હૈદરાબાદ: સર્વાઇકલ કેન્સરની રોકથામ માટે સ્વદેશી રસી Cervavac લોન્ચ થયા પછી પણ એવું માનવામાં આવે છે કે, આ ચતુર્ભુજ માનવ પેપિલોમા વાયરસની રસી સર્વાઇકલ કેન્સરને રોકવામાં ઘણી અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. પરંતુ આ રસી માત્ર સર્વાઈકલ કેન્સરમાં જ નહીં, પરંતુ હ્યુમન પેપિલોમા વાયરસથી થતા અન્ય કેટલાક પ્રકારના કેન્સરમાં પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. તારીખ 25 જાન્યુઆરીના રોજ નેશનલ ગર્લ ચાઇલ્ડ ડે નિમિત્તે, સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડે મહિલાઓમાં સર્વાઇકલ કેન્સર માટેની પ્રથમ સ્વદેશી રસી 'Cervavac' લોન્ચ કરી છે. આ રસી પર કરવામાં આવેલા અગાઉના અભ્યાસના પરિણામોના આધારે એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે, તે સર્વાઇકલ કેન્સરને રોકવામાં લગભગ 100 ટકા અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો: યુ.એસ.માં મહામારીના પ્રથમ વર્ષમાં કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર રોગથી મૃત્યુ પામેલા લોકોમાં 6.2 ટકાનો વધારો : અભ્યાસ
સર્વાઇકલ કેન્સર કેમ થાય: નોંધપાત્ર રીતે સર્વાઇકલ કેન્સર એ સ્ત્રીઓમાં સૌથી ઘાતક કેન્સર છે અને છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તેના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે. આંકડાઓ અનુસાર ભારતમાં દર વર્ષે એક લાખથી વધુ મહિલાઓમાં સર્વાઇકલ કેન્સર જોવા મળે છે. જેમાંથી દર વર્ષે લગભગ 67,000 મહિલાઓ આ રોગને કારણે મૃત્યુ પામે છે. બીજી તરફ, કેટલાક અન્ય અહેવાલો અનુસાર આપણા દેશમાં 30 થી 69 વર્ષની વય જૂથની 17 ટકા સ્ત્રીઓ આ કેન્સરને કારણે મૃત્યુ પામે છે. જો કે સર્વાઇકલ કેન્સરને રોકવા માટે અન્ય રસીઓ ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે, સ્વદેશી Cervavac રસી માટે સફળતાની ટકાવારી પ્રમાણમાં વધારે છે. સર્વાઇકલ કેન્સર કેમ થાય છે ? ETV ભારત સુખીભાવે તેનું કારણ અને તેના વિશે વધુ જાણવા માટે તેના નિષ્ણાતો સાથે વાત કરી. તેને રોકવામાં રસી કેવી રીતે ફાયદાકારક બની શકે છે તે જાણવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો હતો.
સર્વાઇકલ કેન્સર શું છે: નોંધપાત્ર રીતે, સર્વાઇકલ કેન્સર એ ખરેખર સ્ત્રીઓમાં એક જીવલેણ કેન્સર છે. જે વિશ્વભરમાં સ્ત્રીઓમાં ચોથું સૌથી વધુ પ્રચલિત કેન્સર છે. બીજી તરફ જો આપણે ભારત વિશે વાત કરીએ તો અહીં તે સ્ત્રીઓમાં બીજા નંબરનું સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. તે મોટે ભાગે 30 વર્ષથી વધુ ઉંમરની સ્ત્રીઓમાં જોવા મળે છે. દિલ્હી સ્થિત ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. નિધિ કોઠારી કહે છે કે, ''સર્વાઇકલ કૅન્સર સ્ત્રીઓના સર્વિક્સમાં થાય છે અને આ માટે મુખ્યત્વે અમુક પ્રકારના હ્યુમન પેપિલોમા વાઇરસ (HPV)ને જવાબદાર ગણવામાં આવે છે. અહીં એ જાણવું અગત્યનું છે કે, દરેક પ્રકારનું HPV સર્વાઇકલ કેન્સર માટે જવાબદાર નથી. ખરેખર, એચપીવી એ સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ વાયરસ છે અને સામાન્ય રીતે ચેપને કારણે, તેના તીવ્ર લક્ષણો જલ્દી દેખાતા નથી. આ ઉપરાંત લક્ષણો દેખાવા લાગે ત્યાં સુધીમાં ચેપ ઘણો ફેલાઈ ગયો છે. તેના લક્ષણો જોવા મળે ત્યાં સુધીમાં, તે સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ ડિસીઝ હોવાને કારણે, પીડિતાના જીવનસાથીને પણ ચેપ લાગ્યો છે.''
