Chandrayaan-3: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਹੋਇਆ ਲਾਂਚ, 4 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਭਰੀ ਚੰਨ ਉੱਤੇ ਉਡਾਨ

Published : Jul 14, 2023, 12:10 PM IST

Updated : Jul 14, 2023, 3:44 PM IST

Chandrayaan-3:ਚੰਦਰਯਾਨ ਦੀ ਲਾਂਚਿੰਗ ਦਾ ਕਾਊਂਟਡਾਊਨ ਸ਼ੁਰੂ, ਜਾਣੋ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ

ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਹੋਈ ਲਾਂਚਿੰਗ ਦੀ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਰੋ ਨੇ ਵੀ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਚੰਦਰਯਾਨ ਦੀ ਸਫਲ ਲਾਂਚਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

* ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਲਾਂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ

#WATCH | Indian Space Research Organisation (ISRO) launches #Chandrayaan-3 Moon mission from Satish Dhawan Space Centre in Sriharikota.

Chandrayaan-3 is equipped with a lander, a rover and a propulsion module. pic.twitter.com/KwqzTLglnK
— ANI (@ANI) July 14, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
#WATCH | Indian Space Research Organisation (ISRO) launches #Chandrayaan-3 Moon mission from Satish Dhawan Space Centre in Sriharikota.

Chandrayaan-3 is equipped with a lander, a rover and a propulsion module. pic.twitter.com/KwqzTLglnK
— ANI (@ANI) July 14, 2023
">
#WATCH | Indian Space Research Organisation (ISRO) launches #Chandrayaan-3 Moon mission from Satish Dhawan Space Centre in Sriharikota.

Chandrayaan-3 is equipped with a lander, a rover and a propulsion module. pic.twitter.com/KwqzTLglnK
— ANI (@ANI) July 14, 2023

ਇਸਰੋ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀ ਕੋਟਾ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਕੇਟ ਨੂੰ ਲੈਂਡਰ ਨਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਉਤਰਨ 'ਚ ਕਰੀਬ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇਸਰੋ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਲਾਂਚਿੰਗ ਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ।

* ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਲਾਂਚ ਲਾਈਵ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

" class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="">

12:40 July 14

*ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦਾ 80-90 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ 'ਦੇਸੀ'

ਗੋਦਰੇਜ ਏਰੋਸਪੇਸ ਦੇ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਵੀਪੀ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ਨਸ ਹੈੱਡ ਮਾਨੇਕ ਬਹਿਰਾਮਕਾਮਦੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ 80-90 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸੇ 'ਸਵਦੇਸ਼ੀ' ਹਨ, ਜੋ ਇਸਰੋ ਦੇ 'ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ' ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਹਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਮੀਲ ਦਾ ਪੱਥਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਉਤਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਪਲ ਹੋਵੇਗਾ।

12:30 July 14

*ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਨੇ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ

Best wishes to the @isro for #Chandrayaan3, a remarkable mission pushing the boundaries of space exploration!

Let's celebrate the strides in science, innovation, and human curiosity that have brought us this far. May this mission inspire us all to dream bigger and reach for… pic.twitter.com/63sJwonVcz
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) July 14, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
Best wishes to the @isro for #Chandrayaan3, a remarkable mission pushing the boundaries of space exploration!

Let's celebrate the strides in science, innovation, and human curiosity that have brought us this far. May this mission inspire us all to dream bigger and reach for… pic.twitter.com/63sJwonVcz
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) July 14, 2023
">
Best wishes to the @isro for #Chandrayaan3, a remarkable mission pushing the boundaries of space exploration!

Let's celebrate the strides in science, innovation, and human curiosity that have brought us this far. May this mission inspire us all to dream bigger and reach for… pic.twitter.com/63sJwonVcz
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) July 14, 2023

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਨੇ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਮਾਲ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਲਈ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਓ ਅਸੀਂ ਵਿਗਿਆਨ, ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਈਏ, ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇ।

11:35 July 14

*ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ

The key scientific outcomes from Chandrayaan 2 include the first ever global map for lunar sodium, enhancing knowledge on crater size distribution, unambiguous detection of lunar surface water ice with IIRS instrument and more. This Mission has featured in almost 50 publications.
— Narendra Modi (@narendramodi) July 14, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
The key scientific outcomes from Chandrayaan 2 include the first ever global map for lunar sodium, enhancing knowledge on crater size distribution, unambiguous detection of lunar surface water ice with IIRS instrument and more. This Mission has featured in almost 50 publications.
— Narendra Modi (@narendramodi) July 14, 2023
">
The key scientific outcomes from Chandrayaan 2 include the first ever global map for lunar sodium, enhancing knowledge on crater size distribution, unambiguous detection of lunar surface water ice with IIRS instrument and more. This Mission has featured in almost 50 publications.
— Narendra Modi (@narendramodi) July 14, 2023

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 14 ਜੁਲਾਈ, 2023 ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਅਤੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਸ਼ੁੱਭਕਾਮਨਾਵਾਂ! ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਬਾਰੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇਗਾ।

