કોલકાતા: તારીખ 2 સપ્ટેમ્બરે ISRO દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવનાર ભારતના પ્રથમ સૌર મિશન આદિત્ય-L1 દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યા પછી વૈજ્ઞાનિકોને સૂર્યના ભૂતકાળ, વર્તમાન અને ભવિષ્ય વિશે નવી માહિતી મળવાની આશા છે. આવનારા દાયકાઓ અને સદીઓમાં પૃથ્વી પરના સંભવિત હવામાન પરિવર્તનને સમજવા માટે આ ડેટા મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ શકે છે. સૌર ભૌતિકશાસ્ત્રી પ્રોફેસર દીપાંકર બેનર્જીએ જણાવ્યું હતું કે આદિત્ય-એલ1 સૌપ્રથમ પૃથ્વીથી લગભગ 1.5 મિલિયન કિલોમીટર દૂર લેગ્રાંગિયન બિંદુ પર જશે અને પછી તે ડેટા ટ્રાન્સમિટ કરશે, જેમાંથી મોટાભાગનો ડેટા પ્રથમ વખત વૈજ્ઞાનિક સમુદાયમાં આવશે.
સૌર પવનના સીટુ અવલોકનો: આ અવકાશયાન સૌર કોરોના (સૂર્યના સૌથી બહારના સ્તરો) ના દૂરસ્થ અવલોકનો અને L1 (સન-અર્થ લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ) પર સૌર પવનના સીટુ અવલોકનો માટે રચાયેલ છે. L1 પૃથ્વીથી લગભગ 1.5 મિલિયન કિલોમીટરના અંતરે છે. આદિત્ય L1 ને સૂર્ય-પૃથ્વી પ્રણાલીના લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ 1 (L1) ની આસપાસ પ્રભામંડળની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે, જે પૃથ્વીથી લગભગ 1.5 મિલિયન કિલોમીટર દૂર છે. અહીંથી તમને કોઈપણ વિક્ષેપ કે ગ્રહણ વિના સતત સૂર્યના દર્શનનો લાભ મળશે.
મિશનના આયોજન પર કામ: સોલાર ફિઝિસિસ્ટ પ્રોફેસર દીપાંકર બેનર્જી, તે ટીમનો એક ભાગ છે. જેણે 10 વર્ષથી વધુ સમય પહેલા મિશનના આયોજન પર કામ કર્યું હતું. બેનર્જીએ પીટીઆઈને કહ્યું, "પૃથ્વી પર આપણું અસ્તિત્વ અથવા જીવન મૂળભૂત રીતે સૂર્યની હાજરીને કારણે છે જે આપણો સૌથી નજીકનો તારો છે. બધી ઊર્જા સૂર્યમાંથી આવે છે. તે સમજવું અગત્યનું છે કે શું તે સમાન પ્રમાણમાં ઊર્જા ઉત્સર્જન કરશે (જેમ કે તે હવે થાય છે) અથવા તે બદલવાની તૈયારીમાં છે." "જો આવતીકાલે સૂર્ય સમાન માત્રામાં ઉર્જાનું ઉત્સર્જન નહીં કરે, તો તેની આપણા આબોહવા પર ભારે અસર પડશે," તેમણે કહ્યું. લેગ્રેન્જ પોઈન્ટને આવા સંતુલન બિંદુ કહેવામાં આવે છે જ્યાં સૂર્ય અને પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણ બળ સમાન હોય છે.
હવામાનની આગાહીની જરૂર: દીપાંકર બેનર્જીએ, સૌર ભૌતિકશાસ્ત્રી જણાવ્યું હતું કે, "અવકાશમાં આપણી સંપત્તિઓને સુરક્ષિત રાખવા માટે અવકાશ હવામાનની આગાહીની જરૂર છે. આદિત્ય એલ 1ના ડેટાની મદદથી હવામાનની આગાહીને સુધારી શકાય છે." ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન-ઈસરોનું અવકાશયાન પૃથ્વીના વાતાવરણના છુપાયેલા ઈતિહાસને શોધવામાં પણ મદદ કરી શકે છે કારણ કે સૌર પ્રવૃત્તિ ગ્રહના વાતાવરણને અસર કરે છે. બેનર્જીએ કહ્યું, "પૃથ્વી પર ઘણા હિમયુગ થયા છે. લોકો હજુ પણ સંપૂર્ણ રીતે સમજી શક્યા નથી કે આ હિમયુગ કેવી રીતે થયો અને શું સૂર્ય તેના માટે જવાબદાર હતો.
આંતરગ્રહીય માધ્યમમાં મુસાફરી: વૈજ્ઞાનિકે દીપાંકર બેનર્જીએ કહ્યું કે બાહ્ય સૌર વાતાવરણ (કોરોના) મજબૂત ચુંબકીય ક્ષેત્રો દ્વારા રચાયેલ છે. જે ગરમ પ્લાઝમાને મર્યાદિત કરે છે. ચોક્કસ સમયે, તે આંતરગ્રહીય માધ્યમમાં ગેસ અને ચુંબકીય ક્ષેત્રના પરપોટા છોડે છે, જેને 'કોરોનલ માસ ઇજેક્શન' કહેવામાં આવે છે. "જ્યારે તેઓ આંતરગ્રહીય માધ્યમમાં મુસાફરી કરે છે, ત્યારે તેઓ બધી દિશામાં આગળ વધી શકે છે. કોરોનલ માસ ઇજેક્શનની અસરોથી ઉપગ્રહો સીધી અસર પામે છે. સૌર તોફાન ચંદ્ર સહિત અન્ય ગ્રહોને અસર કરે છે.
