নেশ্যনেল ডেস্ক, ১০ মাৰ্চ : সচৰাচৰ জিডিপিৰ যিকোনো নেতিবাচক প্ৰৱণতাক মন্দাৱস্থা হিচাপে গণ্য কৰা হয় । ই হৈছে অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ এক ব্যাপক গুৰুত্বপূৰ্ণ দীৰ্ঘম্যাদী মন্দাৱস্থা ৷ যি সমগ্ৰ বিশ্বৰ অৰ্থনীতিৰ বিভিন্ন দিশৰ ওপৰত প্ৰতিফলিত কৰে ।
২০২৩ চনত প্ৰচলিত কঠিন অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিৰ বাবে বিশ্বৰ অৰ্থনীতি অপ্ৰীতিকৰ অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিৰ মাজেৰে পাৰ হৈ আহিছে আৰু সমগ্ৰ ২০২৪ চনত অনিশ্চিত হৈ থাকিব বুলি আশা কৰা হৈছে । ডব্লিউ.ই.এফ.- ৰ শেহতীয়া মুখ্য অৰ্থনীতিবিদসকলৰ অনুমান অনুসৰি এই বছৰ (২০২৪) বিশ্বব্যাপী অৰ্থনীতি দুৰ্বল হ'ব ।
দহৰ ভিতৰত ৭ গৰাকীয়ে আশা কৰে যে ২০২৪ চনত ভূ-অৰ্থনৈতিক বিভাজনৰ গতি ত্বৰান্বিত হ'ব । আইএমএফয়ে কৈছে যে ২০২৪ চনত বিশ্বব্যাপী বিকাশৰ সামান্য হ্ৰাস হৈ ২.৯ শতাংশলৈ হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । এই বিকাশৰ বেছিভাগ উন্নয়নশীল বজাৰৰ কাৰ্যকলাপৰ পৰা হ'ব । আনহাতে উন্নত অৰ্থনীতিৰ বিকাশ স্থগিত হৈছে ।
সমগ্ৰ বিশ্বতে প্ৰচলিত ব্যাপক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰৱণতাই মন্দাৱস্থাৰ বাবে ইন্ধন যোগাইছে আৰু ই ২০২৪ চনত শ্ৰমিক বজাৰ আৰু বিত্তীয় পৰিস্থিতিৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাইছে । মুখ্য অৰ্থনীতিবিদসকলে আশা কৰিছে যে উন্নত দেশবোৰত শ্ৰমিক বজাৰত ৭৭ শতাংশ আৰু বিত্তীয় বজাৰৰ পৰিস্থিতিত ৭০ শতাংশলৈকে অৱনমিত হ'ব, আনহাতে ৫৬ শতাংশ বিশেষজ্ঞই আশা কৰে যে অহা বছৰ বিশ্বৰ অৰ্থনীতি দুৰ্বল হ'ব ।
৬৯ শতাংশই আশা কৰে যে এই বছৰ ভূ-অৰ্থনৈতিক বিভাজনৰ গতি ত্বৰান্বিত হ'ব । পৰৱৰ্তী ৩ বছৰত, মুখ্য অৰ্থনীতিবিদসকলে আশা কৰে যে শেহতীয়া ভূ-ৰাজনৈতিক বিকাশ বিশ্ব অৰ্থনীতিত যথেষ্ট বৃদ্ধি হৈ ৮৭ শতাংশ অস্থিৰতা, ৮৬ শতাংশ অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ স্থানীয়কৰণ, ৮০ শতাংশ শ্বেয়াৰ বজাৰৰ অস্থিৰতা, ৮০ শতাংশ অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ ৮০ শতাংশ ভূ-অৰ্থনৈতিক খণ্ড, ৫৭ শতাংশ বৈষম্য আৰু উত্তৰ-দক্ষিণ বিভেদ, ৩৬ শতাংশ বিশ্বব্যাপী যোগান শৃংখলাত বিদীৰ্ণ আৰু ১৩ শতাংশ অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপ হ'ব (উৎস: Chief Economic Outlook, WEF January 2024) ।
অৰ্থনৈতিক মন্দাৱস্থা সমগ্ৰ বিশ্বতে লাহে লাহে বিয়পি পৰিছে আৰু শেহতীয়াকৈ অৰ্থনৈতিক মন্দাৱস্থা কেৱল ব্ৰিটেইন আৰু জাপানৰ দৰে উন্নত অৰ্থনীতিৰ বাবেই নহয়, ভাৰতৰ দৰে দ্ৰুত গতিত বিকশিত উন্নয়নশীল অৰ্থনীতিৰ বাবেও এক ডাঙৰ চিন্তাৰ বিষয় হৈ পৰিছে ।
