશું જેમને ભારતીય સેનામાં મહત્વની (brave womens Of India) ભૂમિકા ભજવી છે.

સૈન્ય ક્ષેત્રે પણ સ્ત્રી 'શક્તિ', વીરાંગનાઓને સલામ
સૈન્ય ક્ષેત્રે પણ સ્ત્રી 'શક્તિ', વીરાંગનાઓને સલામ

ન્યૂઝ ડેસ્ક: 15મી ઓગસ્ટના દિવસે ભારતની આઝાદીના 75 વર્ષ પૂરા થઈ (75th independence day) રહ્યા છે. આ અંતર્ગત 75માં સ્વતંત્રતા દિવસ (Indian Independence Day 2022) પહેલા, આપણે દેશની એ 8 વીરાંગનાઓની હિંમતને સલામ છે, જેમને ભારતીય સેનામાં સેવા આપી અને દેશના ગણવેશ અને ગૌરવમાં વધારો કર્યો છે. ભર્તી તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જીએ જાહેરાત કરી (brave womens Of India) હતી કે, ભારતીય સશસ્ત્ર દળોના તમામ વિભાગોમાં મહિલાઓને લડાઇની ભૂમિકામાં (Saluting Bravehearts) લડવાની છૂટ આપવામાં આવશે. વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી અને પુરુષપ્રધાન સમાજમાં લિંગ સમાનતા તરફ આ એક મોટું પગલું હતું. જો કે એવું નથી કે, આ પહેલા મહિલાઓ સેનામાં અસરકારક ભૂમિકા ભજવતી ન હતી!

પુનીતા અરોરા: લાહોરમાં પંજાબી પરિવારમાં જન્મેલી પુનિતા 12 વર્ષની હતી જ્યારે ભાગલા વખતે તેનો પરિવાર યુપીના સહારનપુરમાં રહેવા ગયો હતો. લેફ્ટનન્ટ જનરલ પુનિતા અરોરા ભારતીય સશસ્ત્ર દળોમાં બીજા સર્વોચ્ચ પદ (લેફ્ટનન્ટ જનરલ) ધરાવનાર દેશની પ્રથમ મહિલા છે. તે ભારતીય નૌકાદળના પ્રથમ વાઇસ એડમિરલ પણ છે. આ પહેલા તે 2004માં આર્મ્ડ ફોર્સિસ મેડિકલ કોલેજના (AFMS) કમાન્ડન્ટ હતા. તે સશસ્ત્ર દળોના અધિક મહાનિદેશક તરીકે સશસ્ત્ર દળો માટે તબીબી સંશોધનના કો-ઓર્ડિનેટર પણ રહી ચૂક્યા છે. બાદમાં તે આર્મીમાંથી નેવીમાં ગયા, કારણ કે AFMSમાં અધિકારીઓને જરૂરિયાતના આધારે એક સેવામાંથી બીજી સેવામાં જવાની છૂટ છે.

પુનીતા અરોરા
પુનીતા અરોરા

આ પણ વાંચો: ઈતિહાસમાં પહેલીવાર ચામરાજપેટ સ્થિત ઈદગાહ મેદાનમાં તિરંગો લહેરાશે

પદ્માવતી બંદ્યોપાધ્યાય: આંધ્રપ્રદેશના તિરુપતિમાં જન્મેલા પદ્માવતી બંદોપાધ્યાય ભારતીય વાયુસેનાના પ્રથમ મહિલા એર માર્શલ હતા. તેઓ 1968માં એરફોર્સમાં જોડાયા હતા. તેમણે વર્ષ 1978માં ડિફેન્સ સર્વિસ સ્ટાફ કોલેજનો અભ્યાસક્રમ પૂર્ણ કર્યો હતો. આવું કરનાર તે પ્રથમ મહિલા અધિકારી બન્યા. આટલું જ નહીં, તેઓ એવિએશન મેડિસિન સ્પેશિયાલિસ્ટ બનનાર પ્રથમ મહિલા અધિકારી હતા. વધુમાં, તે ઉત્તર ધ્રુવ પર વૈજ્ઞાનિક સંશોધન કરનાર પ્રથમ મહિલા અને એર વાઇસ માર્શલના હોદ્દા પર બઢતી મેળવનાર પ્રથમ મહિલા હતી. પદ્માવતી બંદ્યોપાધ્યાયને 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન સંઘર્ષ દરમિયાન ઉત્કૃષ્ટ સેવા માટે વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

