રાંચી: ઔષધીય ગુણોથી સમૃદ્ધ ગિલોય પર પ્રક્રિયા અને સંશોધન માટેનું દેશનું પ્રથમ કેન્દ્ર બિરસા કૃષિ યુનિવર્સિટી-બીએયુ રાંચી, રાંચીમાં સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે. કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત રાષ્ટ્રીય કૃષિ વિકાસ પ્રોજેક્ટ હેઠળ ઝારખંડ સરકારના કૃષિ નિર્દેશાલયના સહયોગથી તેની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. ટૂંક સમયમાં તેનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવશે. કોવિડ -19 ના ચેપ દરમિયાન, ગિલોય પ્લાન્ટને રોગપ્રતિકારક શક્તિ બૂસ્ટરની સાથે સારવારમાં અસરકારક માનવામાં આવતું હતું.
તાવના લક્ષણોને ઘટાડવા માટે સંશોધન દ્વારા સાબિત થયું છે: સમગ્ર દેશમાં તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિની ચર્ચા થઈ હતી. તે ડેન્ગ્યુ, સ્વાઈન ફ્લૂ અને મેલેરિયા જેવા જીવલેણ તાવના લક્ષણોને ઘટાડવા માટે સંશોધન દ્વારા સાબિત થયું છે. આયુર્વેદ અને હર્બલમાં લાંબા સમયથી તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. રાંચીમાં સ્થપાયેલા આ કેન્દ્રથી રાજ્યના 16 જિલ્લાના ખેડૂતોને પણ ઔષધીય છોડની ખેતી સાથે જોડવામાં આવશે.
રાજ્યના 16 જિલ્લામાંથી એક ગામ પસંદ કર્યું છે: BAU (બિરસા એગ્રીકલ્ચર યુનિવર્સિટી) હેઠળ કાર્યરત ફોરેસ્ટ પ્રોડ્યુસ એન્ડ યુટિલિટી ડિપાર્ટમેન્ટ દ્વારા બનાવવામાં આવેલા આ સેન્ટરમાં રૂપિયા 1.5 કરોડના ખર્ચે પ્રોસેસિંગ અને અન્ય મશીનો ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવ્યા છે. આ કેન્દ્ર ચલાવવા માટે, BAUએ રાજ્યના 16 જિલ્લામાંથી એક ગિલોય ગામ પસંદ કર્યું છે. પસંદગીના ગામોમાં ખેડૂતોને 2 લાખ ગિલોય છોડનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. દરેક ગામમાં 600 ચોરસ મીટર વ્યાસનું ગ્રીન શેડ નેટ હાઉસ બનાવવામાં આવ્યું છે. સિંચાઈ માટે અહીં સોલાર પંપ અને અન્ય જરૂરી સુવિધાઓ આપવામાં આવી છે.
ગિલોય પ્લાન્ટ લગભગ દોઢ વર્ષમાં તૈયાર થઈ જશે: યુનિવર્સિટીમાં ગીલોયને લગતા કાર્યક્રમોનું સંચાલન ઔષધીય વનસ્પતિના નિષ્ણાત ડો.કૌશલ કુમાર દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું કે, અન્ય લોકો સાથે તેઓ આ માટે ખેડૂતોને પ્રશિક્ષિત કરવા અને તેમને આ વિશે જાગૃત કરવા માટે પસંદ કરેલા ગામોમાં જઈ રહ્યા છે. ગિલોય પ્લાન્ટ લગભગ દોઢ વર્ષમાં તૈયાર થઈ જશે. તૈયાર થયા પછી, BAU તેમને ખેડૂતો પાસેથી ખરીદશે. આ પછી સંશોધન કાર્ય અને તેની પ્રક્રિયા કેન્દ્ર દ્વારા કરવામાં આવશે.
ગિલોયને આયુર્વેદમાં અમૃતાના નામથી બોલાવવામાં આવે છે: આસામ એગ્રીકલ્ચર કમિશનના અધ્યક્ષ ડૉ. એચ.એસ. ગુપ્તા, બીએયુના વાઇસ ચાન્સેલર ઓંકારનાથ સિંહ અને નિયામક સંશોધન ડૉ. પીકે સિંહે સોમવારે આ કેન્દ્રની મુલાકાત લીધી હતી. આ દરમિયાન શ્રી ગુપ્તાએ રાજ્યમાં જોવા મળતી ઔષધીય વનસ્પતિઓના સદ્ઉપયોગ માટે સાર્થક પ્રયાસો કરવા અને ખેડૂતોને શક્ય તેટલી તાલીમ આપવા પર ભાર મૂક્યો હતો. કેન્દ્રના પ્રભારી ડૉ.પી.કે.સિંઘે જણાવ્યું હતું કે ગિલોય પ્રોસેસિંગ સેન્ટરમાં એક ક્વિન્ટલ ગિલોયમાંથી ત્રણ કિલો ગિલોય એસેન્સ બનાવવામાં આવશે. તેનો ઉપયોગ આયુર્વેદિક દવાઓના ઉત્પાદનમાં થશે. તેના માર્કેટિંગ માટે હર્બલ કંપનીઓ BAU સાથે જોડાઈ રહી છે. નોંધપાત્ર રીતે, ગિલોયને આયુર્વેદમાં અમૃતાના નામથી બોલાવવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો:
