- માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવામાં સંગીતની ભૂમિકા
- સંગીત તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે
- મ્યુઝિક થેરેપીના ફાયદાઓ અંગે ઘણા સંશોધનો અને અભ્યાસ કરવામાં આવ્યા છે
- બાળ મનોચિકિત્સક નિષ્ણાતોની ટીમે બાળકોના મગજ પર સંગીતની અસરનો અભ્યાસ કર્યો
- વિવિધ પ્રકારના સંગીત વિવિધ પ્રકારની ન્યુરોલોજીકલ પ્રતિક્રિયાઓ ઉત્તપણ કરે છે
ન્યઝ ડેસ્ક: દેશ અને વિદેશમાં થયેલા ઘણા સંશોધનો પુષ્ટિ કરે છે કે, સંગીત તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર સંગીત અને મ્યુઝિક થેરેપીની અસરો પર હાથ ધરાયેલા સંશોધનના પરિણામો સૂચવે છે કે મ્યુઝિક થેરેપી ડિપ્રેશન, પી.ટી.એસ.ડી અને સિઝોફ્રેનિયા જેવા ઘણા માનસિક સ્વાસ્થ્ય વિકારોમાં રાહત આપે છે.
મ્યુઝિક થેરેપી પર કરવામાં આવેલા વિવિધ અભ્યાસો
2012માં, યુકેની બ્રુનેલ યુનિવર્સિટીના વૈજ્ઞાનિકોએ ઇઇજી (Electroencephalogram EEG)ની મદદથી બ્રેઇનવેવમાં થયેલા ફેરફારોનો અભ્યાસ કર્યો હતો, જે સંગીત સાથે કસરત કરતી વખતે અથવા કોઇપણ સંગીત વગર કસરત કરતી વખતે મગજના તરંગોમાં થયેલા ફેરફારોનો અભ્યાસ કરતો હતો. આ અભ્યાસના પરિણામોમાં, નિષ્ણાતોએ શોધી કાઢ્યુ કે સંગીતએ મગજના વિદ્યુત તરંગોને બદલ્યા છે, જે કસરતમાં આનંદના સ્તરમાં 28 ટકાનો વધારો કરે છે. તે જ સમયે, સંગીત વિના ખુલ્લા વાતાવરણમાં કસરત કરનારાઓમાં આનંદના સ્તરમાં 13 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો હતો. અભ્યાસના નિષ્કર્ષમાં, સંશોધકોએ સંગીતને પ્રભાવ વધારતી દવા, થાક દૂર કરવાની અને હકારાત્મકતાની વાતચીત કરવાની રીત ગણાવી હતી.
આ પણ વાંચો: સ્વસ્થ અને દીર્ઘજીવન જીવવા માટે આટલા એડિક્શનથી બચો
તે જ સમયે, રિસર્ચ જનરલ ઓફ ધ અમેરિકન એકેડેમીમાં સંગીત અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય વચ્ચેના જોડાણ અંગે એક સંશોધન પ્રકાશિત થયું હતું. આ સંશોધનમાં, વર્મોન્ટ યુનિવર્સિટીની કોલેજ ઓફ મેડિસિન વિભાગના બાળ મનોચિકિત્સક નિષ્ણાતોની ટીમે બાળકોના મગજ પર સંગીતની અસરનો અભ્યાસ કર્યો. આ સંશોધનમાં, સંશોધક અને મનોચિકિત્સા નિષ્ણાત પ્રો.જેમ્સ હુજેક અને તેમના સાથીદાર મેથ્યુ અલબાગ અને વર્મોન્ટ સેન્ટર ફોર ચિલ્ડ્રન, યુથ એન્ડ ફેમિલીઝના ડિરેક્ટર અને ડિરેક્ટર રિસર્ચ આસિસ્ટન્ટ એલીન ક્રેહાનને જાણવા મળ્યું કે સંગીતનું સાધન વગાડવાથી મગજ પર અસર પડે છે. સંશોધનમાં 6 થી 12 વર્ષના 232 બાળકોના મગજનું સ્કેનિંગ કરવામાં આવ્યું હતું. અભ્યાસમાં બાળકોના મગજના આચ્છાદન પર સંગીતની અસરનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે સંગીત વગાડવાથી મગજના સંચાલન કેન્દ્રો સક્રિય થાય છે. જેના કારણે મગજના તે ભાગોમાં ફેરફારો થાય છે જે વર્તન નિયંત્રણના ભાગરૂપે કાર્ય કરે છે.
