ETV Bharat / sukhibhava

કિશોરો તેમના સ્ક્રીન ટાઈમ કરતાં ઇન્ટરનેટની મર્યાદિત ઍક્સેસને કારણે થઈ ગયા ડિસ્કનેક્ટ

author img

By

Published : Nov 4, 2022, 12:25 PM IST

આજના આધુનિક યુગમાં યુવાનો સ્માર્ટ ફોન તથા અન્ય તમામ ટેકનીકલ ડિવાઈઝ સાથે વધુ કનેક્ટ જોવા મળે છે. જ્યારે કોઈ યુવાન ડિવાઈઝની સ્ક્રિનમાં ખુબજ મગ્ન થઈ ગયો (not screen time is a problem for teens) હોય છે. એવા સમયે માતા પિતા કંઈ કહે તો એમને ધ્યાન પણ રહેતું (Disconnection) નથી કે, કોણો બુમો પાડી. ત્યારે માતા પિતાને ચિંતા થાય તે સ્વાભિક છે કે, ટેકનિકલ ડિવાઈઝ સાથે એટલો બધો મગ્ન થઈ ગયો કે, કોઈનો અવાજ પણ સાંભળી શક્તો નથી. ત્યારે માતા પિતા તેમના નિયંત્રણ માટે કંઈક વિચારતા હોય છે અથવા સતત કિશોરેને ડોકતા હોય છે. ત્યારે એક નવું સંશોધન (A study of disconnection) એવું કહે છે કે, એનાથી ચિંતા કરવાની જરુર નથી. તો ચાલો જાણીએ શું કહે છે સંશોધન.

કિશોરો તેમના સ્ક્રીન ટાઈમ કરતાં ઇન્ટરનેટની મર્યાદિત ઍક્સેસને કારણે થઈ ગયા ડિસ્કનેક્ટ
કિશોરો તેમના સ્ક્રીન ટાઈમ કરતાં ઇન્ટરનેટની મર્યાદિત ઍક્સેસને કારણે થઈ ગયા ડિસ્કનેક્ટ

મિશિગન: ઘણા માતા પિતા અને વાલીઓને ભય હોય છે કે, કિશોરો સેલ ફોન, વિડિયો ગેમ્સ અને સોશિયલ મીડિયા પર ઘણો સમય વિતાવે છે. ત્યારે મિશિગન સ્ટેટ યુનિવર્સિટીના સંશોધક ચિંતિત ન થવાની સલાહ આપે છે. કીથ હેમ્પટન, મીડિયા અને માહિતી વિભાગના પ્રોફેસર અને ક્વેલો સેન્ટરના શૈક્ષણિક સંશોધનના (A study of disconnection) નિયામક દાવો કરે છે કે, તેઓ કિશોરો વિશે વધુ ચિંતિત (not screen time is a problem for teens) છે, જેઓ તેમના સ્ક્રીન ટાઈમ કરતાં ઇન્ટરનેટની મર્યાદિત ઍક્સેસને કારણે ડિસ્કનેક્ટ (Disconnection) થઈ ગયા છે.

ઓળખ નિર્માણમાં યોગદાન: હેમ્પટને જણાવ્યું હતું કે, "જે કિશોરો આજની ટેક્નોલોજીથી ડિસ્કનેક્ટ થઈ ગયા છે, તેઓ તેમના સાથીદારોથી વધુ અલગ છે, જે સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે." ઘણા યુવાનો તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્ય સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે. જ્યારે કિશોરો ઘણીવાર શરીરની છબી, સાથીદારો, કુટુંબ અને શાળાને લગતા સ્વ સન્માનના મુદ્દાઓ સાથે ઝઝૂમતા હોય છે. ત્યારે ડિસ્કનેક્શન એ સ્ક્રીન સમય કરતાં ઘણો મોટો ખતરો છે. સોશિયલ મીડિયા અને વિડિયો ગેમ્સએ ઘણા અંશે કિશોરોને પ્રભાવિત કરે છે. તે બાળકોને સામાજિક બનાવવામાં મદદ કરે છે, ઓળખ નિર્માણમાં યોગદાન આપે છે.

ડિસ્કનેક્શનનો અભ્યાસ: હેમ્પટન અને તેના સહયોગીઓ ડિસ્કનેક્શનનો અભ્યાસ કરે છે. મોટા ભાગના કિશોરો વારંવાર ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરે છે. જ્યારે તેમના માતાપિતા તેમના ઑનલાઇન સમયને મર્યાદિત કરવા દરમિયાનગીરી કરે છે. ત્યારે જ આ કિશોરો ડિસ્કનેક્ટ અનુભવે છે. મોટાભાગે અમેરિકાના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં કિશોરોનું એક મોટું જૂથ, તદ્દન અલગ કારણોસર વિમુખ થઈ ગયું છે. તેઓ અવિશ્વસનીય રીતે નબળા બ્રોડબેન્ડ એક્સેસ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરવાળા ઘરોમાં રહે છે. આ કિશોરો પાસે વારંવાર શાળાની બહાર ઇન્ટરનેટની ઍક્સેસ હોતી નથી. ઘરે ખૂબ જ સુસ્ત ઍક્સેસ હોય છે અથવા સ્માર્ટફોન પર છૂટાછવાયા ડેટા કવરેજ હોય ​​છે.

