નવી દિલ્હી : સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ મહિલા રાજ્યપાલ અને ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળની સશક્ત મહિલા ક્રાંતિકારી સરોજિની નાયડુને ભારતની નાઇટિંગેલ કહેવામાં આવે છે. તેથી જ તેમના જન્મદિવસને આપણા દેશમાં રાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. સરોજિની નાયડુ માત્ર સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને રાજનેતા જ નહોતા, પરંતુ તેમણે એક પ્રખ્યાત કવિ અને ગીતકાર તરીકે વિશેષ ઓળખ બનાવી હતી.
સરોજિની નાયડુએ 12 વર્ષની ઉંમરે લખવાનું શરૂ કર્યું હતું : એવું કહેવાય છે કે, સરોજિની નાયડુએ માત્ર 12 વર્ષની ઉંમરે લખવાનું શરૂ કર્યું હતું. તેમની લેખન કળા દ્વારા તેમણે માત્ર દેશમાં જ નહીં વિદેશમાં પણ પોતાની પ્રતિભાનો પરિચય આપ્યો હતો. એવું કહેવાય છે કે, એકવાર જ્યારે તેણીને લંડનમાં એક સભાને સંબોધિત કરવાની હતી ત્યારે સરોજિની નાયડુએ અસ્ખલિત અંગ્રેજીમાં પોતાનું ભાષણ આપીને સૌના દિલ જીતી લીધા હતા.
બંગાળી બ્રાહ્મણ પરિવારમાં જન્મ : સરોજિની નાયડુનો જન્મ 13 ફેબ્રુઆરી 1879ના રોજ તેલુગુ રાજ્યના હૈદરાબાદ શહેરમાં રહેતા બંગાળી બ્રાહ્મણ પરિવારમાં અઘોરનાથ ચટ્ટોપાધ્યાયના ઘરે થયો હતો. સરોજિની નાયડુ, તેમના 8 ભાઈ-બહેનોમાં સૌથી મોટા, બાળપણથી જ વાંચન અને લેખનનો શોખ ધરાવતા હતા. તેમના પિતા નિઝામ કોલેજના પ્રિન્સિપાલ હતા, જ્યારે તેમની માતા બંગાળી ભાષામાં કવિતાઓ લખતી હતી. શિક્ષણ દીક્ષામાં પિતાનો પ્રભાવ જોવા મળે છે અને માતાનો પ્રભાવ કવિતાઓમાં જોવા મળે છે.
આ પણ વાંચો : Kumbha Shankranti 2023 : સૂર્ય રાશિના પરિવર્તનને કારણે આ 5 રાશિઓ માટે મુશ્કેલી આવી શકે છે
19 વર્ષની ઉંમરે ડૉ. પદિપતિ ગોવિન્દ્રજુલુ સાથે કર્યા હતા લગ્ન : માત્ર 12 વર્ષની ઉંમરે મેટ્રિકની પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી, તે 16 વર્ષની ઉંમરે લંડન ગયા, જ્યાં તેણે કેમ્બ્રિજમાં અભ્યાસ કર્યો હતો. સરોજિની નાયડુ ડૉ. પદિપતિ ગોવિન્દ્રાજુલુના પ્રેમમાં પડી ગયા હતા, જેઓ વ્યવસાયે ડૉક્ટર હતા અને આંતરજાતીય યુવક હતા. બંનેની મુલાકાત લંડનમાં જ થઈ હતી. 1898 માં માત્ર 19 વર્ષની ઉંમરે તેમણે ડૉ. પદિપતિ ગોવિન્દ્રજુલુ સાથે લગ્ન કર્યા હતા. દેશની આઝાદીમાં સરોજિની નાયડુના યોગદાન અને તેમની ક્ષમતાની પ્રશંસા કરવા માટે, તેમના જન્મદિવસને આપણા દેશમાં રાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. તેમને ભારતનો નાઇટિંગેલ પણ કહેવામાં આવે છે.
પ્રથમ મહિલા ગવર્નર બન્યા બાદ પણ ખુશ ન હતા : દેશમાં આઝાદી બાદ જ્યારે સરોજિની નાયડુને ઉત્તર પ્રદેશના પ્રથમ મહિલા રાજ્યપાલ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા ત્યારે આટલી બંધારણીય ખુરશી મળ્યા બાદ પણ તેઓ ખુશ નહોતા. આ પદ સંભાળ્યા બાદ તેણે કહ્યું કે, તે જંગલના પંખીની જેમ રાજભવનમાં કેદ રહી છે. સરોજિની નાયડુએ તત્કાલિન વડાપ્રધાન પંડિત જવાહરલાલ નેહરુની ઈચ્છા વિરુદ્ધ ઉત્તર પ્રદેશના રાજ્યપાલ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો હતો.
આ પણ વાંચો : Finance Minister on GST Dues : રાજ્યને કારણે GST વળતરની રકમ મુક્ત કરવામાં વિલંબ - નાણાપ્રધાન
બંને મહાત્મા ગાંધીના પ્રિય શિષ્યોમાંના એક હતા : ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના પ્રમુખ એની બેસન્ટ સાથે સરોજિની નાયડુની ગાઢ મિત્રતા હતી. બંને મહાત્મા ગાંધીના પ્રિય શિષ્યોમાંના એક હતા. સરોજિની નાયડુને હિન્દી સિવાય અંગ્રેજી, બાંગ્લા અને ગુજરાતી ભાષાઓનું જ્ઞાન હતું. સરોજિની નાયડુનું 2 માર્ચ 1949ના રોજ કાર્ડિયાક અરેસ્ટને કારણે લખનૌના ગવર્નર હાઉસમાં અવસાન થયું હતું.
