ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। PSLV-C57 ਰਾਕੇਟ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੂਰਯਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲਾਂਚ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ ਅੱਜ ਯਾਨੀ 30 ਅਗਸਤ 2023 ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਲਾਂਚਿੰਗ 2 ਸਤੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 11.50 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸਰੋ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਰਾਕੇਟ PSLV-C57 ਸੂਰਜਯਾਨ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਛੱਡੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਆਰਬਿਟ ਚਾਲਬਾਜੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਿੱਧਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਫੀਲਡ ਭਾਵ ਸਫੇਅਰ ਆਫ ਇਨਫਲੂਐਂਸ (SOI) ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਕਰੂਜ਼ ਪੜਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਇਹ ਕੁਝ ਲੰਬਾ ਚੱਲੇਗਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਹੈਲੋ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਥੇ L1 ਪੁਆਇੰਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿੰਦੂ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ ਪਰ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ 1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ 'ਚ 127 ਦਿਨ ਲੱਗਣਗੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਔਖਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਡੇ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਔਰਬਿਟ ਧਰਤੀ ਦੇ SOI ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਧਰਤੀ ਆਪਣੀ ਗੁਰੂਤਾ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੂਜ਼ ਪੜਾਅ ਹੈ ਅਤੇ ਹੈਲੋ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ L1 ਪੋਜੀਸ਼ਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਕਾਬੂ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਸਿੱਧਾ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਰਹੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸੜ ਕੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸੂਰਜ ਦੀ ਆਪਣੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਫੋਰਸ। ਧਰਤੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਗੁਰੂਤਾ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾ ਟਕਰਾਅ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਜਿੱਥੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਥੋਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿੰਦੂ ਨੂੰ ਲਾਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਰਯਾਨ ਨੂੰ ਲਾਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ ਵਨ ਯਾਨੀ L1 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੀ ਸੀਮਾ ਉਹ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਵਸਤੂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫਸਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਈਂਧਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਲੰਬੇ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। L1 ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁੱਲ ਦੂਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਮਤਲਬ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਦੂਰੀ 15 ਕਰੋੜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।
ਸਾਡੇ ਸੂਰਜੀ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਹੀ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਉਮਰ ਲਗਭਗ 450 ਕਰੋੜ ਸਾਲ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸੂਰਜੀ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੁਆਰਾ ਕਾਇਮ ਹਨ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਡੂੰਘੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਤੈਰ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ।
ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਫਿਊਜ਼ਨ ਸੂਰਜ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਭਾਵ ਕੋਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੂਰਜ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਅੱਗ ਉਗਲਦਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਅਰਥਾਤ ਇਸਦੇ ਫੋਟੋਸਫੀਅਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 5500 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਸਮਝ ਵੀ ਵਧ ਸਕੇ।
ਸੂਰਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ, ਗਰਮੀ, ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਕਣਾਂ ਦਾ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰੋਟੋਨ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੂਰਜੀ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਵਿਸਫੋਟਕ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ (CME) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਦਾ ਮੌਸਮ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੌਸਮ ਸੂਰਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਵਿਗੜਦਾ ਹੈ।
