নেশ্যনেল ডেস্ক,১ ফেব্ৰুৱাৰী : ভাৰতীয় সংবিধান অনুসৰি তিনিটা গুৰুত্বপূৰ্ণ একাউণ্ট আৰু পুঁজি আছে । য'ত ভাৰত চৰকাৰে লাভ কৰা পুঁজি বা ট্ৰাষ্টত ৰখা সকলো ধন জমা ৰখা হয় ।
এইবোৰ হৈছে ভাৰতৰ ৰাজহুৱা একাউণ্ট, ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজি আৰু ভাৰতৰ আকস্মিক পুঁজি । এই তিনিওটা একাউণ্ট বা পুঁজিয়ে ভাৰতীয় সংবিধানৰ বিভিন্ন ব্যৱস্থাৰ পৰা তেওঁলোকৰ অস্তিত্ব নিৰ্ধাৰণ কৰে ।
যদিও ভাৰত চৰকাৰে লাভ কৰা সকলো ধন, ইয়াৰ দ্বাৰা সংগ্ৰহ কৰা সকলো ঋণ বা ভাৰত চৰকাৰে প্ৰদান কৰা ঋণৰ বিপৰীতে উদ্ধাৰ কৰা সকলো ধন ভাৰত চৰকাৰৰ একত্ৰিত পুঁজিত ৰখা হয়, ভাৰত চৰকাৰে ট্ৰাষ্টত ৰখা সকলো ধন ৰাজহুৱা একাউণ্টত ৰখা হয় ।
ভাৰতৰ ৰাজহুৱা একাউণ্ট (Public Account of India)
ভাৰতৰ ৰাজহুৱা একাউণ্টৰ কথা ভাৰতৰ সংবিধানৰ অনুচ্ছেদ ২৬৬ ত উল্লেখ আছে ।
কোনবোৰ পুঁজি ভাৰতৰ ৰাজহুৱা একাউণ্টত ৰখা হয় : ভৱিষ্যত নিধি, ক্ষুদ্ৰ সঞ্চয় সংগ্ৰহ আৰু ভাৰত চৰকাৰে লাভ কৰা ধন যিবোৰ পথ উন্নয়ন, প্ৰাথমিক শিক্ষা, অন্যান্য সংৰক্ষণ আৰু বিশেষ পুঁজিৰ ওপৰত ব্যয়ৰ বাবে ৰাখি থোৱা ধন ভাৰতৰ ৰাজহুৱা একাউণ্টত ৰখা হয় । অৱশ্যে, ইয়াৰে কিছুমান পুঁজি ভাৰত চৰকাৰৰ নহয় আৰু সেইবোৰ অৱশেষত ক্ষুদ্ৰ সঞ্চয় আঁচনিৰ জমাকৰ্তাসকলক ঘূৰাই দিব লাগিব ।
এই ৰাজহুৱা একাউণ্ট পুঁজিবোৰ যিবোৰ চৰকাৰৰ নহয় আৰু অৱশেষত সেইবোৰ জমা কৰা ব্যক্তি আৰু কৰ্তৃপক্ষক ঘূৰাই দিব লাগিব, তেওঁলোকৰ প্ৰত্যাহাৰৰ বাবে লোকসভাত ভোটৰ দ্বাৰা সংসদীয় অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন নাই । অৱশ্যে, সংসদৰ অনুমোদন লাভ কৰা হয় যেতিয়া ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজিৰ পৰা ধন উলিওৱা হয় আৰু নিৰ্দিষ্ট বস্তুৰ ব্যয়ৰ বাবে ভাৰতৰ ৰাজহুৱা একাউণ্টত ৰখা হয় ।
নিৰ্দিষ্ট বস্তুবোৰৰ ওপৰত ব্যয় বহন কৰাৰ বাবে ৰাজহুৱা একাউণ্টৰ পৰা প্ৰত্যাহাৰৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট বস্তুটোৰ প্ৰকৃত ব্যয় পুনৰ সংসদৰ ভোটৰ বাবে দাখিল কৰা হয় ।
ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজি (Consolidated Fund of India)
ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজিও সংবিধানৰ অনুচ্ছেদ ২৬৬ত উল্লেখ আছে । চৰকাৰে লাভ কৰা সকলো ৰাজহ, সংগ্ৰহ কৰা ঋণ আৰু লগতে চৰকাৰে প্ৰদান কৰা ঋণ পুনৰুদ্ধাৰৰ প্ৰাপ্তি, একেলগে ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজি গঠন কৰে ।
ভাৰত চৰকাৰৰ সকলো ব্যয় ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজিৰ পৰা কৰা হয় আৰু সংসদৰ পৰা উপযুক্ত অনুমোদন অবিহনে ভাৰতৰ একত্ৰিত পুঁজিৰ পৰা কোনো পৰিমাণ ধন আহৰণ কৰিব নোৱাৰি ।
ভাৰতৰ আকস্মিক পুঁজি (Contingency Fund of India)
ভাৰতীয় সংবিধানৰ অনুচ্ছেদ ২৬৭ত ইয়াৰ অস্তিত্বৰ কথা উল্লেখ আছে । ই ভাৰতৰ এক আকস্মিক পুঁজি সৃষ্টিৰ অনুমোদন প্ৰদান কৰে যি হৈছে ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ নিষ্পত্তিত ৰখা এক প্ৰভাৱ যাতে ভাৰত চৰকাৰে সংসদৰ পৰা অনুমোদন ৰখা জৰুৰী অপ্ৰত্যাশিত ব্যয় পূৰণ কৰিব পাৰে ।
যদি কোনো জৰুৰী প্ৰয়োজনীয়তা থাকে যাৰ বাবে বাজেটত অনুদানৰ কোনো দাবী সংসদত দাখিল কৰা হোৱা নাছিল যেনে ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিতে ক'ভিড-১৯ গোলকীয় মহামাৰী আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত চৰকাৰে কৰা ব্যয়ৰ কিছু পৰিমাণ আদি ভাৰত চৰকাৰে ভাৰতৰ আকস্মিক পুঁজিৰ পৰা ধন উলিয়াব পাৰে আৰু এনে অপ্ৰত্যাশিত ব্যয়ৰ বাবে সংসদীয় অনুমোদন লাভ কৰিব পাৰে ।
অৱশ্যে, এনে ধৰণৰ অনুমোদনৰ পিচত আকস্মিক পুঁজি পুনৰুদ্ধাৰ কৰিবলৈ একত্ৰিত পুঁজিৰ পৰা এক সমতুল্য পৰিমাণ সংগ্ৰহ কৰা হয় । সংসদৰ দ্বাৰা কৰ্তৃত্বপ্ৰাপ্ত আকস্মিক পুঁজিৰ পুঁজি বৰ্তমান ৩০,০০০ কোটি টকা ।
লগতে পঢ়ক :আজি 2024 বৰ্ষৰ বাবে অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেট দাখিল কৰিব বিত্তমন্ত্ৰীয়ে
