ETV Bharat / sukhibhava

PNEUMONIA: ਬਚਪਨ ਦਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵੱਡੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵਧਾ ਸਕਦੈ ਮੌਤ ਦਾ ਖਤਰਾ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਖੁਲਾਸਾ

author img

By

Published : Mar 8, 2023, 2:11 PM IST

ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ ਜਰਨਲ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ ਜਾਂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵਰਗੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਹ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਮੌਤ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

PNEUMONIA
PNEUMONIA

ਲੰਡਨ: ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ 26 ਤੋਂ 73 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਮੌਤ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਜੋਖਮ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸੰਖਿਆ ਘੱਟ ਸੀ ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੋਅਰ ਰੈਸਪੀਰੇਟਰੀ ਟ੍ਰੈਕਟ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ (ਐੱਲ.ਆਰ.ਟੀ.ਆਈ.) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਿਸ ਜਾਂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 93 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਸੀ।

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ 2017 ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 3.9 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ 7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਔਬਸਟਰਕਟਿਵ ਪਲਮੋਨਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (ਸੀਓਪੀਡੀ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਬਾਲਗ LRTIs ਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਵਿਗਾੜ, ਦਮਾ ਅਤੇ ਸੀਓਪੀਡੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਪਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਬਾਲਗਤਾ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਦਾ ਕੋਈ ਲਿੰਕ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।

ਨਵੀਨਤਮ ਖੋਜ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਐਨ ਹੈ। ਜੋ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ, ਯੂਕੇ ਦੇ ਜੇਮਸ ਐਲਿਨਸਨ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਬਾਲਗ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਵਰਤਮਾਨ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਲਗ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ' 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹਨ।

ਐਲਿਨਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਆਮ ਲਾਗਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਬਾਲਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। 1946 ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਲ 2019 ਤੱਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 3,589 ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੋਲ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ LRTI ਸੀ। 2019 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 19 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। 674 ਅਚਨਚੇਤੀ ਬਾਲਗ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਜਿਆਦਾਤਰ ਸੀਓਪੀਡੀ ਨਾਲ ਹੋਈ।

ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੌਰਾਨ ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਲਈ ਸਮਾਯੋਜਿਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਐਲਆਰਟੀਆਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਐਲਆਰਟੀਆਈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਲਗਾਂ ਵਜੋਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 93 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਸੀ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਲਗ ਮੌਤ ਦੀ 2.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਐਲਆਰਟੀਆਈ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਦਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।

ਲੇਖਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਐਡਜਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੋਰ ਕਾਰਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੱਚਿਆ ਦਾ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ। ਅਧਿਐਨ ਇਹ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਵਾਇਰਸ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਲਆਰਟੀਆਈ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Holi 2023: 6 ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਹੋਲੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਸ਼ਾਨਦਾਰ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.