09:27 July 14

ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਲਾਂਚ ਲਈ ਕਾਉਂਟਡਾਊਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਦੀ ਲਾਂਚਿੰਗ ਲਈ 25.30 ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਕਾਊਂਟਡਾਊਨ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ 'ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਮਿਸ਼ਨ 'ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ' ਸਾਲ 2019 ਦੇ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-2' ਦਾ ਫਾਲੋ-ਅੱਪ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲੈਂਡਰ ਦੀ 'ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ' ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। 'ਚੰਦਰਯਾਨ-2' ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਆਖਰੀ ਪਲਾਂ 'ਚ ਲੈਂਡਰ 'ਵਿਕਰਮ' ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਭਟਕਣ ਕਾਰਨ 'ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ' ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਫੈਟ ਬੁਆਏ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ: ਇਸਰੋ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ 'ਚ ਕਿਹਾ, 'ਦੁਪਹਿਰ 2.35 ਵਜੇ LVM3M4-ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਲਾਂਚ ਲਈ ਕਾਊਂਟਡਾਊਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।' 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਇਸਰੋ ਆਪਣੇ ਚੰਦਰ ਮਾਡਿਊਲ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ 'ਸਾਫਟ-ਲੈਂਡਿੰਗ' ਅਤੇ ਚੰਦਰ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਰੋਵਰ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਨਵੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। LVM3M4 ਰਾਕੇਟ ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਰਾਕੇਟ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ GSLVMK3 ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਲਿਜਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਕਾਰਨ 'ਫੈਟ ਬੁਆਏ' ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸਰੋ ਦੀ 'ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ' ਯੋਜਨਾ: ਇਸਰੋ ਨੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਅੰਤ 'ਚ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਦੀ 'ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ' ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਅੰਤਰ-ਗ੍ਰਹਿ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ, ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੋਵਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅੰਤਰ-ਗ੍ਰਹਿ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ LVM3 ਦੀ ਚੌਥੀ ਉਡਾਣ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਨੂੰ ਜੀਓਸਿੰਕ੍ਰੋਨਸ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਸ੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਵਿਖੇ ਲਾਂਚ ਅਭਿਆਸ: ਤੀਜੇ ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਚੰਦਰ ਦੇ ਧਰਾਤਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ, ਲੈਂਡਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਚੰਦਰ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ 'ਸਾਫਟ-ਲੈਂਡਿੰਗ' ਕਰਨ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਲੈਂਡਰ ਤੋਂ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਵਿਖੇ ਲਾਂਚਿੰਗ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ 'ਲਾਂਚ ਡ੍ਰਿਲ' ਹੋਈ, ਜੋ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ।

ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਦੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ: ਤੀਜੇ ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸਰੋ ਦਾ ਟੀਚਾ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ 'ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ' ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-3' ਦੇ ਸਫਲ ਲਾਂਚ ਦੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਚੰਦਰਮਾ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ: ਚੰਦਰਯਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 15 ਅਗਸਤ 2003 ਨੂੰ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਮਰਹੂਮ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੁਆਰਾ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਰੰਗ ਲਿਆਈ ਜਦੋਂ 22 ਅਕਤੂਬਰ 2008 ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਦੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ PSLV-C11 ਰਾਕੇਟ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾ ਮਿਸ਼ਨ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-1' ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, PSLV-C11 PSLV ਦੀ ਮਿਆਰੀ ਸੰਰਚਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਸੰਸਕਰਣ ਸੀ। ਲਾਂਚ ਦੇ ਸਮੇਂ 320 ਟਨ ਵਜ਼ਨ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨ ਨੇ ਉੱਚ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀਆਂ 'ਸਟੈਪ-ਆਨ ਮੋਟਰਾਂ' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ, ਬਰਤਾਨੀਆ, ਜਰਮਨੀ, ਸਵੀਡਨ ਅਤੇ ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਵਿੱਚ ਬਣੇ 11 ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰ ਸਨ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੇਇਲਸਾਮੀ ਅੰਨਾਦੁਰਾਈ, ਜੋ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ, ਨੇ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-1' ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।

ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਖਤਮ: ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ, ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਫੋਟੋ-ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਮੈਪਿੰਗ ਲਈ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸਾਰੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ, ਤਾਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਔਰਬਿਟ ਨੂੰ ਮਈ 2009 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ 200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ 3,400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੱਕਰ ਲਗਾਏ, ਜੋ ਕਿ ਇਸਰੋ ਟੀਮ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਮਿਸ਼ਨ ਆਖਰਕਾਰ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ 29 ਅਗਸਤ, 2009 ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਇਸਰੋ ਨੇ 'ਚੰਦਰਯਾਨ-2' ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮਿਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ 'ਔਰਬਿਟਰ', 'ਲੈਂਡਰ' (ਵਿਕਰਮ) ਅਤੇ 'ਰੋਵਰ' (ਪ੍ਰਗਿਆਨ) ਲੈ ਕੇ ਗਏ। ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ 22 ਜੁਲਾਈ, 2019 ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸੇ ਸਾਲ 20 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਹਰ ਚਾਲ ਸਟੀਕ ਸੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਉਤਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ 'ਲੈਂਡਰ' ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ 'ਔਰਬਿਟਰ' ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ।

ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ: 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਵੱਲ 'ਲੈਂਡਰ' ਦਾ ਉਤਰਨਾ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੀ ਅਤੇ 2.1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਆਮ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਿਸ਼ਨ ਅਚਾਨਕ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ 'ਵਿਕਰਮ' ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। 'ਵਿਕਰਮ' ਦਾ ਨਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਪਿਤਾਮਾ ਸਵਰਗੀ ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 'ਚੰਦਰਯਾਨ-2' ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ 'ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ' ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਰੋ ਦੀ ਟੀਮ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇਸਰੋ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁਖੀ ਕੇ.ਕੇ. ਭਾਵੁਕ ਹੋਏ ਸਿਵਾਨ ਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ 'ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਹਨ।