- ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે 2+2ની સફળ બેઠક
- ભારતના વિદેશ સચિવ સાત દિવસીય વિદેશના પ્રવાસે
- વિદેશ સચિવ દ્વિપક્ષીય સંબંધોની સમીક્ષા કરવા યુરોપિયન દેશોના પ્રવાસે
- શ્રિંગલાએ ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોનના રાજદ્વારી સલાહકાર સાથે કરી મુલાકાત
નવી દિલ્હી: વિદેશ સચિવ હર્ષ વર્ધન શ્રિંગલાએ શુક્રવારે ફ્રાન્સમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધો અને વ્યૂહરચના નિયામક (DGRIS) એલિસ ગિટ્ટોન સાથે બેઠક યોજી હતી. બંને નેતાઓએ ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર અને દરિયાઇ સુરક્ષા, સંરક્ષણ ભાગીદારી અને પ્રાદેશિક સુરક્ષા સહયોગ અંગે વિગતવાર ચર્ચા કરી હતી.
વિદેશ સચિવનો યુરોપિયન દેશોનો પ્રવાસ
ભારતે અમેરિકા સાથે સફળ 2 + 2 મંત્રાલય કક્ષાની વાટાઘાટો કરીને અમેરિકા સાથેના સંબંધોને મજબૂત બનાવ્યા છે અને હવે તેનું ધ્યાન યૂરોપીય સંઘના દેશો સાથેના સંબંધોને મજબૂત બનાવવા પર છે. આ હેતુ માટે, વિદેશ સચિવ દ્વિપક્ષીય સંબંધોની સમીક્ષા કરવા માટે, પરસ્પર હિતની બાબતોની ચર્ચા કરવા અને તેના પરિબળો અને અન્ય અગ્રણી વાટાઘાટો કરવા યુરોપિયન દેશોના પ્રવાસે ગયા છે.
વૈશ્વિક સંબંધો
એક્સપર્ટનું માનવું છે કે, વિશ્વભરના વૈશ્વિક સંબંધોના જોડાણમાં પરિવર્તન આવ્યું છે. ઇટીવી ભારત સાથે વાત કરતા ઓબ્ઝર્વર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશનના વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ અને આંતરરાષ્ટ્રીય અને ભારતીય આર્થિક નીતિના નિષ્ણાંત ગૌતમ ચિકરમને કહ્યું હતું કે, આપણે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં જોયું તેમ અમેરિકાએ યુરોપ પર દબાણ બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. તેમાંથી એક ભૂમિકા ચીની કંપની Huaweiના 5 જી નેટવર્ક પર પ્રતિબંધ મૂકવાની છે. યુરોપના 13 દેશોએ Huawei પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
એશિયાના મુખ્ય વિકાસ પ્રદેશોમાં ભારત અને આસિયાનનો સમાવેશ થાય છે. આસિયાન માટે યુરોપમાં સંપૂર્ણ ભૌગોલિક અને વ્યૂહરચનામાં પરિવર્તન આવ્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, જર્મનીએ ગત મહિને કહ્યું હતું કે ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર તેના રસિક ક્ષેત્ર છે અને ખાતરી આપી હતી કે, જર્મની ત્યાં રહેશે. ધીરે ધીરે ભારતનું આ ભૂગોળ, ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર, હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્ર અને 'ક્વાડ' સાથે વધતા જતા સંબંધો હવે નવા આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોને આકાર આપે છે. પરિણામ આવતા બે વર્ષમાં જોવા મળશે.
આર્થિક નીતિના નિષ્ણાંત ગૌતમ ચિકરામાનું નિવેદન
ચિકરમને સમજાવ્યું કે, આ પ્રક્રિયામાં ભારત માટે હવે વેપારની દ્રષ્ટિએ જ નહીં પણ લોકશાહીની દ્રષ્ટિએ પણ ઉપયોગિતાની ઉંડી અને સ્થિર ભાગીદારીની શોધ કરવી હિતાવહ છે. તેમણે કહ્યું કે હું અત્યારે જે જોઇ રહ્યો છું તે મહત્વના સંબંધની રમત છે. તેથી, પરિવર્તન એકસાથે આવી રહ્યું છે અને ભારત તેની ભૂગોળ અને લોકશાહીને કારણે એક મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર બનશે. તે જ રીતે, ભારત-ઇયુનો સંબંધ આગળ વધી રહ્યો છે.
વિદેશ સચિવ ફ્રાન્સ, જર્મની અને બ્રિટનની મુલાકાતે
વિદેશ સચિવની આ મુલાકાત એવા સમયે થઈ છે જ્યારે ચીન તરફથી સાવચેતી રાખવી એ યુરોપનો મુખ્ય વિષય બની રહ્યો છે. શ્રૃિગલા ફ્રાંસ, જર્મની અને બ્રિટન આ ત્રણેય દેશોની મુલાકાત લેવા જઇ રહ્યા છે0. ત્રણેય લોકોએ ચીની કંપનીઓને 5 જી સાધનો પૂરા પાડવાની મંજૂરી ન આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આ મુલાકાત ત્રીજી 2 + 2 ભારત-યુએસ વાતચીત પછી તરત જ થઈ રહી છે.
