ETV Bharat / sukhibhava

શું આપ જાણો છો પ્રથમ છ માસ બાળકને સ્તનપાન કરાવવું કેમ જરુરી છે

author img

By

Published : Aug 12, 2022, 3:57 PM IST

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન World health organization માને છે કે સ્તનપાન કરાવતા બાળકો જરૂરી માત્રામાં વધુ ફિટ, બૌદ્ધિક અને શારીરિક રીતે Breastfeeding benefits to modher child હોય છે. ડબ્લ્યુએચઓ અનુસાર, સ્તનપાનના ફાયદા અસંખ્ય છે, સ્તનપાન Breastfeeding એ બાળકને સ્વસ્થ અને સુરક્ષિત રાખવાની સૌથી અસરકારક રીતોમાંની એક છે.

શું આપ જાણો છો પ્રથમ છ માસ બાળકને સ્તનપાન કરાવવું કેમ જરુરી છે
શું આપ જાણો છો પ્રથમ છ માસ બાળકને સ્તનપાન કરાવવું કેમ જરુરી છે

હૈદરાબાદ Hyderabad વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન World health organization માને છે કે સ્તનપાન કરાવતા બાળકો જરૂરી માત્રામાં વધુ ફિટ, બૌદ્ધિક અને શારીરિક રીતે Breastfeeding benefits to modher child હોય છે. ડબ્લ્યુએચઓ અનુસાર, સ્તનપાનના ફાયદા અસંખ્ય છે, સ્તનપાન Breastfeeding એ બાળકને સ્વસ્થ અને સુરક્ષિત રાખવાની સૌથી અસરકારક રીતોમાંની એક છે. બાળકના જન્મ પછી, તેના શરીરના યોગ્ય વિકાસ માટે અને તેને રોગોથી દૂર રાખવા માટે, સ્તનપાન એટલે કે માતાના દૂધનું સેવન તેના માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને જન્મ પછીના પ્રથમ છ મહિના સુધી બાળક ભૂખ સંતોષવા અને શરીરની તમામ જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે માતાના દૂધ પર નિર્ભર રહે છે.

સ્તનપાનના ફાયદા Benefits of breastfeeding વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન World health organigation પણ માને છે કે સ્તનપાનના ફાયદા અસંખ્ય છે, જે બાળકોને જરૂરી માત્રામાં સ્તનપાન કરવામાં આવે છે તેઓ શારીરિક અને બૌદ્ધિક રીતે વધુ મજબુત હોય છે breastfeeding benefist to modher child. એવું માનવામાં આવે છે કે સ્તનપાન માત્ર બાળકની ભૂખને સંતોષે છે, પરંતુ તે માતા અને બાળક વચ્ચેના ભાવનાત્મક બંધનને સુધારવામાં પણ મદદ કરે છે. પરંતુ કેટલીકવાર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ સિવાય, કેટલીક સ્ત્રીઓ વિવિધ કારણોસર બાળકને સ્તનપાન કરાવવા માટે અનિચ્છા અનુભવે છે. યુનિસેફ UNICEF breastfiding report ના સ્તનપાનના અહેવાલ મુજબ, વિશ્વભરના કુલ બાળકોમાંથી લગભગ 60 ટકા બાળકોને 6 મહિના સુધીમાં જરૂરી માત્રામાં સ્તનપાન મળતું નથી.

આ પણ વાંચો જાણો વિવિધ પ્રકારની બિકિની અને બ્રાની વિશેષતાઓ

વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહ World Breastfeeding Week વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહ 1લી ઓગસ્ટથી 7મી ઓગસ્ટ World breastfeeding week 1st august to 7th august, નવી માતાઓને તેમના સ્વાસ્થ્ય અને તેમના બાળકના બંધનને વધુ સારી બનાવવા અને બાળક સાથેના તેમના સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે સ્તનપાનની જરૂરિયાત પ્રત્યે સંવેદનશીલ બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે ખાસ પ્રસંગ સ્તનપાન શિક્ષણ અને સમર્થન માટે સ્ટેપ અપ થીમ સાથે ઉજવવામાં આવ્યો હતો.

ઇતિહાસ History WABA, WHO અને UNICEF દ્વારા દર વર્ષે વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહનું આયોજન કરવામાં આવે છે. નોંધપાત્ર રીતે, વર્ષ 1990 માં, સ્તનપાનને ટેકો આપવા અને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા અને યુનાઇટેડ નેશન્સ ઇન્ટરનેશનલ ચિલ્ડ્રન્સ ઇમરજન્સી ફંડ United Nations International Children's Emergency Fund યુનિસેફ રિપોર્ટ દ્વારા એક પ્રસ્તાવ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. જે પછી 14 ફેબ્રુઆરી 1991ના રોજ ધ વર્લ્ડ એલાયન્સ ફોર બ્રેસ્ટફીડિંગ એક્શનની સ્થાપના કરવામાં આવી.