આ પણ વાંચો: શું શારીરિક સક્રિયતા એન્ગ્ઝાયટીના જોખમને કમ કરી શકે છે?
આભાસમાં રાહત આપી શકે છે
નિષ્ણાતો માને છે અને આ વિષય પર કરવામાં આવેલા ઘણા સંશોધનોના પરિણામો પણ દર્શાવે છે કે મ્યુઝિક થેરેપી અથવા ફક્ત સંગીત સાંભળવાથી અલ્ઝાઇમર થઇ શકે છે, ઉન્માદ અને અન્ય માનસિક સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિઓમાં ચિંતા, આંદોલન અને આક્રમકતામાં રાહત આપી શકે છે. નોંધપાત્ર રીતે, સંગીતનો ઉપયોગ સંવેદનાત્મક અને બૌદ્ધિક ઉત્તેજનાના સ્વરૂપ તરીકે પણ થઈ શકે છે, જે વ્યક્તિના જીવનની ગુણવત્તા જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે.
આ પણ વાંચો: આ તહેવારોની સિઝનમાં રાખો સાવધાની
સારી ઉંઘ મેળવવામાં મદદ કરે છે
ધ જર્નલ ઓફ પેરીએનેસ્થેસિયા નર્સિંગમાં પ્રકાશિત થયેલા એક સંશોધનમાં એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે, મ્યુઝિક થેરેપી ઉંઘ ન આવવાની સ્થિતિમાં ઉંઘની ગોળીઓની અસર આપી શકે છે. સંશોધનમાં નિષ્ણાતો દર્શાવે છે કે બાળકોથી લઈને વૃદ્ધો સુધી સંગીત અનિંદ્રા જેવી સમસ્યાઓમાં નોંધપાત્ર સુધારો કરી શકે છે. અને ઉંઘની ગુણવત્તા સુધારી શકે છે. સંશોધનમાં, પેન્સિલવેનિયા યુનિવર્સિટીના નિષ્ણાતોએ શોધી કાઢ્યુ છે કે જે લોકો 7 દિવસ માટે માત્ર 4-5 કલાક ઉંઘે છે. તેઓ સામાન્ય રીતે વધુ માનસિક રીતે થાકેલા, તણાવગ્રસ્ત, હતાશ અને વધુ ગુસ્સામાં હોય છે.
સ્ટ્રોકનું જોખમ ઘટાડે છે
આંતરરાષ્ટ્રીય જર્નલ ઓફ કાર્ડિયોલોજીમાં પ્રકાશિત મ્યુઝિક થેરેપી અને બ્લડ પ્રેશર પર સંશોધન દર્શાવે છે કે, મ્યુઝિક થેરેપી સિસ્ટોલિક બ્લડ પ્રેશર ઘટાડવામાં સક્ષમ છે, જે સ્ટ્રોકનું જોખમ ઘટાડે છે.
સંવેદનાત્મક સમસ્યાઓમાં સંગીત ઉપચાર
નોંધપાત્ર રીતે, સંગીત ઉપચારમાં, સંગીતનો ઉપયોગ સંવેદનાત્મક સમસ્યાઓ, સામાજિક કુશળતા, આત્મનિર્ભરતા, સંજ્ઞાનાત્મક ક્ષમતાને સુધારવા માટે થાય છે. વિશ્વભરમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો ડિપ્રેશન અને અન્ય માનસિક પરિસ્થિતિઓ અને સમસ્યાઓનો સામનો કરે છે. આવી સ્થિતિમાં પણ મ્યુઝિક થેરેપીએ લોકોને એવી સારવાર તરીકે મદદ કરી શકે છે જેની કોઈ આડઅસર નથી.