વિદેશ સચિવ બંને દેશો વચ્ચે દ્વિપક્ષીય સહયોગને વધુ વધારવા માટે ગુરુવારે ફ્રાન્સ પહોંચ્યા હતા. ફ્રાન્સમાં ફ્રેન્ચ દૂતાવાસે એક ટ્વિટમાં જણાવ્યું છે કે, પડકારજનક સમયમાં મહત્વપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક ભાગીદાર સાથે કામ કરીને વિદેશ સચિવ હર્ષ શ્રિંગલા બે દિવસીય મુલાકાતે પેરિસ પહોંચ્યા છે. ટોચના ફ્રેન્ચ અધિકારીઓ, વિચારકો અને મીડિયા હસ્તીઓ સાથે વાતચીત કરી. શ્રિંગલા સાત દિવસીય ફ્રાન્સ, જર્મની અને બ્રિટન સહિતના યુરોપિયન દેશોની મુલાકાતે છે. તેમની યાત્રા 4 નવેમ્બરના રોજ સમાપ્ત થશે.
ફ્રાન્સમાં થયેલો આતંકી હુમલો
શ્રિંગલા રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોનના રાજદ્વારી સલાહકાર ઇમેન્યુઅલ બોનને પણ મળ્યા હતા અને ફ્રાન્સમાં થયેલા આતંકી હુમલા અંગે પોતાની અને ભારત સરકાર વતી શોક વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે વડાપ્રધાનનો સંદેશ પણ આપ્યો હતો. જેમાં કહ્યું હતું કે, આતંકવાદ સામેની લડતમાં ભારત ફ્રાન્સની સાથે છે.
તેમણે ફ્રાન્સમાં તાજેતરમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાની નિંદા કરી હતી. આ સાથે આતંકવાદ અને ઉગ્રવાદ સામે ભારતીય લોકોની એકતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે ફ્રાન્સમાં તાજેતરમાં થયેલી બે આતંકવાદી ઘટનાઓમાંની એકનું મૂળ પાકિસ્તાનમાં છે.
ભારતે પણ દક્ષિણપૂર્વ એશિયામાં ધીરે-ધીરે પોતાની સુરક્ષામાં વધારો કર્યો છે. શ્રિંગલાએ જણાવ્યું હતું કે, ગતિશીલ વૈશ્વિક સંક્રમણ અવધિના ચાર મોટા પરિણામો હતા અને કોવિડે ભૌગોલિક, રાજકીય સ્પર્ધા અને તણાવમાં વધારો કર્યો.
ભારતમાં યુરોપિયન દેશો સાથે વેપાર અને વ્યાપારી સંબંધો
તેમણે કહ્યું કે, આ વિકાસથી અમેરિકા, ચીન, યુરોપિયન યુનિયન, જાપાન અને આસિયાન જેવા મોટા અર્થતંત્ર સાથે ભારતની પ્રતિબદ્ધતાની પ્રકૃતિ અને પરિસ્થિતિઓને આકાર મળશે. તેમણે કહ્યું કે, સાનુકૂળ સપ્લાય ચેન પર વૈશ્વિક સ્તરે વધુ સંવાદની જરૂર છે. નોંધનીય છે કે ભારતમાં યુરોપિયન દેશો સાથે વેપાર અને વ્યાપારી સંબંધો ખૂબ જ સારા છે અને રોકાણપણ વધારે છે. ભારત વિવિધ મુદ્દાઓ પર બહુપક્ષીય મંચોમાં આ દેશો સાથે નજીકથી કાર્ય કરે છે. નિષ્ણાત કહે છે કે, ફ્રાન્સે સમુદ્રી ઘટનાઓ સાથે પરંપરાગત વ્યસ્તતા ઉપરાંત હિંદ અને પ્રશાંત મહાસાગર ક્ષેત્રમાં રસ લેવાનું શરૂ કર્યું છે. ઈંડો-પેસિફિકમાં વધી રહેલા સંઘર્ષમાં જર્મની પણ રસ લે છે, જ્યારે બ્રિટન દબાણ અને ગુપ્તચર કામગીરી માટે યુ.એસ.નો પરંપરાગત સાથી છે. વિદેશ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં કહ્યું છે કે ફ્રાંસ, જર્મની અને બ્રિટન સાથે ભારતના સંબંધો વહેંચાયેલા લોકશાહી મૂલ્યોના આધારે બાંધવામાં આવ્યા છે અને તે ટકાઉ વિકાસ અને હવામાન પરિવર્તન જેવા મુદ્દાઓમાં રસની સમાનતાથી વાકેફ છે.
