ETV Bharat / science-and-technology

Atmosphere: ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਕੋਈ ਵਾਯੂਮੰਡਲ, ਵਿਗਿਆਨੀਆ ਨੇ ਕੀਤੀ ਖੋਜ

author img

By

Published : Mar 28, 2023, 11:49 AM IST

Atmosphere
Atmosphere

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਮਸ ਵੈਬ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੱਤ ਚਟਾਨੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਾਰੇ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।

ਕੇਪ ਕੈਨਾਵੇਰਲ (ਫਲੋਰੀਡਾ, ਯੂਐਸਏ): ਵੈਬ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਨੂੰ ਸੱਤ ਚਟਾਨੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਬਾਕੀ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖਗੋਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਾਰਾ ਸੀਗਰ, ਜੋ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਈਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਚੰਗਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਫ਼ਿਰ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।

ਨਾਸਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗ੍ਰਹਿ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ? ਨਤੀਜੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਨੇਚਰ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਐਮਸ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜਕਰਤਾ ਥਾਮਸ ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਮਤਲਬ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।

ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ ਇੱਕ ਈਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਛੋਟੇ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਟ੍ਰੈਪਿਸਟ ਤਾਰੇ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਲਈ ਮੈਂ ਵਧੇਰੇ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਐਮਆਈਟੀ ਦੇ ਸੀਗਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਲਟਰਾਕੂਲ ਲਾਲ ਬੌਨੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਚੱਟਾਨ ਗ੍ਰਹਿ ਬਸਟ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸੂਰਜ ਵਰਗੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਜੋ ਕਿ ਲੰਬਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।"

ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਟ੍ਰੈਪਿਸਟ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅੰਦਰਲੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸੂਰਜੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਨਾਲੋਂ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਵਾਧੂ ਊਰਜਾ ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਉੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ 450 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹੀਟ (230 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ) ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਪਾਸੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੇ ਤਾਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਾਇਆ।

ਯੂਰਪੀਅਨ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੈਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੂਰਬੀਨ ਯੂ.ਐਸ. ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਮਕ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਅੰਦਰਲਾ ਗ੍ਰਹਿ ਆਪਣੇ ਤਾਰੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਕਿੰਨੀ ਇਨਫਰਾਰੈੱਡ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਮਕ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਟ੍ਰੈਪਿਸਟ ਤਾਰਾ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਨਾਲੋਂ 1,000 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਵੈਬ ਦਾ ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ।"

ਹੋਰ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸਗੋਂ ਟ੍ਰੈਪਿਸਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਬੇ ਏਰੀਆ ਇਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਟੇਲਰ ਬੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰੰਗ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਪਤਲੇ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਲੀਜ ਦੇ ਮਾਈਕਲ ਗਿਲਨ ਜੋ ਕਿ 2016 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਟਰੈਪਿਸਟ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਗਲੇਰੀ ਖੋਜ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਗਿਲਨ ਨੇ ਇੱਕ ਈਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਪਥਰੀਲੇ ਐਕਸੋਪਲੈਨੇਟਸ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਅਣਚਾਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਾਂ। ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਸਮਝ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜੀ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਚਾਰ ਚਟਾਨੀ ਗ੍ਰਹਿਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। 2021 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ 1 ਮਿਲੀਅਨ ਮੀਲ (1.6 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਦੂਰ ਇੱਕ ਨਿਰੀਖਣ ਪੋਸਟ ਲਈ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੈਬ ਨੂੰ ਹਬਲ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਹਬਲ ਅਤੇ ਸਪਿਟਜ਼ਰ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਨੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਲਈ ਟਰੈਪਿਸਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਖੁਰਦ-ਬੁਰਦ ਕੀਤਾ ਪਰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਬਿਨਾਂ। ਐਮਆਈਟੀ ਦੇ ਜੂਲੀਅਨ ਡੀ ਵਿਟ ਜੋ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਈਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਸਿਰਫ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਦੂਜੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।"

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-International Space Station: ਜਾਣੋਂ, ਕਿਹੜੇ ਬੀਜ ਪੁਲਾੜ 'ਤੇ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੀ ਹੈ ਉਦੇਸ਼

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.