સર્વે: હેમ્પટને કહ્યું, "ગ્રામીણ કિશોરો એ છેલ્લું બાકી રહેલું કુદરતી નિયંત્રણ જૂથ છે. જો આપણે કિશોરોના માનસિક સ્વાસ્થ્યની સમજ જોઈએ કે, જેમની પાસે સ્ક્રીનથી ડિસ્કનેક્ટ થવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી." હેમ્પટન અને તેમની ટીમે ટીનેજર્સનાં સ્વ સન્માન અને સામાજિક પ્રવૃત્તિઓની સરખામણી ટીનેજર્સ સાથે કરે છે કે, જેઓ સૌથી વધુ સ્ક્રીનના વપરાશકારો છે અને જેમના માતા પિતા કડક રીતે તેમના સ્ક્રીનના ઉપયોગને મોનિટર કરે છે અથવા તેમના સ્ક્રીનના ઉપયોગને મર્યાદિત કરે છે. આ અભ્યાસ દરમિયાન 3,258 ગ્રામીણ કિશોરોનો સર્વે કરવામાં આવ્યો છે.

આત્મસન્માન ઓછું જોવા મળ્યું: આ અભ્યાસ દરમિયાન જાણવા મળ્યુ છે કે, એક છોકરી બનવું એ નીચા આત્મસન્માનનું એકમાત્ર સૌથી નોંધપાત્ર સૂચક હતું. આ આઘાતજનક નહોતું કારણ કે, તે લાંબા સમયથી જાણીતું છે કે, યુવા છોકરીઓ માટે કિશોરાવસ્થા કેટલી મુશ્કેલ છે. શાળામાં નબળા ગ્રેડ એ પુરુષો અને છોકરીઓ બંને માટે આત્મસન્માન નક્કી કરવા માટેનું બીજું સૌથી મહત્વપૂર્ણ પરિબળ હતું. જો કે, માત્ર એટલું જ, ઘરમાં અપૂરતી ઈન્ટરનેટ ઍક્સેસ ધરાવતા કિશોરો અને જેમના માતા પિતાએ તેમના મીડિયાના ઉપયોગ પર સૌથી વધુ નિયંત્રણનો ઉપયોગ કર્યો હતો. તેઓનું આત્મસન્માન સરેરાશ છોકરીઓ અથવા શાળામાં ખરાબ પ્રદર્શન કરનાર વિદ્યાર્થીઓ કરતાં નોંધપાત્ર રીતે ઓછું હતું.

''કિશોરોના આત્મસન્માનને તેઓ સ્ક્રીન પર જેટલો સમય વિતાવતા હતા તેનાથી નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત થયો ન હતો. પછી ભલે તેઓ વીડિયો જોતા હોય, ગેમ રમતા હોય અથવા સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરતા હોય. જે યુવાનોએ સ્ક્રીનનો "વધુ પડતો" ઉપયોગ કર્યો હતો તેઓ પણ મર્યાદિત ઈન્ટરનેટ કનેક્શન અથવા તેમની ઓનલાઈન પ્રવૃત્તિઓની કડક પેરેંટલ દેખરેખને કારણે અનપ્લગ્ડ થયેલા લોકો કરતા વધુ આત્મસન્માન ધરાવતા હોવાનો અહેવાલ આપે છે. શા માટે ? કારણ કે મીડિયા યુવા સંસ્કૃતિમાં ઊંડે સુધી જોડાયેલું છે. "અલગતા ઓનલાઈન રહેવાથી આવતી નથી. તે મનોરંજન અને સમાજીકરણના તે સ્ત્રોતોથી ડિસ્કનેક્ટ થવાથી આવે છે, જે કિશોરોના જીવનમાં ફેલાય છે."--- હેમ્પટન

સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ: મોટાભાગના કિશોરો સોશિયલ મીડિયા પર વિડિયો ગેમ્સ અને તેઓ ઑનલાઇન જુએ છે, તે વિડિયો શેર કરે છે. ઘણીવાર કિશોરો તેમની માહિતી મેળવે છે, વાતચીત કરે છે અને શેર કરે છે. આનો અર્થ એ નથી કે, કિશોરો સામ સામે ક્રિયાપ્રતિક્રિયામાં જોડાતા નથી. જે કિશોરો સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરે છે અને વધુ વીડિયો જુએ છે, તેઓ સામાજિકતામાં વધુ સમય વિતાવે છે. હેમ્પટનના જણાવ્યા અનુસાર, સોશિયલ મીડિયા પર વિતાવેલા દરેક કલાકમાં 21 મિનિટ મિત્રો સાથે સોશિયલાઈઝ કરવામાં આવે છે. સ્ક્રીનના યુઝર્સો "અતિશય રીતે" તેમના પ્રિયજનો સાથે વધુ સમય વિતાવતા હતા.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.