ન્યૂઝ ટેસ્ક: શિવ શંકર, શંભુ, મહેશ, શિવ તમે તેમને અનેક નામોથી બોલાવી (Mahashivaratri 2022) શકો છો. તે દેવોના ભગવાન પણ છે અને ભૂતનાથ પણ છે, તે નીલકંઠ પણ છે અને ભોલેનાથ પણ છે. તેમની પૂજાનો સૌથી મોટો દિવસ આવવાનો છે, જેને મહાશિવરાત્રી (Mahashivratri festival on 1st March) કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે મહાદેવના ભક્તો ઉપવાસ રાખે છે અને શિવાલયોમાં પહોંચીને પ્રાર્થના કરે છે.
આ પણ વાંચો: Mahashivratri 2022: CM ભૂપેન્દ્ર પટેલે મહાશિવરાત્રિના મેળામાં ભવનાથ મહાદેવના કર્યા દર્શન
મહાશિવરાત્રિ ક્યારે છે ?
હિમાચલના કાંગડા જિલ્લાના પંડિત સુભાષ શર્મા જણાવે છે કે, આ વખતે મહાશિવરાત્રી 1લી માર્ચે છે. મહાશિવરાત્રીના દિવસે ભગવાન શિવની પૂજા માટે નિશિતા કાલ મુહૂર્ત મધ્યરાત્રિ 12:08 થી 12:58 સુધી રહેશે. મહાશિવરાત્રીના દિવસનો શુભ સમય બપોરે 12:10 થી 12:57 સુધીનો છે. આ દરમિયાન ભગવાન શિવની પૂજા કરવાથી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થશે. આ વર્ષની મહાશિવરાત્રી શિવયોગમાં છે.
આ વર્ષની મહાશિવરાત્રી શિવયોગમાં છે
આ વખતે મહાશિવરાત્રી શિવયોગમાં છે. 01 માર્ચે, શિવ યોગ દિવસના 11:18 થી શરૂ થશે અને આખો દિવસ રહેશે. શિવ યોગ 2 માર્ચે સવારે 8:21 સુધી રહેશે. શિવ યોગને તંત્ર અથવા વામયોગ પણ કહેવાય છે. ધારણા, ધ્યાન અને સમાધિ એટલે કે યોગના છેલ્લા ત્રણ અંગો વધુ પ્રચલિત હતા. શિવ કહે છે, 'માણસ એક પ્રાણી છે', પ્રાણીત્વને સમજવું એ યોગ અને તંત્રની શરૂઆત માનવામાં આવે છે. જાગૃતિ, અભ્યાસ અને સમર્પણ.
મહાશિવરાત્રિમાં પૂજા માટે મુહૂર્ત
કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીની તિથિ 1 માર્ચના રોજ સવારે 3:16 વાગ્યે શરૂ થશે અને મોડી રાત સુધી ચાલુ રહેશે. જો કે મહાશિવરાત્રીના દિવસે આખો દિવસ પૂજા માટે મુહૂર્ત હોય છે, પરંતુ રાત્રી પ્રહરની પૂજા માટે મહાશિવરાત્રિનુ મુહૂર્ત 1લી માર્ચની મધ્યરાત્રિ 12:08 થી 12:58 સુધીનો રહેશે. આ વખતે મહાશિવરાત્રિના પારણાનો સમય 2 માર્ચે સવારે 6.45 વાગ્યા સુધીનો રહેશે. એટલે કે જે લોકો શિવરાત્ર પર વ્રત અને જાગરણ કરે છે તેઓ આ સમય પછી ભોજન લઈ શકે છે. તેવી જ રીતે મહાશિવરાત્રીના દિવસનો શુભ સમય બપોરે 12:10 થી 12:57 સુધીનો છે.
