કેરળ એક સમયે એશિયાના સૌથી મોટા હાથી ગણાતા ચેંગલ્લુર રંગનાથનનું હાડપિંજર કેરળના ત્રિશૂર જિલ્લામાં ()elephant skeleton put on display Thrissur Museum in Kerala) સ્થિત એક સંગ્રહાલયમાં પ્રદર્શનમાં મૂકવામાં આવ્યું છે. આ હાથી એશિયાનો સૌથી મોટો હાથી (Asia Largest Elephant) હતો, જેની ઉંચાઈ 11.4 ફૂટ હતી. એટલું જ નહીં, આ હાથીનો ઉલ્લેખ કેરળના મંદિરોની લોકકથાઓમાં પણ જોવા મળે છે, જેના પર મહાન કવિ વલ્લથોલ નારાયણ મેનને કવિતાઓ પણ લખી છે. આ હાથીનું હાડપિંજર મ્યુઝિયમના મુખ્ય હોલમાં સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે.
આ પણ વાંચો જન્માષ્ટમી પૂજાનો સમય અને શ્રી કૃષ્ણના પ્રિય ભોગ વિશે જાણો
એશિયાનો સૌથી મોટો હાથી આ હાથીને બાળપણથી જ તમિલનાડુના પ્રખ્યાત શ્રીરંગમ મંદિરમાં ઉછેરવામાં આવ્યો હતો, જ્યાં તેનો ઉપયોગ મંદિરમાં પાણી લાવવા માટે કરવામાં આવતો હતો. જેમ જેમ તે વધતું ગયું તેમ તેમ તેનું કદ એટલું વિશાળ બન્યું કે, તેને મંદિરમાં પ્રવેશવા માટે નમવું પડ્યું. જેના કારણે તેના શરીર પર ઘણી ઈજાઓ થઈ હતી. આ પછી મંદિર પ્રશાસને અખબારમાં તેને દોઢ હજાર રૂપિયામાં વેચવાની જાહેરાત પણ આપી હતી.
1917 માં હાથીનું થયું હતું મૃત્યુ જાહેરાત જોઈને ચેંગલ્લુર પરમેશ્વરન નમ્બૂદિરીએ આ હાથીને ખરીદ્યો અને તેની યોગ્ય સારવાર કરાવી. ત્યારથી આ હાથી અહીંના મંદિર ઉત્સવનું ગૌરવ બની ગયો છે અને મંદિરો દ્વારા આયોજિત શોભાયાત્રામાં ભગવાનની મૂર્તિઓ લઈ જતો હાથી. જો કે, 1914 માં તેના પર કેટલાક હાથીઓ દ્વારા હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો, જેના કારણે તે ખરાબ રીતેઈજાગ્રસ્ત થયો હતો અને 1917 માં તેનું મૃત્યુ થયું હતું.
આ પણ વાંચો અંબાજીમાં મધ્યરાત્રીએ કૃષ્ણ ભગવાનના નાદ ગૂંજ્યા
હાડપિંજર ત્રિસુર મ્યુઝિયમને સોંપવાનો કર્યો નિર્ણય મામલો અહીં સમાપ્ત થયો ન હતો, કારણ કે બ્રિટિશ સત્તાવાળાઓએ હાથીના માલિકને તેનું હાડપિંજર મદ્રાસ મ્યુઝિયમને સોંપવા કહ્યું, ત્યારબાદ તેને દફનાવવામાં આવ્યો. વર્ષો પછી ફરીથી ખાડો ખોદીને હાથીનું હાડપિંજર બહાર કાઢવામાં આવ્યું. દરમિયાન, કેરળના ત્રિસુર મ્યુઝિયમે મદ્રાસમાં તેના સમકક્ષોને ચેંગલ્લુર રંગનાથનનું હાડપિંજર સોંપવા વિનંતી કરી, કારણ કે તે એક સમયે ત્રિશૂરનું ગૌરવ હતું. આ પછી મદ્રાસ મ્યુઝિયમ સંમત થયું અને હાડપિંજર ત્રિસુર મ્યુઝિયમને સોંપવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. બાદમાં તેને નિષ્ણાતોની દેખરેખ હેઠળ મ્યુઝિયમના સેન્ટ્રલ હોલમાં પ્રદર્શન માટે મૂકવામાં આવ્યું હતું.
