ETV Bharat / bharat

ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ 'ਚ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਚਮਤਕਾਰ, ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਟੇਢੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਸਰਜਰੀ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਿੱਧਾ - AIIMS Rishikesh

author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Apr 4, 2024, 11:05 AM IST

AIIMS Rishikesh
ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ 'ਚ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਚਮਤਕਾਰ

New Technique Of Surgery In AIIMS Rishikesh: ਜੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਿਰ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੀ ਟੇਢੀ ਜਾਂ ਵਿਗੜੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ ਤਾਂ ਘਬਰਾਓ ਨਾ। ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਏਮਜ਼ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਸਪਰਿੰਗ ਅਸਿਸਟਡ ਕ੍ਰੈਨੀਓਪਲਾਸਟੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਏਮਜ਼ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਇਲਾਜ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ।

ਉੱਤਰਾਖੰਡ: ਏਮਜ਼ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਮ ਇਲਾਜ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਰ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਆਕਾਰ ਰਹਿਤ ਸੀ। ਇਹ ਬੱਚਾ ਹਰਿਦੁਆਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਵੀ ਏਮਜ਼ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਟੇਢਾ ਸਿਰ ਕੀਤਾ ਸਿੱਧਾ: ਏਮਜ਼ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਦੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਅਤੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਨਿਊਰੋ ਸਰਜਰੀ ਅਤੇ ਐਨੇਸਥੀਸੀਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਟੀਮ ਵਰਕ ਨਾਲ ਇਹ ਚਮਤਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਸਿਰ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਖਰਾਬ ਸਿਰ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮੈਡੀਕਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਸਪਰਿੰਗ ਅਸਿਸਟਡ ਕ੍ਰੈਨੀਓਪਲਾਸਟੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕ੍ਰੈਨੀਅਲ ਸਪਰਿੰਗ ਸਰਜਰੀ: ਬਰਨਜ਼ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਰਜਨ ਡਾ. ਦੇਬਾਬਰਤੀ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਪਰਿੰਗ ਅਸਿਸਟਡ ਕ੍ਰੈਨੀਓਪਲਾਸਟੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਰ ਦੀ ਅਸਧਾਰਨ (ਤੰਗ, ਲੰਮੀ, ਤਿਰਛੀ ਜਾਂ ਮਿਸਸ਼ੇਪਨ) ਆਕਾਰ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਅਵਿਕਸਿਤ ਸਿਰ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਡਾ. ਦੇਵਬਰਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰੇਨਲ ਸਪਰਿੰਗ ਸਰਜਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਰਜਰੀ ਨਾ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਆਉਂਦੀ : ਸਰਜਰੀ ਟੀਮ 'ਚ ਨਿਊਰੋ ਸਰਜਨ ਅਤੇ ਨਿਊਰੋ ਸਰਜਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰੋ. ਰਜਨੀਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਰ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਮਿਕਸ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਸਿਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵੱਡਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਸਿਰ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ (ਕ੍ਰੇਨੀਅਮ) ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਭਰੀ ਸੀ। ਮੈਡੀਕਲ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਪ੍ਰੋ. ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਮਿੱਤਲ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕ ਆਧਾਰਿਤ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।

ਸਪ੍ਰਿੰਗਸ ਅਸਿਸਟਡ ਕ੍ਰਾਇਨੋਪਲਾਸਟੀ ਕੀ ਹੈ?: ਬਰਨ ਐਂਡ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਾਗੋ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੋਪੜੀ ਦੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਚੌੜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਚੀਰੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਸਟੇਨਲੈੱਸ ਸਟੀਲ ਦੇ ਸਪਰਿੰਗ ਫਿੱਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਕਿ ਦਿਮਾਗ਼ ਨੂੰ ਵਧਣ ਲਈ ਥਾਂ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਬਹਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਨਵੀਂ ਹੱਡੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਸ਼ਕਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ, ਖੋਪੜੀ ਨੂੰ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਟਾਂਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਂਕਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

AIIMS ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ: ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ, ਨਿਊਰੋਸਰਜਰੀ, ਅਨੱਸਥੀਸੀਆ ਅਤੇ ਬਾਲ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਏਮਜ਼ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਨੇ ਸਪਰਿੰਗ ਅਸਿਸਟਡ ਕ੍ਰੈਨੀਓਪਲਾਸਟੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਬੇਮਿਸਾਲ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਕੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਰਲੱਭ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਮੈਡੀਕਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.