હૈદરાબાદ આપણું શરીર ત્યારે જ સ્વસ્થ રહેશે જ્યારે તેને જરૂરી માત્રામાં પૌષ્ટિક તત્વો મળતા રહેશે. પરંતુ આજના યુગમાં લગભગ તમામ ઉંમરના લોકોમાં બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાકની આદતો ઘણી વધી ગઈ છે. તબીબોનું માનવું છે કે, શરીરમાં પોષણની અછતને કારણે વર્તમાન સમયમાં તમામ ઉંમરના લોકો બીમાર થવાના કેસમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ભારત સરકારના મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય (Women and Child Development ministry) ના ખાદ્ય અને પોષણ બોર્ડ દ્વારા દર વર્ષે રાષ્ટ્રીય પોષણ સપ્તાહ (National Nutrition Week 2022 by Food and Nutrition Board under wcd ministry) નું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેનો હેતુ લોકોને શરીર માટે પોષણની જરૂરિયાત વિશે જાગૃત કરવાના હેતુથી કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો નેશનલ રીડ બુક ડે પર જાણો આ વાંચવા લાયક પુસ્તકો વિશે
પોષક તત્ત્વોની ઉણપ સારા સ્વાસ્થ્ય માટે સૌથી મોટી જરૂરિયાત પૌષ્ટિક આહારની છે, એટલે કે એવો આહાર જેમાં પ્રોટીન, વિટામિન, કેલ્શિયમ, આયર્ન અને મિનરલ્સ સહિત તમામ પ્રકારના પૌષ્ટિક તત્વો જરૂરી માત્રામાં હોય છે. ચિકિત્સકોનું માનવું છે કે, શરીરમાં મોટાભાગની બીમારીઓ માટે અમુક પ્રકારના પોષક તત્ત્વોની ઉણપ જવાબદાર હોય છે. પોષણની ઉણપ માત્ર શારીરિક રોગો અથવા વિકૃતિઓ જ નહીં પરંતુ તમામ પ્રકારની માનસિક સમસ્યાઓ, પરિસ્થિતિઓ અને તમામ ઉંમરના લોકોમાં વિકૃતિઓનું કારણ બની શકે છે. ખાસ કરીને, શરીરમાં પોષણની અછત બાળકોના સ્વાસ્થ્ય અને તેમના શારીરિક અને માનસિક વિકાસ પર ખૂબ અસર કરે છે. આટલું જ નહીં, સગર્ભા સ્ત્રીઓમાં પોષણના અભાવને કારણે માત્ર તેમના જીવન જ નહીં, પરંતુ તેમના ગર્ભમાં રહેલા બાળકનું જીવન પણ જોખમમાં આવી શકે છે.
પોષક તત્વોની જરૂરિયાત શરીર માટે પોષણ અને પોષક તત્વોની જરૂરિયાત જાણતા અને સ્વીકારવા છતાં, ઘણા લોકો તેમના સામાન્ય જીવનમાં આહાર વિશે બહુ સભાન નથી. સ્વસ્થ શરીર માટે પોષણની જરૂરિયાત વિશે લોકોને જાગૃત કરવા અને સ્વસ્થ આહાર અપનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે સપ્ટેમ્બરના પ્રથમ સપ્તાહને રાષ્ટ્રીય પોષણ સપ્તાહ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે પણ આ વિશેષ સપ્તાહ 1લી સપ્ટેમ્બરથી 7મી સપ્ટેમ્બર દરમિયાન “સેલિબ્રેટ વર્લ્ડ ઓફ ફ્લેવર” થીમ પર ઉજવવામાં આવી રહ્યું છે.
