લસણમાં રહેલા ફાયદાથી (Benefits Of Garlic) લગભગ તમામ લોકો માહિતગાર છે. લસણમાં રહેલા ઔષધીય ગુણોને (Medicinal properties of garlic) તે અનેક રોગોથી બચાવામાં સક્ષમ છે, સાથે જ તે અનેક રોગોથી મુક્તિ મેળવવામાં પણ મદદ કરે છે. આયુર્વેદમાં, ચરક સંહિતા અને સુશ્રુત સંહિતામાં લસણના ગુણોનો ઉલ્લેખ છે. આ સિવાય કશ્યપ-સંહિતામાં પણ લસણના વિવિધ રોગોમાં ઔષધિ તરીકે ઉપયોગ કરવાની વાત પ્રકાશમાં આવી છે.
આયુર્વેદમાં લસણ રસૌન તરકે પ્રતલિત
ઉત્તરાખંડનાBAMS (આયુર્વેદ) ડોક્ટર રાજેશ્વર સિંહ કાલાએ જણાવ્યું કે, આયુર્વેદમાં લસણ રસૌન તરકે પ્રતલિત છે. લસણમાં એસિડ રસ સિવાય અન્ય પાંચ રસ જોવા મળે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, આયુર્વેદમાં છ પ્રકારના રસ ગણવામાં આવ્યા છે, જે શરીર માટે અલગ-અલગ રીતે ફાયદો પહોંચાડે છે. પ્રથમ રસ મધુર એટલે કે મીઠો, એસિડ એટલે કે ખાટો તથા ત્રીજો છે ખારો અને ચોથો રસ તીખો અને પાંચમો રસ લીમડો એટલે કડવો અને છઠ્ઠો અને આકી રસ કષાય એટલે કે કઠોળ છે..
જાણો ઉગ્રગંધા વિશે
આ સિવાય લસણની તીવ્ર ગંધને કારણે તેને ઉગ્રગંધા તરીકે પણ ઓળખાય છે. સાથે જ લસણનું સેવન ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, ઉપરાંત હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓ, કિડનીની સમસ્યાઓ અને પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ જેવી કે અપચો, કબજિયાત અને ગેસ સહિત વિવિધ પ્રકારના ઈન્ફેક્શનમાં રાહત આપે છે. આ સાથે ખાસ ધ્યાન રાખવા જેવી બાબત એ છે કે, કાચા લસણનું સેવન કરવાથી શરીરને બમણો ફાયદા પહોંચે છે.
જાણો લસણમાં રહેલા વિટામિન અને સંયોજન વિશે
ડૉ. કાલા જણાવે છે કે, લસણમાં ખનિજ, વિટામિનો અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરનારા તત્વો ભરપૂર માત્રામાં રહેલા છે. જોકે નેશનલ સેન્ટર ફોર બાયોટેક્નોલોજી ઇન્ફોર્મેશન (NCBI) ની વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત સંશોધન અનુસાર, લસણમાં એલિસિન નામનું એક સંયોજન જોવા મળે છે, જે તેને ઔષધીય બનાવે છે. કારણ કે આ સંયોજનમાં એન્ટિબેક્ટેરિયલ, એન્ટિવાયરલ, એન્ટિફંગલ અને એન્ટિઓક્સિડન્ટ ગુણધર્મો છે. વિટામિન B1, B6, વિટામિન C તેમજ મેંગેનીઝ, કેલ્શિયમ, કોપર, સેલેનિયમ, પોટેશિયમ, ફોસ્ફરસ, આયર્ન અને અન્ય મુખ્ય ક્ષાર લસણમાં જોવા મળે છે. આ સિવાય તેમાં એજોન અને એલીન સંયોજનો પણ જોવા મળે છે, જે લસણને અસરકારક દવા બનાવે છે.
