નવી દિલ્હી : પીટીઆઈના અહેવાલ મુજબ, તહેવારોની સીઝનની શરૂઆતથી ઓક્ટોબરમાં વાહન ઈંધણ પેટ્રોલ અને ડીઝલના વેચાણમાં વધારો થયો છે. જાહેર ક્ષેત્રની પેટ્રોલિયમ કંપનીઓના પ્રારંભિક ડેટામાંથી આ માહિતી પ્રાપ્ત થઈ છે, જો કે ઓક્ટોબરના પ્રથમ પખવાડિયામાં માંગમાં ઘટાડો થયો હતો. બીજા પખવાડિયામાં માંગમાં તીવ્ર વધારો થયો હતો, જેનાથી કંપનીઓને મહિના માટે સતત વૃદ્ધિ નોંધાવવામાં મદદ મળી હતી. ઓક્ટોબરમાં ત્રણેય જાહેર ક્ષેત્રના ઇંધણ રિટેલર્સનું પેટ્રોલનું વેચાણ ત્રણ ટકા વધીને 28.7 લાખ ટન થયું હતું, જ્યારે ડીઝલનો વપરાશ પાંચ ટકા વધીને 69.1 લાખ ટન થયો હતો.
તહેવારોના કારણે વેચાણ વધ્યું : ઓક્ટોબરના પ્રથમ પખવાડિયામાં વાર્ષિક ધોરણે પેટ્રોલના વપરાશમાં 9 ટકા અને ડીઝલના વેચાણમાં 3.2 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. જોકે, દુર્ગા પૂજા/દશેરા જેવા તહેવારોને કારણે માંગમાં સુધારો થયો હતો. ગયા વર્ષે, દુર્ગા પૂજા/દશેરા સાથે, દિવાળી પણ ઓક્ટોબરમાં હતી. ઓક્ટોબરના પ્રથમ પખવાડિયામાં પેટ્રોલનું વેચાણ 11.7 લાખ ટન હતું, જે બીજા પખવાડિયામાં 44 ટકા વધુ હતું. દેશમાં સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતા ઇંધણ ડીઝલનો વપરાશ 1 થી 15 ઓક્ટોબરની વચ્ચે 29.9 લાખ ટન હતો અને બીજા પખવાડિયામાં તે 39.1 લાખ ટન હતો. માસિક ધોરણે તેમાં 18.7 ટકાનો વધારો થયો છે. સપ્ટેમ્બરમાં તે 58.2 લાખ ટન હતું.
શા માટે ચોમાસામાં થાય છે ઘટાડો ? ડીઝલનું વેચાણ સામાન્ય રીતે ચોમાસાના મહિનામાં ઘટે છે કારણ કે વરસાદને કારણે કૃષિ ક્ષેત્રની માંગમાં ઘટાડો થાય છે. ડીઝલના વપરાશમાં એપ્રિલ અને મે મહિનામાં અનુક્રમે 6.7 ટકા અને 9.3 ટકાનો વધારો થયો છે. તેનું કારણ એ છે કે તે સમયે ખેતી માટે ડીઝલની માંગમાં ઉછાળો આવ્યો હતો. આ ઉપરાંત ગરમીથી બચવા વાહનોમાં એર કંડિશનરનો ઉપયોગ વધ્યો હતો. જો કે ચોમાસાના આગમન બાદ જૂનના બીજા પખવાડિયાથી ડીઝલની માંગમાં ઘટાડો થવા લાગ્યો હતો. ઑક્ટોબરમાં પેટ્રોલનો વપરાશ કોવિડ-અસરગ્રસ્ત ઑક્ટોબર, 2021 કરતાં 15.6 ટકા વધુ હતો અને પૂર્વ રોગચાળાના સમયગાળા એટલે કે ઑક્ટોબર, 2019 કરતાં 25.2 ટકા વધુ હતો.
છેલ્લા ત્રણ વર્ષ પર એક નજર : ડીઝલનો વપરાશ ઑક્ટોબર, 2021 કરતાં 17.7 ટકા અને ઑક્ટોબર, 2019 કરતાં 19.4 ટકા વધુ હતો. એરપોર્ટ પર મુસાફરોની સંખ્યામાં સતત વધારા વચ્ચે, ઑક્ટોબરમાં એવિએશન ફ્યુઅલ એટીએફની માંગ 6.9 ટકા વધીને 6,21,200 ટન થઈ છે. ઓક્ટોબર, 2021ની સરખામણીમાં તે 38.3 ટકા વધુ હતો. તે પૂર્વ-કોવિડ એટલે કે ઓક્ટોબર 2019 ની સરખામણીમાં 5.9 ટકા ઓછો હતો. માસિક ધોરણે, ઓક્ટોબરમાં જેટ ફ્યુઅલની માંગ લગભગ ત્રણ ટકા વધી હતી. સપ્ટેમ્બર 2023માં ઉડ્ડયન ઇંધણની માંગ 6,03,600 ટન હતી.
કોરોના સમયે આવી હતી સ્થિતિ : રાંધણ ગેસ (LPG)નું વેચાણ ઓક્ટોબરમાં વાર્ષિક ધોરણે 5.3 ટકા વધીને 24.9 લાખ ટન પર પહોંચ્યું છે. ઓક્ટોબર, 2021ની સરખામણીમાં એલપીજીનો વપરાશ 2.8 ટકા વધુ હતો અને કોવિડ પહેલાના સમયગાળા એટલે કે ઓક્ટોબર, 2019ની સરખામણીમાં 11.7 ટકા વધુ હતો. માસિક ધોરણે એલપીજીની માંગમાં 1.9 ટકાનો વધારો થયો છે. સપ્ટેમ્બરમાં એલપીજીની માંગ 26.7 લાખ ટન હતી.