জাপান আৰু ব্ৰিটেইনত মন্দাৱস্থা
আইএমএফ আউটলুক অনুসৰি, "বিশ্বব্যাপী বিকাশ ২০২২ চনৰ ৩.৫ শতাংশৰ পৰা ২০২৩ চনত ৩ শতাংশলৈ আৰু ২০২৪ চনত ২.৯ শতাংশলৈ হ্ৰাস হোৱাৰ আশংকা কৰা হৈছে । বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ অৰ্থনীতি, জাপান আৰু ব্ৰিটেইন (ইউকে) শেহতীয়াকৈ মন্দাৱস্থাত পৰিছে বুলি জনা গৈছে । দুৰ্বল ঘৰুৱা ব্যৱহাৰৰ বাবে আজি জাপান এতিয়া বিশ্বৰ তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতি নহয় ৷ যাৰ ফলত দেশখন মন্দাৱস্থালৈ গতি কৰিছে আৰু জাৰ্মানীৰ ওচৰত চতুৰ্থ স্থানলৈ অৱনমিত হৈছে ।
জাপানত জিডিপিৰ হিচাপত অৰ্থনীতি ২০২৩ চনৰ অক্টোবৰ-ডিচেম্বৰ তিনি মাহত ০.৪ শতাংশ হ্ৰাস পাইছিল । পূৰ্বৰ ৩ মাহত (জুলাই-ছেপ্টেম্বৰ) ৩.৩ শতাংশ হ্ৰাস হৈছিল । ই বজাৰৰ পূৰ্বানুমানতকৈ যথেষ্ট কম ।
ষষ্ঠ সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতি ইউকে-ত অৰ্থনৈতিক মন্দাৱস্থা দেখা গৈছে । ২০২৩ চনত ই কাৰিকৰী মন্দাৱস্থালৈ অৱনমিত হৈছে । ই বিশ্বৰ বাবে ভাল লক্ষণ নহয় । দেশৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিসংখ্যা কাৰ্যালয়ৰ (অ'এনএছ) তথ্য অনুসৰি ২০২৩ চনৰ অক্টোবৰ-ডিচেম্বৰত ইউকেৰ জিডিপি ০.৩ শতাংশ আৰু জুলাইৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ ০.১ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে ।
২০২৩ চনৰ অন্তিম ৩ মাহত ইয়াৰ ফলাফলস্বৰূপে উৎপাদন, নিৰ্মাণ আৰু সেৱা খণ্ড হ্ৰাস পাইছে । ইউকে যোৱা বছৰ ০.১ শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি পাইছিল, যি মহামাৰীৰ তীব্ৰতাৰ বাবে ২০২০ ৰ বাহিৰে ২০০৯ চনৰ বিত্তীয় সংকটৰ পিচত এতিয়ালৈকে পঞ্জীয়ন কৰা আটাইতকৈ দুৰ্বল বৃদ্ধি । ই ইউকেৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ঋষি সুনাকৰ ওপৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান কিয়নো তেওঁ নিৰ্বাচনী প্ৰতিশ্ৰুতি হিচাপে অৰ্থনীতি বৃদ্ধি কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে । মন্দাৱস্থাৰ ফলত কম খৰচ, কম চাহিদা, ছাটাই, চাকৰি হেৰুওৱা, জীৱন ধাৰণৰ ব্যয় সংকট ইত্যাদি হয় । ইউকেত নিবনুৱাৰ হাৰ ৩.৯ শতাংশ ।
২০২৪ চনৰ জানুৱাৰীত ইউকেৰ বাৰ্ষিক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ হৈছে ৪.০ শতাংশ যি ফ্ৰান্সৰ ৩.৪ শতাংশ, জাৰ্মানীৰ ৩.১ শতাংশতকৈ অধিক আছিল । ইউৰোজোনৰ গড় ২.৮ শতাংশ । ২০২৩ চনত আমেৰিকাৰ বাৰ্ষিক মুদ্ৰাস্ফীতি ২.৫ শতাংশ আছিল । অ'এনএছৰ তথ্য অনুসৰি, ২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত গ্ৰেট ব্ৰিটেইনৰ প্ৰায় ৪৬ শতাংশ লোকে তেওঁলোকৰ জীৱন ধাৰণৰ ব্যয় বৃদ্ধি হোৱাৰ প্ৰতিবেদন দিছে ।