આ પણ વાંચો: માત્ર એક ઈન્જેક્શનથી સ્થૂળતાથી છુટકારો મેળવો, જાણો કેવી રીતે
લસણ ખાવાથી શું થશે ફાયદો
પોષણની વાત કરીએ તો, 28 ગ્રામ લસણ ખાવાથી આપણને 42 કેલરી, 1.8 ગ્રામ પ્રોટીન, 9 ગ્રામ કાર્બોહાઈડ્રેટ મળે છે, જ્યારે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એગ્રીકલ્ચરના ડેટા અનુસાર, દરરોજ સામાન્ય કદના લસણનો એક ગઠ્ઠો ખાવાથી શરીરને લગભગ 2 ટકા મેંગેનીઝ, 2 ટકા વિટામિન બી-6, 1 ટકા વિટામિન સી, 1 ટકા સેલેનિયમ અને 0.06 ગ્રામ ફાઇબર મળે છે.
લસણથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધશે
ડૉ. કાલા સમજાવે છે કે, કાચા લસણનું સેવન કરતા પાકા લસણ એટલે કે રસોઇમાં સમાવિષ્ટ પાકુ લસણ શરીરને વધુ સારા લાભો આપે છે. ખરેખર, જ્યારે કાચા લસણને કાપીને અથવા ચાવીને ખાવામાં આવે છે, ત્યારે તેમાં હાજર સલ્ફર પ્રતિક્રિયા આપે છે, જેના કારણે તેમાં રહેલા સંયોજનો શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે, સાથે જ શરીરને ઘણી બીમારીઓથી દૂર રાખે છે. દરરોજ સવારે ખાલી પેટે, લસણની એક લવિંગ ખાવાથી અથવા પાણી સાથે ગળી જવાથી આપણા પેટમાં થતી સંયોજન ક્રિયાઓના પરિણામે આપણી પાચનતંત્ર સ્વસ્થ રહે છે. આ સાથે અપચો, કબજિયાત અને અન્ય પાચન અને પેટ સંબંધિત રોગોમાં રાહત મળે છે. તેમજ વજન પણ નિયંત્રણમાં રહે છે.
લસણ ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરે છે
ડૉ. કાલા જણાવે છે કે, તેના ઔષધીય ગુણોને લીધે લસણ ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરે છે. બીજી તરફ, આધુનિક વિજ્ઞાન અને તેના પર આધારિત સંશોધન અનુસાર, લસણનું સેવન માત્ર હાઈપરકોલેસ્ટ્રોલેમિયાને અટકાવતું ઉપરાંત એથેરોમેટોઝને પણ ઘટાડે છે, જે એથેરોક્લોરોસિસ, હૃદય રોગ અને કોરોનરી ધમની સંબંધિત રોગોને રોકવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય કાચા લસણમાંથી મળતું એલિસિન કમ્પાઉન્ડ લોહીમાં ટ્રાઈગ્લિસરાઈડનું પ્રમાણ ઘટાડવામાં મદદગાર નીવડે છે. તેનો ફાયદો એ છે કે કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં અને ધમનીઓમાં પ્લાકનું ઉત્પાદન ઘટાડે છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ સવારના નાસ્તામાં લસણનું સેવન કરવું જોઇએ
નેશનલ સેન્ટર ફોર કોમ્પ્લિમેન્ટરી એન્ડ ઈન્ટિગ્રેટિવ હેલ્થમાં પ્રકાશિત થયેલા રિસર્ચ મુજબ, જો ડાયાબિટીસના દર્દીઓ સવારના નાસ્તામાં લસણનું સેવન કરે છે તો તેમના શરીરમાં બ્લડ શુગરનું સ્તર નિયંત્રણમાં રહે છે. ખરેખર લસણમાં જોવા મળતા એલિસિન, એલિલ પ્રોપાઈલ ડિસલ્ફાઈડ અને એસ-એલિલ સિસ્ટીન સલ્ફોક્સાઈડ આપણી કિડનીના સ્વાસ્થ્યને જાળવી રાખે છે. તેના લીધે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન વધુ સારી રીતે ઉત્પન્ન થાય છ, અનિયંત્રિત બ્લડ શુગર લેવલનું જોખમ પણ ઘટી જાય છે.
આ પણ વાંચો: Easy Shoulder Exercises: શરીરના આ ભાગને મજબૂત બનાવા કરો આ કસરત