પદ્માવતી બંદ્યોપાધ્યાય
પદ્માવતી બંદ્યોપાધ્યાય

મિતાલી મધુમિતા: ફેબ્રુઆરી 2011 માં, લેફ્ટનન્ટ કર્નલ મિતાલી મધુમિતાને તેમની બહાદુરી માટે સેના મેડલ મળ્યો હતો. આ મેડલ મેળવનાર તે દેશની પ્રથમ મહિલા અધિકારી બની છે. આ મેડલ જમ્મુ-કાશ્મીર અને પૂર્વોત્તરમાં અનુકરણીય હિંમત સાથે ઓપરેશન કરવા માટે સૈનિકોને આપવામાં આવે છે. મધુમિતા કાબુલમાં સેનાની અંગ્રેજી ભાષા પ્રશિક્ષણ ટીમનું નેતૃત્વ કરી રહી હતી. જ્યારે ફેબ્રુઆરી 2010માં કાબુલમાં ભારતીય દૂતાવાસ પર આત્મઘાતી હુમલો કરવામાં આવ્યો ત્યારે તે ત્યાં પહોંચનાર પ્રથમ અધિકારી હતી. નિઃશસ્ત્ર હોવા છતાં તે લગભગ 2 કિમી દોડીને સ્થળ પર પહોંચી હતી. મધુમિતાએ જાતે જ કાટમાળ નીચે દટાયેલા મિલિટરી ટ્રેનિંગ ટીમના 19 અધિકારીઓને બચાવ્યા અને હોસ્પિટલ લઈ ગયા હતા.

મિતાલી મધુમિતા
મિતાલી મધુમિતા

પ્રિયા ઝિંગન: 21 સપ્ટેમ્બર, 1992ના રોજ, પ્રિયા ઝિંગન ભારતીય સેનામાં જોડાનાર પ્રથમ મહિલા કેડેટ બની હતી. કાયદા સ્નાતક, પ્રિયાએ હંમેશા આર્મીમાં જોડાવાનું સપનું જોયું હતું. 1992માં તેણે પોતે આર્મી ચીફને પત્ર લખીને સેનામાં મહિલાઓની ભરતી માટે અપીલ કરી હતી. તેમની વાત માની લેવામાં આવી. પ્રિયા સાથે 24 નવી મહિલા ભરતીઓએ અહીંથી તેમની યાત્રા શરૂ કરી. જ્યારે પ્રિયા ઝિંગન નિવૃત્ત થઈ ત્યારે તેણે કહ્યું, 'તે એક સ્વપ્ન છે જે હું છેલ્લા 10 વર્ષથી દરરોજ જીવી રહી છું.'

પ્રિયા ઝિંગન
પ્રિયા ઝિંગન

દિવ્યા અજિત કુમાર: દિવ્યા અજિથ કુમારે 21 વર્ષની ઉંમરે બેસ્ટ ઓલ-રાઉન્ડ કેડેટનો એવોર્ડ જીત્યો હતો. આ માટે તેણીએ 244 સાથી કેડેટ્સ (પુરુષ અને સ્ત્રી) ને હરાવ્યા અને પ્રતિષ્ઠિત 'સ્વોર્ડ ઓફ ઓનર' પ્રાપ્ત કરી. ઓફિસર્સ ટ્રેનિંગ એકેડેમી દ્વારા કેડેટને આપવામાં આવતો આ સર્વોચ્ચ પુરસ્કાર છે. 'સ્વોર્ડ ઓફ ઓનર' મેળવવા માટે મેરિટ લિસ્ટમાં ટોચનું સ્થાન મેળવવું પડે છે. આમાં પી.ટી. ટેસ્ટ, ઉચ્ચ પી.ટી. ટેસ્ટ, સ્વિમિંગ ટેસ્ટ, ફિલ્ડ ટ્રેનિંગ, સર્વિસ વિષયો, ઑબ્સ્ટેટ્રિકલ ટ્રેનિંગ, ડ્રિલ ટેસ્ટ, ક્રોસ-કન્ટ્રી એન્ક્લોઝર. આ સન્માન જીતનાર ભારતીય સેનાના ઈતિહાસમાં પ્રથમ મહિલા કેપ્ટન દિવ્યા અજિત કુમારે 2015માં પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડ દરમિયાન 154 મહિલા અધિકારીઓ અને કેડેટ્સની તમામ મહિલા ટુકડીનું નેતૃત્વ કર્યું હતું.

