ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ 'ਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਦੇਸ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਦੁਨੀਆ ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਿਸ ਹਾਲਾਤ 'ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ (ਅਮਰੀਕਾ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਦੀ ਚੋਟੀ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਡੇਨ ਦੇ ਇਸ ਤਾਜ਼ਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2019 ਵਿੱਚ ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ: ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ 'ਤੇ ਵਧਾਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਜਕੜ 'ਚ ਫਸੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਹਮਦਰਦੀ ਜਤਾਉਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ। ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਵੈਸੇ, ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਇਸ ਸਮੇਂ IMF ਤੋਂ ਵਾਧੂ ਕਰਜ਼ੇ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਿਆ: ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਬਾਈਡਨ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਇਸਹਾਕ ਡਾਰ ਵਿਚਾਲੇ ਟੈਲੀਫੋਨ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਪੱਖਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਆਪਸੀ ਹਿੱਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ, ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰੀ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਬਾਈਡਨ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਚਿੱਠੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਅਹਿਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਕਾਫੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਆਈ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਨੇ ਪਾਕਿ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਬਿਡੇਨ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੇ ਅੱਗ ਵਿਚ ਤੇਲ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ 'ਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਬਦਲਾਅ: ਇਸ ਅਮਰੀਕਾ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਟੀਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 8 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ 30 ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਾਈਡਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਚੋਣ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਈਡਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ 'ਤੇ ਵਧਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਬੀਜਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਖਟਾਸ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕੌਣ ਸੀ? ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਖਟਾਸ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦਾ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਗਲਤ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਮਾਸਕੋ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜ ਗਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ 'ਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਬਣਾਈ ਦੂਰੀ?: ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਸਕੱਤਰ ਡੋਨਾਲਡ ਲੂ 'ਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ 'ਚ ਪਾਕਿ ਰਾਜਦੂਤ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਗੜਬੜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਬਕਾ ਪੀਐੱਮ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਅਸਲਾ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ 364 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨੂਰ ਖਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਬੇਸ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜੀ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸਾ ਬਹਾਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਅਸੀਮ ਮੁਨੀਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰਨਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਕਾਬਿਲੇਗੌਰ ਹੈ ਕਿ ਮੁਨੀਰ ਦਾ ਇਹ ਦੌਰਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣ ਦਾ ਪੂਰਵ-ਸੂਚਕ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਸਿਓਂ ਕੋਈ ਆਲੋਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਲਗਾਤਾਰ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਸਬੰਧੀ ਇਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਮੈਥਿਊ ਮਿਲਰ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਸਿਰਫ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ 'ਤੇ ਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਿਉਂ ਉਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ 'ਤੇ ਚੁੱਪ ਕਿਉਂ ਹੈ।
ਚੀਨ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਚਿੰਤਤ: ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦਾ ਵੱਧਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੀਪੀਈਸੀ ਅਤੇ ਗਵਾਦਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਅਸਹਿ ਹੈ। ਗਵਾਦਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਚੀਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਅੱਡਾ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੰਦਰਗਾਹ ਚੀਨ ਨੂੰ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਦੀ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਓਮਾਨ ਦੀ ਖਾੜੀ 'ਤੇ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਬੀਜਿੰਗ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧਣਗੀਆਂ। ਅਮਰੀਕਾ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਬੀਆਰਆਈ (ਬੈਲਟ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ) ਦਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤਾਰ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਮਰੀਕਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਈਰਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਸੁੰਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਜੈਸ਼ ਅਲ-ਅਦਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਣਚਾਹੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅਮਰੀਕਾ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਟੀਟੀਪੀ (ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਅਤੇ ਬਲੋਚ ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਮਰੀਕੀ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ 'ਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇ।
ਕੌਣ ISKP ਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਮਰਥਨ?: ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਈਐਸਕੇਪੀ (ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਖੋਰਾਸਾਨ ਪ੍ਰਾਂਤ) ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ISIS ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਇਹ ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅਫਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਵੀ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਾਬੁਲ ਵੱਲੋਂ ਟੀਟੀਪੀ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਇਹ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੈ। ਆਈਐਸਕੇਪੀ ਨੇ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲੋਕ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਨ।
ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ 'ਚ ਫਸਿਆ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਕੀ ਇਹ ਹੈ ਮਜਬੂਰੀ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਦੂਜੇ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਰੂਸ ਯੂਕਰੇਨ 'ਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਯੁੱਧ ਲਈ ਘਰੇਲੂ ਸਮਰਥਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਕੀਵ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਈਐਸਕੇਪੀ ਦੇ ਅੱਡੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ, ਡਿਫਾਲਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ IMF ਤੋਂ ਲੋਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਲਗਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਕਰਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਗੀਆਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚੀਨੀ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਲਈ ਬੀਜਿੰਗ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਖਰਚਿਆ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੇ ਐਫ 16 ਬੇੜੇ ਲਈ ਅਪਗ੍ਰੇਡ, ਸਪੇਅਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਹੀ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਦੁਚਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ।