দেখা গৈছে যে কিছুমান ইউৰোপীয় দেশো লাহে লাহে মন্দাৱস্থাত পৰিছে আৰু বিশ্বজুৰি ইয়াৰ প্ৰভাৱ দেখা গৈছে ।
ভাৰতীয় অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতি
ভাৰত আজি শক্তিশালী বিকাশৰ সম্ভাৱনাৰ সৈতে আগবাঢ়ি আছে । বিশ্বৰ এক সৰ্ববৃহৎ গণতান্ত্ৰিক দেশ ভাৰত, ভূ-ৰাজনৈতিক সংঘাত, জনসংখ্যাৰ সমস্যা আৰু অৰ্থনৈতিক বাধাৰ স্বত্বেও বিশ্বত জিলিকি আছে । ভাৰত হৈছে বিশ্বৰ দ্ৰুততম উন্নয়নশীল অৰ্থনীতি আৰু আইএমএফৰ সমীক্ষা অনুসৰি ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ এই সন্দৰ্ভত মন কৰিবলগীয়া । আইএমএফৰ মতে ২০২৪ আৰু ২০২৫ দুয়োটা বছৰতে ভাৰতত অৰ্থনৈতিক বিকাশ ৬.৫ শতাংশত শক্তিশালী হৈ থাকিব বুলি অনুমান কৰা হৈছে ।
আইএমএফৰ মতে ভাৰতৰ অৰ্থনীতিয়ে অহা বছৰবোৰত জাপান, জাৰ্মানী আৰু অন্যান্য ৰাষ্ট্ৰক অতিক্ৰম কৰিবলৈ সাজু হৈছে । জাপানৰ জিডিপি হৈছে প্ৰায় ৪.১৯ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰ আৰু ২০২৩ চনৰ শেষলৈ জাৰ্মানীৰ জিডিপি আছিল প্ৰায় ৪.৫৫ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰ । ১০ বছৰ পূৰ্বে ১.৯ জিডিপি পৰ্যায়ৰ পৰা বহুতো প্ৰত্যাহ্বান স্বত্বেও ভাৰত ৩.৭ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰৰ জিডিপিৰ সৈতে পঞ্চম সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতিলৈ উন্নীত হৈছে আৰু সমগ্ৰ বিশ্বৰ ভিতৰত দশম স্থান লাভ কৰিছে ।
২০২৪ চনৰ ২৯ জানুৱাৰীত বিত্ত মন্ত্ৰীয়ে কোৱাৰ দৰে ভাৰত অহা ৩ বছৰত ৫.০০ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰ অৰ্থনীতিত পৰিণত হ'ব আৰু ২০৩০ চনৰ ভিতৰত ৭.০ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰ স্পৰ্শ কৰিব । মন্ত্ৰালয়ে কৈছিল যে চৰকাৰে ফলপ্ৰসূ সংস্কাৰৰ নিৰন্তৰ যাত্ৰাৰ সৈতে ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত উন্নত দেশ হোৱাৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছে ।
ভাৰতৰ জিডিপি ১৯৬০ চনৰ পৰা গড়ে ৭৪১.৯৩ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ । ২০২০ চনলৈকে ৩৪১৬.৬৫ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰৰ অভিলেখত উপনীত হৈছে । ১৯৬০ চনত ই মাত্ৰ ৩৭.০৩ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ আছিল ।
ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ গভৰ্ণৰে ২০২৪ চনৰ দাভোছত কৈছিল যে ভাৰতৰ মুদ্ৰাস্ফীতি ৪ শতাংশ আগবাঢ়িছে আৰু এই হাৰ অহা বছৰো অব্যাহত থাকিব । তেওঁ কৈছিল যে গোলকীয় মন্দাৱস্থা হোৱা নাই আৰু সম্ভাৱনা নাই । তেওঁ দৃঢ়তাৰে কৈছিল যে উন্নত আৰু উন্নয়নশীল অৰ্থনীতিৰ স্থিতিস্থাপক অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিৰ বাবে মন্দাৱস্থা নহয় । লগতে তেওঁ কৈছিল যে এই বছৰকে ধৰি একেৰাহে ৩ বছৰত জিডিপি বৃদ্ধি পুনৰুজ্জীৱিত হৈছে । ২০২৪-২৫ বিত্তীয় বৰ্ষত জিডিপিৰ প্ৰত্যাশিত বৃদ্ধি প্ৰায় ৭ শতাংশ হ'ব আৰু আন দেশৰ তুলনাত ভাৰত অধিক স্থিতিস্থাপক ।