આ પણ વાંચો શું આપ જાણો છો બિમારી સામે લડવા ટેસ્ટોસ્ટેરોન આટલુ ઉપયોગી છે
ઈતિહાસ રાષ્ટ્રીય પોષણ સપ્તાહની ઉજવણી સૌપ્રથમ અમેરિકન ડાયેટિક્સ એસોસિએશન દ્વારા વર્ષ 1975માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. તે જ સમયે, પ્રથમ વર્ષ 1980 માં, ભારતમાં લોકોને સ્વસ્થ આહાર અને આરોગ્ય વિશે જાગૃત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે તેને વિશેષ મહિના તરીકે ઉજવવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ પાછળથી વર્ષ 1982 માં, ભારત સરકારે સપ્ટેમ્બરના પ્રથમ સપ્તાહને રાષ્ટ્રીય પોષણ સપ્તાહ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું. ભારત સરકારના મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય હેઠળના ખાદ્ય અને પોષણ બોર્ડ દ્વારા આયોજિત આ કાર્યક્રમમાં દેશભરમાં અનેક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
શરીર માટે પોષણ જરૂરી ગ્લોબલ હંગર હેલ્થ ઈન્ડેક્સ 2021 અનુસાર, કુપોષણની દ્રષ્ટિએ ભારત 116 દેશોમાંથી 101માં ક્રમે છે. કારણ કે, અહીં મોટી સંખ્યામાં બાળકોના મૃત્યુ માટે કુપોષણ જવાબદાર છે. પરંતુ કુપોષણ માત્ર બાળકોને અસર કરતું નથી. તેના બદલે, મોટા ભાગના રોગો અને સમસ્યાઓ માટે પુખ્ત વયના લોકોમાં પોષણનો અભાવ જવાબદાર માનવામાં આવે છે. ડૉક્ટરો અને નિષ્ણાતો હંમેશા આહારમાં સંતુલિત પોષણ જાળવવાનો આગ્રહ રાખે છે કારણ કે, પોષણથી ભરપૂર આહાર શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને સુધારે છે અને ચયાપચયને મજબૂત બનાવે છે. જે શરીરના તમામ કાર્યોને સુચારૂ રીતે ચલાવે છે અને શરીરને રોગો અને ચેપથી બચાવે છે. કોવિડ 19 દરમિયાન પણ સામાન્ય લોકોને ડોકટરો દ્વારા ચેપથી બચવા અને શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે આહારમાં પોષણની માત્રા વધારવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી. જેના દ્વારા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને સુધારી શકાય છે.
આ પણ વાંચો જાણો ટામેટા ફ્લૂની બીમારીનું નવું સ્વરૂપ છે આટલુ ભયાનક
શું કહે છે નિષ્ણાતો દિલ્હીના ડાયટિશિયન અને ન્યુટ્રિશનિસ્ટ ડૉ. દિવ્યા શર્મા કહે છે કે, આપણા દેશમાં લાખો બાળકો અને મહિલાઓ કુપોષણથી પીડિત છે. આ માટે એકલા ખોરાકની અછતને જવાબદાર ગણી શકાય નહીં. તેઓ કહે છે કે, વર્તમાન સમયમાં, ઘણા સમૃદ્ધ પરિવારોમાં પણ અસંતુલિત જીવનશૈલી અને ખાસ કરીને બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર શૈલી અપનાવવાને કારણે લોકોમાં પોષણની ઉણપની સમસ્યા વધી રહી છે.
બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક તેઓ કહે છે કે, શરીરની જરૂરિયાત મુજબ આપણા નિયમિત આહારમાં પૌષ્ટિક તત્વો હાજર હોય તે ખૂબ જ જરૂરી છે અને યોગ્ય સમયે યોગ્ય માત્રામાં પૌષ્ટિક, સંતુલિત અને સુપાચ્ય ખોરાક લેવો જોઈએ. પરંતુ વર્તમાન સમયમાં ઘણા લોકો બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાકની આદતોને અનુસરે છે. જંક ફૂડ, પ્રોસેસ ફૂડ અને હાલમાં રેડી ટુ ઈટ ફૂડ, જે ઇઝી ફૂડ તરીકે જાણીતું છે, તેનો અર્થ એવો પેકેજ્ડ ખોરાક કે, જેને માત્ર ગરમ કરવાની જરૂર છે. આહારનું ચલણ વધી રહ્યું છે. ઘણા બધા, જેમાં પોષક તત્વો તો માત્ર સમાન હોય છે, પરંતુ એવા તત્વો વધુ હોય છે જે સ્વાસ્થ્યને ખાસ કરીને પાચનતંત્રને નુકસાન પહોંચાડે છે, સિસ્ટમને નબળી બનાવે છે. જે પાચન રસ બનાવવાની અને તેના પોષક તત્વોને શોષવાની ક્ષમતાને પણ અસર કરે છે.
આ પણ વાંચો જાણો ટામેટા ફ્લૂની બીમારીનું નવું સ્વરૂપ છે આટલુ ભયાનક
તેઓ જણાવે છે કે, કેટલીકવાર સ્વાદમાં ફેરફાર માટે આવા આહારનું સેવન કરી શકાય છે, પરંતુ નિયમિત આહાર તરીકે હંમેશા ફળો, શાકભાજી, લીલા શાકભાજી, કઠોળ અને અનાજ ધરાવતો પૌષ્ટિક, સંતુલિત અને તાજો ખોરાક લેવો જોઈએ. જો એક જ વ્યક્તિ દિવસમાં બે વખત પણ આ પ્રકારનો આહાર લે તો શરીરમાં પોષણની ઉણપને ઘણી હદ સુધી દૂર કરી શકાય છે.