આ પણ વાંચો જાણો શું છે કમરના દુખાવાના કારણો અને તેને દૂર કરવાના ઉપાયો

જાગૃતિ કાર્યક્રમો Awareness programs પ્રથમ વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહ 1992 માં ઉજવવામાં આવ્યું હતું. શરૂઆતમાં માત્ર 70 દેશોએ જ વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહની ઉજવણી કરી હતી, પરંતુ હાલમાં 170 દેશો સ્તનપાનના રક્ષણ, પ્રોત્સાહન અને સમર્થન માટે વિવિધ કાર્યક્રમો અને જાગૃતિ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે. આ વર્ષે આ વિશેષ પ્રસંગ સ્તનપાન શિક્ષણ અને સમર્થન તરફ પગલું ભરો Take a step toward breastfeeding education and support થીમ સાથે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે.

સ્તનપાનની સાચી સ્થીતી Correct status of breastfeeding વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન WHO દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, વર્ષ 2016માં યુનાઈટેડ નેશન્સ દ્વારા વૈશ્વિક સ્તરે કેટલાક ડેટા એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા. જે મુજબ વિશ્વભરમાં 41 મિલિયન બાળકો મેદસ્વી છે. જ્યારે 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લગભગ 155 મિલિયન બાળકોનો શારીરિક અને માનસિક વિકાસ તેમની ઉંમર પ્રમાણે ઓછો થાય છે. મળતી માહિતી મુજબ, જો બાળક જન્મ પછી ઓછામાં ઓછા એક વર્ષ સુધી માતાને સ્તનપાન કરાવે તો આ સહિત અન્ય ઘણી સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે. પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે, આંકડા અનુસાર, છ મહિનાથી ઓછી ઉંમરના માત્ર 40% બાળકોને જરૂરી માત્રામાં સ્તનપાન કરાવવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો નવજાત શિશુઓની સંભાળ દરમિયાન રાખો આ બાબતોનું ઘ્યાન

ભારતમાં સ્તનપાન સ્થીતી Breastfeeding status in India ભારતમાં સ્તનપાન સંબંધિત ઉપલબ્ધ ડેટા વિશે વાત કરીએ તો, દેશમાં ત્રણ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં સ્તનપાનના સંદર્ભમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો નોંધાયો છે. 22 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માં હાથ ધરવામાં આવેલા નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે National Family Health Survey 5 ના ડેટા અનુસાર, જન્મના એક કલાકમાં સ્તનપાન શરૂ કરનારા બાળકોનો સૌથી ઝડપી દર સિક્કિમમાં 33.5% સુધી ઘટાડો નોંધવામાં આવ્યો છે. બીજી તરફ, લક્ષદ્વીપ અને મેઘાલય બંને રાજ્યોમાં જન્મના એક કલાકની અંદર સ્તનપાન કરાવવામાં 18% થી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો છે.

બોળકોને સ્તનપાનના લાભ Benefits of breastfeeding to babies વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન અનુસાર, સ્તનપાન એ બાળકને સ્વસ્થ અને સુરક્ષિત રાખવાની સૌથી અસરકારક રીતો પૈકીની એક છે. સ્તનપાનથી માત્ર બાળકોના સ્વાસ્થ્ય માટે જ નહીં પરંતુ માતાઓ માટે પણ ઘણા ફાયદા છે. બાળકોના સ્વાસ્થ્યની વાત કરીએ તો વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, સ્તનપાન કરાવતા બાળકોના સ્વાસ્થ્ય પર તેના લાંબા ગાળાના ફાયદા જોવા મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જે બાળકો જરૂરી માત્રામાં સ્તનપાન કરાવે છે તેઓનું વજન વધારે અથવા મેદસ્વી હોવાની શક્યતા ઓછી હોય છે.

આ પણ વાંચો જાણો યુપીમાં પ્રથમ નેચરોપેથી સેન્ટર ક્યારે બનશે અને તેની વિશેષતા શું હશે

સ્તનપાનમાં પોષક તત્વો Nutrients in breastfeeding સ્તનપાન બાળકોને બાળપણના રોગોથી રક્ષણ આપે છે અને તેમના શરીરને જરૂરી તમામ પોષક તત્વો અને એન્ટિબોડીઝ પ્રદાન કરે છે. જે તેમને બાળપણના સામાન્ય રોગો જેમ કે ઝાડા અને ન્યુમોનિયાથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. આવા બાળકોમાં ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસ થવાની શક્યતા પણ ઓછી હોય છે અને તેઓ પ્રમાણમાં વધુ બુદ્ધિશાળી હોય છે. ખાસ કરીને જન્મ પછી તરત જ માતાના સ્તનમાંથી જે દૂધ નીકળે છે, જેને કોલોસ્ટ્રમ કહેવામાં આવે છે, તે નવજાત બાળક માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ડૉક્ટરો તેને કુદરતી રસી પણ કહે છે કારણ કે તેમાં તમામ જરૂરી રોગપ્રતિકારક તત્વો ભરપૂર માત્રામાં જોવા મળે છે, જે બાળકને કોઈપણ ચેપથી બચાવવાનું કામ કરે છે. વધુમાં, માતાના દૂધમાં બાળકના કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, પ્રોટીન, વિટામિન્સ અને ખનિજો અને ચેપ સામે લડવા માટે એન્ટિબોડીઝ માટે જરૂરી પોષક તત્વો પણ સમૃદ્ધ છે. ચેપ સામે લડવા, માતાના દૂધમાં વિપુલ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. તેથી, બાળકને જન્મ પછી ઓછામાં ઓછા એક વર્ષ સુધી સ્તનપાન કરાવવું જોઈએ.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.