অৰ্থনৈতিক সহযোগিতা আৰু উন্নয়ন সংস্থাৰ (OECD) শেহতীয়া উন্নয়নৰ সমীক্ষা অনুসৰি, ২০২৩ চনত ভাৰতৰ বিকাশ ৬.৩ শতাংশ আছিল, চীন (৫.২ শতাংশ) আৰু ব্ৰাজিল (৩.০ শতাংশ)তকৈ আগবাঢ়ি আছিল । ভাৰতে ২০২৪ চনত ৬.১ শতাংশ আৰু চীনৰ বিকাশ ৪.৭ শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি হোৱাৰ আশা কৰিছে । আনহাতে আমেৰিকা, ইউকে, জাপানত অহা বছৰ বিকাশৰ হাৰ নামমাত্ৰ বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । ২০২৩ চনত বিশ্বব্যাপী দৃষ্টিকোণত ভাৰতীয় অৰ্থনৈতিক প্ৰদৰ্শন উন্নত আছিল ।
গোল্ডমেন চাক্সে 'ইণ্ডিয়া ২০২৪ আউটলুক'ত কৈছে যে বাৰে বাৰে যোগানৰ ফালৰ আঘাতে ২০২৪ চনত শিৰোনামৰ মুদ্ৰাস্ফীতি ৫.১ শতাংশৰ ওপৰলৈ যোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । গোল্ডমেন চাক্সে ২০২৪ চনত ভাৰতৰ জিডিপি বৃদ্ধি ৬.৩ শতাংশত লক্ষ্য কৰিছে ।
পুনৰুদ্ধাৰৰ উপায়সমূহ
মন্দাৱস্থাৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পোৱাৰ বাবে বিত্তীয় উদ্দীপনা, মুদ্ৰা নীতি, গাঁথনিগত সংস্কাৰ আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতাক সামৰি এক বহুমুখী দৃষ্টিভংগীৰ প্ৰয়োজন । জাপানৰ বাবে ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ পুনৰুজ্জীৱিত কৰা, প্ৰযুক্তিগত উদ্ভাৱন ব্যৱহাৰ কৰা আৰু জনগাঁথনিৰ ভাৰসাম্যহীনতা দূৰ কৰা গুৰুত্বপূৰ্ণ । ইউকেত এক অনুকূল ব্যৱসায়িক পৰিৱেশ গঢ়ি তোলা, বিশ্বব্যাপী অংশীদাৰসকলৰ সৈতে বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰা আৰু আন্তঃগাঁথনি আৰু দক্ষতা বিকাশত বিনিয়োগ কৰাটো বহনক্ষম পুনৰুদ্ধাৰ আৰু জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড, নিযুক্তি সৃষ্টি আদি সহজ কৰাৰ মূল চাবিকাঠি ।
আইএমএফ আউটলুক অনুসৰি বিশ্বব্যাপী বিকাশ ২০২২ চনৰ ৩.৫ শতাংশৰ পৰা ২০২৩ চনত ৩ শতাংশলৈ আৰু ২০২৪ চনত ২.৯ শতাংশলৈ হ্ৰাস হোৱাৰ আশংকা কৰা হৈছে । জাপান আৰু ইউকেত মন্দাৱস্থাই বিশ্ব অৰ্থনীতিৰ আন্তঃসংযোগ আৰু পাৰস্পৰিক নিৰ্ভৰশীলতাক চিহ্নিত কৰিব । যিহেতু এই ৰাষ্ট্ৰসমূহে পুনৰুদ্ধাৰৰ দিশত তেওঁলোকৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছে, সেয়ে ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সমন্বিত প্ৰচেষ্টা অপৰিহাৰ্য ।
লগতে পঢ়ক :ভাৰতীয়সকলৰ আনুবংশিক বৈচিত্ৰ্য অসাধাৰণ