દિવ્યા અજિત કુમાર
દિવ્યા અજિત કુમાર

આ પણ વાંચો: ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈના કારણે જ ભારતે અંતરિક્ષ વિજ્ઞાનમાં પોતાનું સ્થાન જમાવ્યું, જાણો તેમના વિશે...

નિવેદિતા ચૌધરી: ફ્લાઇટ લેફ્ટનન્ટ નિવેદિતા ચૌધરી માઉન્ટ એવરેસ્ટ સર કરનાર ભારતીય વાયુસેના (IAF)ની પ્રથમ મહિલા બની હતી. આ સિદ્ધિ મેળવનારી તે રાજસ્થાનની પ્રથમ મહિલા પણ છે. ઑક્ટોબર 2009માં, નિવેદિતા IAF અધિકારી તરીકે આગરા ખાતે સ્ક્વોડ્રનમાં જોડાઈ. તે ભારતીય વાયુસેનાના એક મહિલા અભિયાન માટે સ્વયંસેવક તરીકે એવરેસ્ટ કાર્યક્રમનો ભાગ બની હતી. ત્રણ વર્ષ પછી, તેણે તે કર્યું જે એરફોર્સની કોઈ મહિલાએ ક્યારેય કર્યું ન હતું. તેમની ટીમની અન્ય મહિલાઓ, સ્ક્વોડ્રન લીડર નિરુપમા પાંડે અને ફ્લાઇટ લેફ્ટનન્ટ રાજિકા શર્મા પાંચ વર્ષ બાદ એવરેસ્ટ પર પહોંચી હતી.

નિવેદિતા ચૌધરી
નિવેદિતા ચૌધરી

અંજના ભાદુરિયા: અંજના ભાદુરિયા ભારતીય સેનામાં ગોલ્ડ મેડલ જીતનારી પ્રથમ મહિલા છે. તે હંમેશા ભારતીય સેનામાં ઓફિસર બનવા માંગતી હતી. માઇક્રોબાયોલોજીમાં એમએસસી ડિગ્રી પૂર્ણ કર્યા પછી, અંજના મહિલા વિશેષ પ્રવેશ યોજના (WSES) દ્વારા આર્મીમાં જોડાઈ. 1992 માં ભારતીય સેનામાં મહિલા કેડેટ્સની પ્રથમ બેચને સ્વીકારવામાં આવી હતી, અંજના તેનો એક ભાગ બની હતી. તાલીમ દરમિયાન, અંજનાએ દરેક ક્ષેત્રમાં શ્રેષ્ઠ દેખાવ કર્યો, જેના કારણે તેણીની ગોલ્ડ મેડલ માટે પસંદગી કરવામાં આવી. તે એક બેચનો ભાગ હતી જેમાં સ્ત્રી અને પુરૂષ બંને હતા. અંજનાએ 10 વર્ષ ભારતીય સેનામાં સેવા આપી હતી.

અંજના ભાદુરિયા
અંજના ભાદુરિયા

પ્રિયા સેમવાલ: પ્રિયા સેમવાલના પતિ આર્મીમાં હતા. બળવાખોરી વિરોધી કામગીરીમાં તેણે તેના પતિ નાઈક અમિત શર્માને ગુમાવ્યો. દેશના લશ્કરી અધિકારીની પત્ની તરીકે સેનામાં અધિકારી તરીકે ફરજ બજાવનાર તે પ્રથમ મહિલા છે. તેમને 2014માં કોર્પ્સ ઓફ ઈલેક્ટ્રિકલ એન્ડ મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ (આર્મી)માં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા. ત્યારે 26 વર્ષની પ્રિયા સેમવાલની દીકરી ખ્વાશ શર્મા 4 વર્ષની હતી. તેમના પતિ નાઈક અમિત શર્મા 14-રાજપૂત રેજિમેન્ટમાં ફરજ બજાવતા હતા. 2012 માં, તેણે અરુણાચલ પ્રદેશમાં તવાંગ હિલ નજીક આતંકવાદ વિરોધી ઓપરેશન દરમિયાન દેશ માટે પોતાનો જીવ આપ્યો. પતિની યાદમાં માતૃભૂમિ પ્રત્યે પ્રેમ વ્યક્ત કરતાં પ્રિયા સેનામાં જોડાઈ હતી.

પ્રિયા સેમવાલ
પ્રિયા સેમવાલ
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.