ਜਬਲਪੁਰ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 21 ਜੂਨ 2015 ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ 21 ਜੂਨ 2022 ਨੂੰ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਲਾਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਯੋਗ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਸਮਝ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਗਭਗ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਜਿੰਮ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋ ਦੌੜਦੇ ਜਾਂ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਘਰ ਰਹਿ ਕੇ ਯੋਗਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਿਆ।
21 ਜੂਨ, ਯੋਗ ਦਿਵਸ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਯੋਗਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਯੋਗ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੋਗ ਰਾਹੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਨ ਲਈ ਤਪੱਸਿਆ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਰਾਹੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਗੁਰੂ ਬਣਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧੂਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੋਗ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਤੁਹਾਡੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
'ਵਾਟਰ ਗਰਲ' ਦਾ ਯੋਗ: ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜਬਲਪੁਰ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਗੰਗਾ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਵਾਟਰ ਗਰਲ' ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 22 ਸਾਲਾ ਗੰਗਾ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਮਾਂ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਯੋਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਗੰਗਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਤੈਰਦੇ ਹੋਏ ਯੋਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗ ਗਰਲ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ 'ਚ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਤੈਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।
12 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਕਰੋ ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ: ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਯੋਗ ਗਰਲ ਗੰਗਾ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਕਰਨਾ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਯੋਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 15 ਮਿੰਟ ਵੀ ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ, ਇਹ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਯੋਗ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਨਰਮਦਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਯੋਗ: ਜਲ ਘਰ ਵਾਲੀ ਗੰਗਾ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਿਸ਼ੋਰੀ ਲਾਲ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਮੂਲ ਰੂਪ ਤੋਂ ਦਮੋਹ ਦੇ ਜਟਾਸ਼ੰਕਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਗੰਗਾ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਸੁਮਿੱਤਰਾ ਬਾਈ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੰਗਾ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਨਰਮਦਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ ਕਿ ਨਰਮਦਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਗੰਗਾ ਨਰਮਦਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੋਰੋਨਾ 'ਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਯੋਗ: ਗੰਗਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਘਰਾਂ 'ਚ ਕੈਦ ਸਨ, ਉਹ ਆਨਲਾਈਨ ਜ਼ਰੀਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਸਿਖਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੈਠੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮੈਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਜਾਂ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੋਰਾਨਾ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਯੋਗ ਹੀ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸਹਾਰਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਸੀ।
15 ਮਿੰਟ ਯੋਗ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ: ਡਾਕਟਰ ਚਿਤਰਾ ਜੈਨ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਫੇਫੜੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਮਿੰਟ ਯੋਗਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਪਾਵਰ ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਯੋਗਾ ਸਾਡਾ ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਯੋਗਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕਸਰਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਚਲਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਕੋਰੋਨਾ ਨੇ ਅੱਜ ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਹੱਤਤਾ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਡਾ: ਚਿੱਤਰਾ ਜੈਨ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |
ਗੰਗਾ ਮਾਂ ਨਰਮਦਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ: ਗੰਗਾ 8 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮਾਂ ਨਰਮਦਾ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ, ਚੰਦਰ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਸਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੰਗਾ ਨਰਮਦਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਣੀ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਯੋਗਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਗੋਦ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖ ਕੇ ਅਸੀਂ ਜੀਵਨ-ਦਾਨ ਦੇ ਮੂਲ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਗੰਗਾ ਮਾਂ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਪਰ ਯੋਗਾ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣਾ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਯੋਗ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਵੀ ਗੰਗਾ ਆਪਣੇ ਨਿਰੰਤਰ ਯੋਗ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ, ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਮਾਂ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: International Yoga Day 2022: 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੀ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਯੋਗਾ ਦਿਵਸ, ਜਾਣੋ ਕਾਰਨ