કેન્સરનું જોખમ: ડૉ. નિધિ કોઠારી કહે છે કે, ''સર્વાઇકલ કેન્સર માટે માત્ર અમુક પ્રકારના HPV જ જવાબદાર છે. પરંતુ શરૂઆતમાં સંબંધિત વાયરસના પ્રભાવ હેઠળ આવ્યા પછી કેટલાક અન્ય પરિબળો છે જે કેન્સરનું જોખમ વધારે છે. આમાંથી નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ એ મુખ્ય પરિબળ છે. ઉદાહરણ તરીકે, HPV ના સંપર્કમાં આવ્યા પછી પણ, સામાન્ય રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતી સ્ત્રીઓમાં સર્વાઇકલ કેન્સર થવામાં 15 થી 20 વર્ષનો સમય લાગે છે, પરંતુ નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતી સ્ત્રીઓમાં, આ કેન્સર માત્ર 5 થી 10 વર્ષમાં ફેલાઈ શકે છે. સર્વાઇકલ કેન્સર સૌપ્રથમ સર્વિક્સના કોષોમાં વધવા માંડે છે, જે ગર્ભાશયના સૌથી નીચેના ભાગમાં છે. સર્વિક્સ વાસ્તવમાં યોનિ સાથે જોડાયેલું છે. આ ચેપ મસાના સ્વરૂપમાં શરૂ થાય છે જે પાછળથી કેન્સરના કોષોમાં ફેરવાય છે. સર્વાઇકલ કેન્સરનો પ્રી કેન્સર સ્ટેજ ઘણો લાંબો છે (લગભગ 10 થી 15 વર્ષ). દરમિયાન, જો સમય પરીક્ષણ અથવા અન્ય માધ્યમથી આ રોગની જાણ થાય, તો સારવાર શક્ય છે.''
આ પણ વાંચો: Depression In Father: આ સમયે, નવજાત શિશુના પિતામાં ડિપ્રેશનની શક્યતા
સર્વાઇકલ કેન્સરના ફેલાવામાં ફાળો આપતા પરિબળો: નોંધપાત્ર રીતે, "હ્યુમન પેપિલોમાવાયરસને સો કરતાં વધુ પ્રકારના વાયરસ માનવામાં આવે છે, જેમાંથી HPV 16 અને HPV 18 સહિત માત્ર થોડા જ પ્રકારો સર્વાઇકલ કેન્સરનું કારણ બની શકે છે. જો આંકડાઓ પર વિશ્વાસ કરવામાં આવે તો, 83 ટકા સર્વાઇકલ કેન્સરને કારણે થાય છે. HPV 16 અથવા 18 માત્ર વાયરસના કારણે થાય છે. આ વાયરસના પ્રભાવ હેઠળ આવ્યા પછી, કેટલાક અન્ય પરિબળો છે જે કેન્સરના વિકાસ અને ફેલાવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જેમ કે હોર્મોનલ ગર્ભનિરોધકનો લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ, રાસાયણિક અને અન્ય કાર્સિનોજેન્સનો સંપર્ક, પ્રારંભિક જાતીય પ્રવૃત્તિ, બહુવિધ જાતીય ભાગીદારો, તમાકુનો ઉપયોગ અથવા ધૂમ્રપાન, અને HIV સાથે સહ-ચેપ, જેમ કે ક્લેમીડિયા, ટ્રેકોમેટીસ અને હર્પીસ સિમ્પ્લેક્સ વાયરસ ટાઇપ 2 વગેરે. આ ઉપરાંત, આનુવંશિક અને રોગપ્રતિકારક હોસ્ટ પરિબળો અને વાયરલ પરિબળો પણ ક્યારેક આ કેન્સરનું જોખમ વધારે છે.
HPV રસી શું છે: ખરેખર, HPV ના ઘણા પ્રકારોમાંથી કેટલાકને 'ઓછા જોખમ'માં અને કેટલાકને 'ઉચ્ચ જોખમ' શ્રેણીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. આના ઉચ્ચ જોખમના પ્રકારો કેન્સર સહિત અન્ય કેટલાક ગંભીર રોગો તરફ દોરી શકે છે. HPV રસી મુશ્કેલીકારક પ્રકારો સામે ઢાલ તરીકે કામ કરે છે, જે મોટાભાગે સફળ છે. HPV રસી માત્ર સર્વાઇકલ જ નહીં પરંતુ વલ્વર અથવા અન્ય જનનેન્દ્રિયો અને અન્ય કેટલાક પ્રકારના કેન્સરને રોકવામાં પણ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આ રસી HPV ના પ્રકારો સામે લડે છે જે આ કેન્સરનું કારણ બને છે. ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં સર્વાઇકલ કેન્સરની રોકથામ માટે વૈશ્વિક સ્તરે બે કંપનીઓ (ગાર્ડાસિલ અને ગ્લેક્સોસ્મિથ) લાયસન્સ ધરાવે છે.
