હૈદરાબાદ: ગ્રાહકો તેમની ચૂકવણીનું સુરક્ષિત રીતે સંચાલન કરે તે સુનિશ્ચિત કરવા બેન્ક તમામ પગલાં લે છે. જો કે, કેટલીકવાર આપણે કરેલી નાની ભૂલ મોંઘી પડી જાય છે. આમાંના કેટલાકમાં આકસ્મિક રીતે OTP કહેવાનો, છેતરપિંડી (cyber crimes precautions)ની વેબસાઇટ્સ પર બેંકિંગ ગુપ્ત માહિતી દાખલ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. આ કારણે ખાતું એક જ વારમાં ખાલી થવાનું જોખમ રહેલું છે. આવી ઘટનાઓ ન બને તે માટે ક્તિએ હંમેશા જાગ્રત રહેવું જોઈએ અને વ્યવહારો સુરક્ષિત (be aware of online transactions) રીતે પૂર્ણ કરવા જોઈએ.
આ પણ વાંચો: મોબાઈલ સિમ સ્વેપિંગને કારણે બેંક ખાતું ખાલી થઈ જતું આ રીતે બચાવો
શ્રીધરની સાયબર સમસ્યા: એક અગ્રણી બહુરાષ્ટ્રીય કોર્પોરેશનમાં સોફ્ટવેર એન્જિનિયર તરીકે કામ કરતા શ્રીધરે ભારે ડિસ્કાઉન્ટની આશા સાથે એક મોંઘો ફોન ઓનલાઈન ઓર્ડર કર્યો હતો. તેમણે ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા પેમેન્ટ કર્યું કારણ કે, તેને કહેવામાં આવ્યું હતું કે, આ ઓફર ફક્ત તે જ લોકોને લાગુ પડે છે, જેમણે એડવાન્સ પેમેન્ટ કર્યું છે. કેટલાય દિવસો સુધી ફોન ન આવ્યો. તેમણે ફરિયાદ કરવા માટે વેબસાઇટ પરના ટોલ ફ્રી નંબર પર ફોન કર્યો હતો. 'એક ભૂલ આવી છે, સ્ટોક આઉટ ઓફ સ્ટોક છે. તેથી અમે ફોન મોકલી શકતા નથી. જો તમે અમને બેંક ખાતાની વિગતો જણાવશો તો અમે પૈસા પરત કરી દઈશું,' એવો જવાબ હતો. તેમની વાત પર વિશ્વાસ કરીને તેમણે માત્ર બેન્ક ખાતાની વિગત જ નહીં પરંતુ OTP પણ જણાવ્યું. પૈસા પાછા આવ્યા ન હતા અને ખાતું સંપૂર્ણપણે ખાલી થઈ ગયું હતું. સાયબર ક્રાઈમ પોલીસમાં ફરિયાદ નોંધાવ્યા બાદ જ ખબર પડી કે, નકલી કંપની દ્વારા જંગી ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર કરવામાં આવ્યું હતું. શરૂઆતમાં તેમણે ડિસ્કાઉન્ટની આશામાં પૈસા ગુમાવ્યા પરંતુ તે મેળવવાની ઉતાવળમાં તેમણે વધુ ગુમાવ્યું. આ એકલા શ્રીધરની સમસ્યા નથી. ઘણા લોકો સાયબર અપરાધીઓનો ભોગ પણ બને છે
ઓનલાઈન સંસ્કૃતિ એક હથિયાર: હવે ઓનલાઈન શોપિંગ સામાન્ય થઈ ગયું છે. ગામડાઓ સુધી વિસ્તર્યું. ખાદ્યપદાર્થો, કરિયાણાની ચીજવસ્તુઓ, કપડાં અને ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ જેવી કે ફોન વગેરે તમામ ઓનલાઈન ઉપલબ્ધ છે એમ કહેવામાં કોઈ અતિશયોક્તિ નથી. સાયબર અપરાધીઓ આ વધતી જતી ઓનલાઈન શોપિંગ સંસ્કૃતિને હથિયાર તરીકે ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. તેઓ વિવિધ રીતે લૂંટ કરી રહ્યા છે. જો આપણે બેદરકાર હોઈએ તો ખાતા ખાલી થઈ રહ્યા છે.
આ પણ વાંચો: WhatsApp સ્ટેટસનો કાળજીપૂર્વક ઉપયોગ કરો, કંપની આ વિકલ્પો પર કરી રહી છે વિચાર
ડિસ્કાઉન્ટના નામે નેટ: જો તે ઓછી કિંમતે આવે છે, તો તે કોઈને પણ આશા આપે છે. આનો આધાર તરીકે ઉપયોગ કરીને, સાયબર અપરાધીઓ ભારે ડિસ્કાઉન્ટની જાહેરાત કરી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે તેઓ ઓનલાઈન અડધા ભાવે મોંઘા ફોનની જાહેરાત કરે છે. ફોન અથવા કમ્પ્યુટર પર કોઈપણ માહિતી જોતી વખતે આ પૉપઅપ્સ દેખાય છે. જો તમે તેના પર ક્લિક કરશો તો આશા છે કે, તે તમને કેટલીક વેબસાઇટ પર લઈ જશે. તેને ખોલો અને તમને વિશાળ ઑફર્સ દેખાશે. તેઓ માને છે કે, તેમની પાસે બચેલો સ્ટોક છે અને તેઓ તેને ઓછી કિંમતે વેચી રહ્યા છે. કારણ કે, તેઓ ઝડપથી છૂટકારો મેળવવા માટે ક્લિયરન્સ સેલ કરી રહ્યા છે. તેઓ ગ્રાહકનો નંબર લઈને કોલ સેન્ટર પર ફોન પણ કરે છે. જ્યાં સુધી તેઓ ફોન નહીં ખરીદે ત્યાં સુધી તેઓ છોડશે નહીં. આ ઓફર માત્ર એડવાન્સ કેશ પેમેન્ટને આધીન છે. ઓછી કિંમતે ફોન આવતાની સાથે જ તેઓ તમને નેટ બેંકિંગ અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા ચૂકવણી કરવા માટે મજબૂર કરે છે. એકવાર તમે આ પૈસા ચૂકવી દો, બસ. તમામ બેંક ખાતાની વિગતો સાયબર અપરાધીઓ દ્વારા નોંધવામાં આવે છે. તેના આધારે ખાતું ખાલી કરવામાં આવશે
કેશબેકના નામે લૂંટ: ફોન નંબર પર એક લિંક મોકલવામાં આવશે જેમાં જણાવવામાં આવશે કે, વોલેટ દ્વારા કરવામાં આવેલા વ્યવહારો માટે કેશબેક ઓફર મળી છે. તેને ખોલવા પર એક QR કોડ દેખાશે. ઉપર કહેવામાં આવ્યું છે કે, પૈસા તમારા ખાતામાં જમા થશે પરંતુ આ QR કોડ દ્વારા પૈસા ચોરાઈ જશે.