આ પણ વાંચો: Mahashivratri 2022: મહાકાલથી આવેલા નાગા સંન્યાસીના ધનુષબાણે સૌને કર્યા આકર્ષિત, જુઓ શું છે વિશેષ મહત્વ
પૂજા સામગ્રી
શિવની પૂજા કરતી વખતે બીલીપત્ર, ભાંગ, ધંતુરો, સફેદ ચંદન, મદારનું ફૂલ, સફેદ ફૂલ, ગંગાજળ, ગાયનું દૂધ, મોસમી ફળો વગેરે રાખો અને ભોલેનાથની વિધિવત પૂજા કરો. મહાશિવરાત્રીનું વ્રત કરવાથી તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે, પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. શંકરની કૃપાથી સ્વાસ્થ્ય પ્રાપ્ત થાય છે, સુખ અને સૌભાગ્ય વધે છે.
મહાશિવરાત્રી સંબંધિત પૌરાણિક કથાઃ- મહાશિવરાત્રિ સાથે જોડાયેલી ઘણી પૌરાણિક કથાઓ છે.
- શિવનો લિંગ અવતારઃ- ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીના દિવસે ભગવાન શિવે પોતાના ભક્તોને શિવલિંગના રૂપમાં દર્શન આપ્યા હતા. એક દંતકથા અનુસાર, જ્યારે સૃષ્ટિની શરૂઆત થઈ, ત્યારે બ્રહ્મા અને ભગવાન વિષ્ણુ વચ્ચે તેમની શ્રેષ્ઠતાને લઈને વિવાદ થયો. બંને વચ્ચે વિવાદ ચાલી રહ્યો હતો, જ્યારે કરોડો સૂર્યના તેજ માટે એક વિશાળ અગ્નિસ્તંભ પ્રગટ થયો. આ જોઈને બંને ચોંકી ગયા. આ અગ્નિસ્તંભમાંથી ભગવાન શંકર પ્રથમ વખત શિવલિંગના રૂપમાં પ્રગટ થયા હતા. શિવ પુરાણ અનુસાર, શિવના નિરાકાર સ્વરૂપનું પ્રતીક 'લિંગ', આ પવિત્ર તિથિની મહાનતામાં પ્રગટ થયું હતું અને તેની પ્રથમ પૂજા બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેથી જ આ તિથિ 'શિવરાત્રી' તરીકે પ્રસિદ્ધ થઈ.
- શિવ-પાર્વતીના લગ્નઃ- એવું માનવામાં આવે છે કે, આ દિવસે માતા પાર્વતી અને શિવના લગ્ન થયા હતા. શિવરાત્રીને ભગવાન ભોલેનાથના લગ્ન તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે, ઘણા પેગોડામાં શિવભક્તો ભગવાન શિવની શોભાયાત્રા કાઢે છે. જેમાં અનેક ઝાંખીઓ છે. શિવ-શક્તિ-મહાશિવરાત્રીના મિલનની રાત્રિનું મહત્વ એટલા માટે છે કારણ કે, તે શિવ અને શક્તિના મિલનની રાત્રિ માનવામાં આવે છે. આધ્યાત્મિક રીતે તેને પ્રકૃતિ અને માણસના મિલનની રાત્રિ તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે. શિવભક્તો આ દિવસે વ્રત રાખે છે અને પોતાના પ્રિયતમના આશીર્વાદ મેળવે છે. મંદિરોમાં દિવસભર શિવલિંગનો જલાભિષેક થાય છે.
શિવરાત્રી અને મહા શિવરાત્રી વચ્ચેનો તફાવત
શિવરાત્રી અને મહાશિવરાત્રી વચ્ચે તફાવત (difference between Shivaratri and Mahashivaratri) છે. શિવરાત્રી દર મહિને આવે છે, જ્યારે મહાશિવરાત્રિ વર્ષમાં એકવાર આવે છે. શિવરાત્રી દર મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ આવે છે, અને મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર (Festival of Mahashivaratri) ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી પર આવે છે. વર્ષમાં 12 શિવરાત્રી આવે છે. આ દિવસે ભગવાન ભોલેનાથની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શંકરની પૂજા કરવાથી ભક્તની દરેક મનોકામના જલ્દી પૂર્ણ થાય છે.
