ਨਿਕੋਸੀਆ: ਈਰਾਨ ਦੇ 31 ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ 80 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ 22 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁਰਦਿਸ਼ ਔਰਤ ਮਾਹਸਾ ਅਮੀਨੀ ਦੀ ਮੌਤ (Death of 22 year old Mahsa Amini) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰੀ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਦੈਵ-ਸ਼ਾਸਕੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਨੈਤਿਕਤਾ। ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਧਦੀ ਹਿੰਸਾ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈਆਂ ਝੜਪਾਂ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਸਮੇਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 41 ਲੋਕ ਹੁਣ ਤੱਕ (41 people have been killed so far) ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।
ਮਹਿਸਾ ਅਮੀਨੀ ਨੂੰ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਤਹਿਰਾਨ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਰਾਜ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੈਤਿਕਤਾ ਪੁਲਿਸ (The morality police) ਵੈਨ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਿਸਾ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕੋਮਾ (Mahisa was in coma for three days) ਵਿੱਚ ਸੀ, ਫਿਰ ਉਸ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਤੋਂ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਾਤਕ ਸੱਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਆਮ ਈਰਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗੁੱਸਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ (It seems very difficult to live under restriction) ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਈਰਾਨੀ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਗੁਆਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਅਤੇ ਈਰਾਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਖਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ੁਲਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਖ਼ਤ ਡਰੈੱਸ ਕੋਡ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਨੈਤਿਕ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਡਰੋਂ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਰਾਵੇ ਸਬੰਧੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ 'ਪੈਟਰੋਲ-ਏ ਇਰਸ਼ਾਦ' (Petrol A Irshad) ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇਸਲਾਮਿਕ ਗਾਈਡੈਂਸ ਗਸ਼ਤ। ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੇ ਸਕਾਰਫ਼ ਨਾਲ ਢੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਹਿਜਾਬ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਢਿੱਲੇ-ਢਿੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਕੁਝ ਮਸਜਿਦਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਚਾਦਰਾਂ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਟੁਕੜਾ ਪਹਿਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿਰਫ ਚਿਹਰਾ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੰਤਰੀ ਮਰੀਅਮ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਖਿਲਾਫ ਲੱਗੇ ਨਾਅਰੇ, ਕਿਹਾ- 'ਚੋਰਨੀ'
