ਹੈਦਰਾਬਾਦ:ਜਲ ਜੀਵਨ ਮਿਸ਼ਨ (Jal Jeevan Mission) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਹਰ ਘਰ ਜਲ ਅਧੀਨ ਟੂਟੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 17% ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 47% ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਭਾਵ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੀ. ਰਾਜ ਸਭਾ 'ਚ ਇਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ 'ਚ ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਸਿੰਘ ਪਟੇਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 18.93 ਕਰੋੜ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ 'ਚੋਂ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਯਾਨੀ 9.16 ਕਰੋੜ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਕੋਲ ਟੂਟੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਹੈ।
“ਅਗਸਤ 2019 ਤੋਂ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਜਲ ਜੀਵਨ ਮਿਸ਼ਨ (ਜੇਜੇਐਮ)-ਹਰ ਘਰ ਜਲ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ 2024 ਤੱਕ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਪੇਂਡੂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਸੇਵਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਟੇਲ ਨੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ, 55 ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ (LPCD), ਨਿਰਧਾਰਤ ਗੁਣਵੱਤਾ (BIS: 10500), ਨਿਯਮਤ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੈ।”
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਕੁੱਲ ਖਰਚੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 58% ਸਹਿਣ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਕੁੱਲ 3.60 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚੋਂ 2.08 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏਗੀ, ਬਾਕੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਾਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਲ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਸੈਨੀਟੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ 8 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਇੱਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਹੈ।
19 ਕਰੋੜ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ
2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁੱਲ 1.21 ਬਿਲੀਅਨ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 69% ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 19 ਕਰੋੜ (18.93 ਕਰੋੜ) ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਸਿਰਫ 3.23 ਕਰੋੜ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਕੋਲ ਟੂਟੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਗਸਤ 2019 ਵਿੱਚ ਜਲ ਜੀਵਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ 30 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਪੇਂਡੂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟੂਟੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਹੋਰ 5.93 ਕਰੋੜ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ 18.93 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 19.31 ਕਰੋੜ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 30 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟੂਟੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਾਲੇ ਪੇਂਡੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 3.23 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 9.16 ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੂ ਘਰਾਂ, ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਆਸ਼ਰਮ ਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਜਲ ਸੈਨੀਟੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀਆਂ (VWSCs) ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਅਗਵਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਮਾਰੀ ਗੋਲੀ
