मुंबई : हिंदू कॅलेंडरला वैदिक कॅलेंडर म्हणून ओळखले जाते. पंचांगाच्या माध्यमातून वेळ आणि काळाची अचूक गणना केली जाते. मुळात पंचांग हे पाच भागांचे बनलेले असते. तिथी, नक्षत्र वार, योग आणि कारण हे पाच भाग आहेत. येथे आम्ही तुम्हाला दैनिक पंचांगमध्ये शुभ काळ, राहुकाल, सूर्योदय आणि सूर्यास्ताची वेळ, तिथी, करण, नक्षत्र, सूर्य आणि चंद्राची स्थिती, हिंदू महिना आणि पक्ष इत्यादींबद्दल माहिती देतो. जाणून घेऊया आजचा शुभ मुहूर्त आणि राहुकाल वेळ, ज्योतिषी शिव मल्होत्रा यांच्याकडून आजचे पंचांग.
आजची तारीख : 20-05-2023 शनिवार
ऋतू : ग्रीष्म
आजची तिथी : ज्येष्ठ शुक्ल प्रतिपदा
आजचे नक्षत्र : कृत्तिका
अमृतकाळ : 06:00 to 07:38
राहूकाळ : 09:16 to 10:54
सुर्योदय : 06:00:00 सकाळी
सुर्यास्त : 07:05:00 सायंकाळी
आजची पंचांग तिथी : हिंदू कॅलेंडरनुसार, 'चंद्ररेषा' 'सूर्य रेषे'पेक्षा 12 अंश वर जाण्यासाठी जो वेळ लागतो त्याला 'तिथी' म्हणतात. एका महिन्यात तीस तिथी असतात आणि या तिथी दोन पक्षांमध्ये विभागल्या जातात. शुक्ल पक्षाच्या शेवटच्या तिथीला पौर्णिमा आणि कृष्ण पक्षाच्या शेवटच्या तिथीला 'अमावस्या' म्हणतात. तारखांची नावे - प्रतिपदा, द्वितीया, तृतीया, चतुर्थी, पंचमी, षष्ठी, सप्तमी, अष्टमी, नवमी, दशमी, एकादशी, द्वादशी, त्रयोदशी, चतुर्दशी, अमावस्या आणि पौर्णिमा.
नक्षत्र : आकाशातील ताऱ्यांच्या समूहाला 'नक्षत्र' म्हणतात. यात २७ नक्षत्रांचा समावेश आहे आणि या नक्षत्रांवर नऊ ग्रह आहेत. 27 नक्षत्रांची नावे- अश्विन नक्षत्र, भरणी नक्षत्र, कृतिका नक्षत्र, रोहिणी नक्षत्र, मृगाशिरा नक्षत्र, अर्द्रा नक्षत्र, पुनर्वसु नक्षत्र, पुष्य नक्षत्र, आश्लेषा नक्षत्र, मघा नक्षत्र, पूर्वाक्षत्रगुण, नक्षत्र. विशाखा नक्षत्र, अनुराधा नक्षत्र, ज्येष्ठ नक्षत्र, मूल नक्षत्र, पूर्वाषादा नक्षत्र, उत्तराषाद नक्षत्र, श्रवण नक्षत्र, घनिष्ठा नक्षत्र, शतभिषा नक्षत्र, पूर्वाभाद्रपद नक्षत्र, उत्तराक्षत्रपदा, नक्षत्र नक्षत्र.
वार : वार म्हणजे दिवस. आठवडाभरात सात दिवस येतात. सोमवार, मंगळवार, बुधवार, गुरुवार, शुक्रवार, शनिवार, रविवार या सात वारांना ग्रहांची नावे देण्यात आली आहेत.
योग : नक्षत्राप्रमाणे योगाचे 27 प्रकार आहेत. सूर्य-चंद्राच्या विशेष अंतराच्या स्थितीला 'योग' म्हणतात. अंतराच्या आधारे तयार झालेल्या 27 योगांची नावे - विषकुंभ, प्रीती, आयुष्मान, सौभाग्य, शोभन, अतिगंड, सुकर्मा, धृती, शूल, गंड, वृद्धी, ध्रुव, व्याघट, हर्षन, वज्र, सिद्धी, व्यातिपात, वरीयन, परिघ, शिव , सिद्ध , साध्या , शुभ , शुक्ल , ब्रह्मा , इंद्र आणि वैधृती .
करण : एका तिथीमध्ये दोन करण असतात. तारखेच्या पूर्वार्धात एक आणि तारखेच्या उत्तरार्धात एक. एकूण 11 करणांची नावे पुढीलप्रमाणे आहेत - बाव, बलव, कौलव, तैतिल, गर, वाणीज, विष्टी, शकुनी, चतुष्पाद, नाग आणि किस्तुघ्न. व्यष्टी करणला भद्रा म्हणतात आणि भद्रामध्ये शुभ कार्य निषिद्ध मानले जाते.
