पुणे - बारामती कृषी विज्ञान केंद्राने आधुनिक शेतीबरोबर आता पोषणमुल्य आधारीत शेतीपद्धतीची संकल्पना शेतकऱ्यांमध्ये रुजवण्यासाठी पुढाकार घेतला आहे. यंदाच्या कृषिक प्रदर्शनात एक एकर क्षेत्रात लागवड केलेल्या पोषणमुल्य आधारित 43 प्रकारच्या देशी पिकांची प्रात्याक्षिके शेतकऱ्यांना पाहायला मिळणार आहे.
हेही वाचा... 'साखर उत्पादन क्षेत्र मोठ्या विपरित परिस्थितीत, त्याला सावरण्याची गरज'
बारामतीत शारदानगर येथे कृषी विज्ञान केंद्रात 16 जानेवारीपासून `कृषिक` प्रदर्शन सुरू होत आहे. या प्रदर्शनात पोषणमूल्य आधारित शेती पद्धतीलाही विशेष महत्व दिले जाणार आहे. भारतीय कृषी अनुसंधान परिषद नवी दिल्ली (NARI) नारी उपक्रमांतर्गत युनिसेफच्या माध्यमातून बारामती कृषी विज्ञान केंद्राने १ एकर क्षेत्रावर पोषणमूल्य आधारित 43 प्रकारच्या देशी पिकांची वैशिष्ठपूर्ण लागवड केली आहे.
हेही वाचा... "काँग्रेस-राष्ट्रवादीवाले नीट वागले नाही तर उद्धव ठाकरे राजीनामा देतील"
संतुलित आहार आणि शेती
शेती पद्धतीमध्ये पोषणमूल्य आधारित पिकांचा समावेश करण्यासाठी शेतीच्या विविध पर्यायांची माहिती शेतकऱ्यांपर्यंत पोहचणे आवश्यक आहे. तसेच याबाबत जागरूकता होण्यासाठी अधिकाधिक शेतकऱ्यांनी यंदा कृषिक प्रदर्शनात सहभागी व्हावे, असे आवाहन कृषी विज्ञान केंद्राचे प्रमुख डॉ. सय्यद शाकीर आली यांनी केले आहे.
'संशोधनातून असे सिद्ध झाले आहे की, फक्त शारीरिक आरोग्य नाही. तर, मानसिक आरोग्य टिकवण्यासाठी देखील आहारामध्ये सर्व घटकांचा योग्य प्रमाणात समावेश असणे गरजेचे आहे. ते पोषणमूल्य आधारित शेती पद्धतीमुळे शक्य होईल', असे आली यांनी म्हटले आहे. यासाठी नियोजीत प्रकल्पात बारामतीमधील मळद, गुणवडी व नीरावागज गावातील २०० शेतकऱ्यांना समाविष्ट करण्यात आले आहे.
पोषणमूल्य आधारित शेतीपद्धतीचे फायदे..
कुटुंबासाठी आवश्यक असणाऱ्या जास्तीत जास्त अन्नधान्यांचे उत्पादन आपल्याला शेतीतून घेता येऊ शकते. या प्रयोगातून एकापेक्षा अधिक पिके उपलब्ध झाल्यामुळे सर्व प्रकारच्या अन्नधान्यांचा आहारात समावेश होईल. कुटुंबाच्या पोषणाचा दर्जा सुधारेल, मधुमेह व हृदयरोग यांसह विविध आजारावर बऱ्याच प्रमाणात नियंत्रण आणता येऊ शकते. तसेच एक पिकपद्धतीमुळे शेतजमिनीचे होणारे नुकसान टळू शकते. कमी क्षेत्र असूनही अधिक अर्थिक नफा मिळविता येऊ शकतो. पोषणमुल्य शेतीपद्धतीमध्ये अधिक पिके असल्यामुळे एका पिकास भाव कमी मिळाला, तरी इतर पिकांमधून अधिक अर्थिक फायदा शेतकऱ्यास मिळू शकतो.
हेही वाचा... 'भाजपची सत्ता असलेल्या राज्यात आम्ही आंदोलकांना कुत्र्यासारखं मारलं'
कृषिक प्रदर्शनात पाहायला मिळणार दुर्मिळ देशी वाण...
या वर्षीच्या कृषिक प्रदर्शनात धान्यामध्ये काळा गहू, बोडका गहू, गवती गहू व खपली गहू इत्यादी देशी वाणाचा समावेश आहे. तसेच भाजीमध्ये उलटी मिरची व फुले ज्योती, मांजरी गोटा वांगी, लाल आणि पांढरी भेंडी, फुले विमुक्ता, देशी गाजर, गुळभेंडी, कसुरी मेथी, आणि कुचकुरली पहावयास मिळणार आहे. कडधान्यांमध्ये काटाळ हरभरा, घेवडा, काळा व हिरवा मुग, पावटा, गोल शेंदाड, कारले, भोपळा, दोडका आदी पिकांचा समावेश आहे.
