ਦੇਹਰਾਦੂਨ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ) : ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 15,225 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਥੇ ਸਾਹਿਬ-ਏ-ਕਮਾਲ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸਿੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸ਼ਬਦ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਅਰਦਾਸ ਨਾਲ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਕਸ਼ਮਣ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਦਾ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ?ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਹੇਮਕੁੰਟ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਕੁੰਡ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਦਾ ਨਾਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਪਿਆ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 7 ਤੋਂ 8 ਮਹੀਨੇ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਪਰਤ ਜੰਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਔਖੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਸਥਾਨ ਹੈ।
- ਜਿਮਨੀ ਚੋਣ 'ਚ ਆਪ ਦੀ ਜਿੱਤ, ਦਲ-ਬਦਲੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ, ਸਾਬਕਾ ਕੌਂਸਲਰਾਂ ਦਾ ਵਧਿਆ ਪਾਰਟੀ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਜਾਂ ਟਿਕਟ ਦੀ ਲਾਲਸਾ !
- Anti-Sikh riots case: ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਜਗਦੀਸ਼ ਟਾਈਟਲਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਕੀਤੀ ਦਾਖ਼ਲ
- Golden Temple Assault Video: ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪਰਵਾਸੀ ਕੋਲੋਂ ਬਰਾਮਦ ਹੋਇਆ ਤੰਬਾਕੂ, ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੇ ਕੱਢਿਆ ਬਾਹਰ
ਲੋਕਪਾਲ ਲਕਸ਼ਮਣ ਦਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ: ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੂਜਾ, ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਪਰਵ, ਵਿਸਾਖੀ ਅਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਲਈ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਲੋਕਪਾਲ ਲਕਸ਼ਮਣ ਜੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚੀਏ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ : ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ ਲਈ ਹਰਿਦੁਆਰ ਤੋਂ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼-ਬਦਰੀਨਾਥ ਹਾਈਵੇਅ ਤੋਂ ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਜਾਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪਾਂਡੂਕੇਸ਼ਵਰ ਤੋਂ ਦੋ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ 'ਤੇ ਉਤਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਤੋਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਤੱਕ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਪੈਦਲ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਅਲਕਨੰਦਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਤੋਂ ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਹੈ। ਗੋਵਿੰਦਘਾਟ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਝੂਲਦੇ ਪੁਲ਼ ਰਾਹੀਂ ਅਲਕਨੰਦਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਅੱਗੇ ਪੁਲਾਨਾ ਪਿੰਡ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੜ੍ਹਾਈ ਹੋਰ ਔਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਪੱਥਰੀਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੰਗਰੀਆ ਬੇਸ ਕੈਂਪ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦੂਰੀ ਕਰੀਬ 7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।