આ પણ વાંચો: ટ્વિટરના સીઈઓ એલોન મસ્કનો યુઝરના પ્રશ્નનો જવાબ
કોલ સેન્ટર ફોન: જો પેમેન્ટ કર્યા પછી પણ માલ ન મળે તો ગ્રાહકો કોલ સેન્ટર પર ફોન કરશે. તેના માટે છેતરપિંડી કરનારાઓ પોતાની બનાવેલી વેબસાઇટ પર ટોલ ફ્રી નંબર મૂકે છે. તેને બોલાવવું એ ફરીથી લૂંટ શરૂ કરવા જેવું છે. ગ્રાહકના અન્ય બેંક ખાતાની વિગતો પણ જાણીને લૂંટી લેવામાં આવે છે.
નકલી વેબસાઇટ્સ સાથે ડીલ: કેટલાક અન્ય સાયબર અપરાધીઓ પ્રતિષ્ઠિત ઈકોમર્સ સાઇટ્સની ડુપ્લિકેટ્સ બનાવી રહ્યા છે. તેઓ મૂળ સાઇટ્સ માટે લગભગ સમાન છે. જાહેરાતો ઓનલાઈન મૂકવામાં આવે છે અને જ્યારે તે ક્લિક કરવામાં આવે ત્યારે આ સાઇટ્સ પર જવાની ગોઠવણ કરવામાં આવે છે. પ્રતિષ્ઠિત સાઇટ હોવાને કારણે યુઝર્સ પણ તેના પર વિશ્વાસ કરે છે. એકવાર તમે સાઇટ પર જાઓ, બસ. અણધારી ઑફર્સના નામે એકાઉન્ટ ખાલી કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો: Gizmorએ સુપર બ્રાઇટ ડિસ્પ્લે ફિટનેસ ટ્રેકિંગ સ્માર્ટવોચ કરી લોન્ચ
Google ડૉક્સ સાથે છેતરપિંડી: ગ્રાહકોને એમ કહીને છેતરવાનું સામાન્ય છે કે, જો તેઓ તેમની Know Your Customer વિગતો રજીસ્ટર નહીં કરાવે તો વ્યવહારો બંધ થઈ જશે. હવે તે વધુ સુધારેલ છે અને ક્લાયન્ટને Google દસ્તાવેજ મોકલી રહ્યું છે. આ દસ્તાવેજ સમાન બેંકની વેબસાઇટ જેવી જ સાઇટ દ્વારા આવે છે. તેની સાથે ક્લાયન્ટ પણ માને છે કે, તે સાચું છે. તે પિન સહિત તમામ ખાતાની વિગતો માંગશે. એકવાર તે ભરાઈ ગયા પછી, તે તમામ વિગતો સાયબર અપરાધીઓ સુધી પહોંચશે. તરત જ ખાતામાંના બધા પૈસા ગાયબ થઈ જશે
પ્રસાદ પાટીબંધલા, નિયામક, CRCIDF: ''ઓનલાઈન ખરીદી કરતી વખતે છેતરપિંડીથી વાકેફ રહો. ખરીદી પ્રતિષ્ઠિત સાઇટ્સ દ્વારા થવી જોઈએ. બેંક ખાતાની વિગતો કોઈપણ સંજોગોમાં આપવી જોઈએ નહીં. વસ્તુની કિંમત અનુસાર જ ચુકવણી કરવી જોઈએ. ચુકવણી પ્રક્રિયા પૂર્ણ કર્યા પછી વિગત તપાસો. ઓવરચાર્જ થયેલી રકમના કિસ્સામાં તરત જ બેંકમાં ફરિયાદ કરો. જો નિર્ધારિત સમયમાં વસ્તુ ન મળે તો તરત જ ફરિયાદ કરવી જોઈએ. જો સાઇટ પરથી કોઈ જવાબ ન મળે, તો પોલીસનો સંપર્ક કરો. તમારે સમજવું જોઈએ કે જો તમે લોભી છો, તો તમને છેતરવામાં આવશે. જે કોઈ કહે છે કે, તેઓ ખૂબ જ ઓછી કિંમતે મોંઘી વસ્તુઓ આપી રહ્યા છે, તેને શંકા થવી જોઈએ. તમારે 2 વાર તપાસ કરવી જોઈએ. નહિંતર તમારા ખિસ્સા ખાલી થઈ જશે.
