કેરળ: સ્વર્ગામાં આવેલ શ્રી જટાધારી મંદિર છેલ્લા ઘણા સમયથી બંધ (Jatadhari temple closed for many years) છે. મંદિરમાં દલિતોના પ્રવેશ બાદ કહેવામાં આવતું હતું કે તે અસ્પૃશ્ય બની ગયું છે, ત્યાર બાદ તે ઘણા વર્ષોથી બંધ છે. આ મંદિર જ્ઞાતિ ભેદભાવનો પુરાવો છે, જે દેશમાં હજુ પણ ચાલી રહ્યો છે. 2018માં દલિત યુવકોના પ્રવેશ બાદ મંદિર બંધ (Temple closed after entry of Dalit youths) કરવામાં આવ્યું હતું. આ મંદિર ઘણા વર્ષોથી બંધ છે, તેનો પુરાવો એ છે કે આજે પણ અહીં એ જ વર્ષનું કેલેન્ડર સ્થાપિત છે. અહીંની પરંપરા અનુસાર, દરેક જાતિ માટે એક એવી જગ્યા છે જ્યાંથી તેઓને થેયમ (ભગવાન)ના દર્શન કરવા પડે છે. નીચલી જાતિના લોકોને થેયમ પાસેથી આશીર્વાદ લેવાની મંજૂરી નથી.દલિતોને વર્ષોથી મુખ્ય દ્વારથી મંદિરમાં પ્રવેશવા પર પ્રતિબંધ છે. તેઓ મંદિરની બહારથી જ પ્રાર્થના કરી શકતા હતા. સીડીમાં પ્રવેશવું એ રિવાજોનું ઉલ્લંઘન માનવામાં આવતું હતું. ભેદભાવ આટલો જ સીમિત ન હતો, તેમને પાછળના જંગલના રસ્તેથી પસાર થવું પડતું હતું.
ઉચ્ચ વર્ગની સર્વોપરિતા: જાતિના ભેદભાવની આ સીમાઓને તોડવા માટે, કૃષ્ણ મોહનના નેતૃત્વમાં દલિત યુવા જૂથે મંદિરમાં પ્રવેશ કર્યો. જ્યાં ઉચ્ચ વર્ગની સર્વોપરિતા પર સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા. પરિણામે રિવાજ તૂટી ગયો છે, ભગવાન કોપાયમાન થશે તેમ કહી મંદિર બંધ કરાવ્યું હતું. જટાધારી મંદિર તે છસો વર્ષથી વધુ જૂનું છે. મંદિરમાં જટાધારી થેયમ અને અન્નદાનમ (ભોજન પીરસવું) એ મુખ્ય વિધિઓ હતી. એક વર્ષમાં ત્રણ તહેવારો પણ હતા. મંગળવાર, રવિવાર અને અઠવાડિયાના અન્ય દિવસોમાં વિશેષ પૂજા કરવામાં આવી હતી. નલકકડયા દલિત સમુદાય દ્વારા તૈયાર કરાયેલ જટાધારી થેયમ હતું. તે છેલ્લે નવેમ્બર 2018 માં યોજાયું હતું. અહીં જટાધારી થેયમને પણ જાહેર માર્ગ દ્વારા મંદિરમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી નથી. આ કારણે તેઓ મંદિરના પ્રાંગણમાં ખાસ નિયુક્ત વિસ્તારમાં પણ સ્થિત છે. હાલમાં મંદિર પરિસરમાં અનેક ઝાડીઓ ઉગી છે. વતનીઓ જ્યોતિષની મદદથી મંદિરમાં ફરી પૂજા શરૂ કરવા તૈયાર છે, પરંતુ ઉચ્ચ વર્ગ સહકાર આપવા તૈયાર નથી.
