আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস প্ৰতি বছৰে ৩০ ছেপ্টেম্বৰত পালন কৰা হয় । ২০১৭ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ পৰিষদে ৩০ ছেপ্টেম্বৰক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰি এক প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰে (International Translation Day 2022)।
প্ৰতিখন দেশৰ নিজস্ব ভাষা আছে যদিও ভাৰত এনে এখন দেশ য’ত ২২টা ভাষাৰ চৰকাৰী ভাষাৰ মৰ্যাদা আছে । ইয়াৰ উপৰিও ১২২টা প্ৰধান ভাষা আৰু ১৫৯৯টা আন ভাষা আছে । বিশ্বৰ কথা ক’বলৈ গ’লে সমগ্ৰ বিশ্বতে ৭.১৫১টা ভাষা আছে । এই সকলোবোৰ ভাষা অনুবাদৰ কাম কোনে কৰে, এজন অনুবাদক ভাৰতৰ কথা ক’বলৈ গ’লে উত্তৰ দিশত বাস কৰা নাগৰিকসকলে দক্ষিণৰ ভাষা নাজানে, কিন্তু তথাপিও তেওঁলোকে নিৰ্মাণ কৰা ছবিৰ শব্দ সকলোতে আছে ।
কাৰণ এই ছবিবোৰ(Flim) আন বহুতো ভাষাত ডাব কৰা হয় । যাতে ভাৰতৰ লগতে তেওঁলোকে দক্ষিণৰ এই ছবিবোৰ আন দেশকো দিব পাৰে । ইয়াৰ সমান্তৰালকৈ আন দেশৰ বহু ছবি ভাৰতীয় ভাষালৈ অনুবাদ কৰা হয় । যাতে আমি সেই চিনেমাবোৰ চাব পাৰো । তাৰ পিছত ৰাজনীতিৰ কথা আহিলে বিশ্ব অধিৱেশনৰ বাবে আপোনাৰ হৈ কথা ক’বলৈ আৰু আনক বুজিবলৈ এজন অনুবাদকৰ প্ৰয়োজন ।
যদি দেখা যায়, অনুবাদকসকলে বিশ্বৰ দেশসমূহক সংযোগ কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে । এই অৱদানক সন্মান জনাই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস আৰম্ভ কৰা হৈছে । এই দিৱস প্ৰতিবছৰে এটা বিষয়(Theme) লৈ উদযাপন কৰা হয় । আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস ২০২২ৰ বিষয়বস্তু হৈছে "বাধাবিহীন এখন পৃথিৱী: সংস্কৃতি গঢ়ি তোলা, বুজাবুজি আৰু স্থায়ী শান্তি গঢ়ি তোলাত ভাষা পেছাদাৰীসকলৰ ভূমিকা"।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱসৰ ইতিহাস(History of International Translation Day)
প্ৰতি বছৰে ৩০ ছেপ্টেম্বৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস পালন কৰা হয় । আনুষ্ঠানিকভাৱে ২০১৭ চনত প্ৰথম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস উদযাপন কৰা হৈছিল । ২০১৭ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ পৰিষদে ৭১/২৮৮ নং প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰি ৩০ ছেপ্টেম্বৰক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰে । সেই সময়ত A/71/L.68 প্ৰস্তাৱত ১১খন দেশে স্বাক্ষৰ কৰিছিল ।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস উদযাপনৰ বাবে জাৰি কৰা এই প্ৰস্তাৱৰ পোষকতা কৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদক ফেডাৰেচনৰ(International Federation of Translators) লগতে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সন্মিলন দোভাষী সংস্থা, ক্ৰিটিকেল লিংক ইণ্টাৰনেশ্যনেল, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পেছাদাৰী অনুবাদক আৰু দোভাষী সংস্থা, ৰেড টি, বিশ্ব সাংকেতিক ভাষাৰ দোভাষী সংস্থা আদিয়ে ৷ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদক ফেডাৰেচন- এফ আই টিয়ে আৰম্ভণিৰে পৰাই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস উদযাপনৰ বাবে উৎসাহিত কৰিছে । ১৯৫৩ চনত এফ আই টি প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল আৰু ১৯৯১ চনত ফেডাৰেচনে বিশ্বজুৰি অনুবাদ সম্প্ৰদায়সমূহক একত্ৰিত কৰাৰ বাবে দিনটোক আনুষ্ঠানিকভাৱে স্বীকৃতি দিয়াৰ ধাৰণা আৰম্ভ কৰিছিল ।
৩০ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখটো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস হিচাপে বাছনি কৰা হৈছিল কাৰণ সেইদিনা বাইবেলৰ অনুবাদক চেণ্ট জেৰোৰ জন্ম হৈছিল । চেন্ট জেৰমক অনুবাদকৰ পৃষ্ঠপোষক সন্ত হিচাপে গণ্য কৰা হয় । জ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ প্ৰসাৰত অনুবাদে যে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে সেয়া চেণ্ট জেৰমে প্ৰমাণ কৰিলে । হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ আগতে তেওঁ বাইবেলখন হিব্ৰুৰ পৰা লেটিন ভাষালৈ অনুবাদ কৰিবলৈ এক যাত্ৰাত নামিছিল । বাইবেলখন বহল দৰ্শকৰ বাবে সুলভ কৰি তুলিবলৈ । নাজানো কিমান আৱিষ্কাৰ, উদ্ভাৱন আৰু ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ অনুবাদ কৰা হৈছে যাতে সেইবোৰ বিশ্বজুৰি প্ৰচাৰ কৰিব পৰা যায় । গতিকে এনেদৰেই আৰম্ভ হ’ল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱস ।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ দিৱসৰ গুৰুত্ব(Importance of International Translation Day)
যদি আমি এই দিনটোৰ গুৰুত্বৰ কথা কওঁ বা আপুনি ক’ব পাৰে যে পৃথিৱীত অনুবাদৰ গুৰুত্ব কি, তেন্তে প্ৰথম কথাটো হ’ল যে কেৱল অনুবাদৰ জৰিয়তেহে বিশ্ব পৰ্যায়ত আমাৰ কথা কোৱাটো সম্ভৱ । কাৰণ প্ৰতিখন দেশৰে নিজস্ব ভাষা আছে আৰু ইমানবোৰ ভাষা কোৱা আৰু শিকি অহাটো সহজ কাম নহয় । প্ৰতিখন দেশক এক বিশ্বব্যাপী মঞ্চ প্ৰদান কৰা সংস্থা ৰাষ্ট্ৰসংঘ গঠনত অনুবাদকসকলে যথেষ্ট ভূমিকা পালন কৰিছে ।
৫১ খন প্ৰতিষ্ঠাপক জাতিক একত্ৰিত কৰাটো সহজ কাম নাছিল যদিও সেয়া সম্ভৱ আছিল । পৃথিৱীৰ সকলো সংস্কৃতিক একত্ৰিত কৰাত অনুবাদকসকলেও গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে । বিশ্ব পৰ্যায়ত সকলো দেশেই অনুবাদকৰ সহায় লৈ নিজৰ দৃষ্টিভংগী প্ৰকাশ কৰে যাতে সকলোৱে কোনো ধৰণৰ ভুল বুজাবুজি নোহোৱাকৈ বিষয়টো বুজিব পাৰে। দেশসমূহক একত্ৰিত কৰি ৰখাৰ ক্ষেত্ৰতো অনুবাদে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে । সেয়ে অনুবাদৰ প্ৰয়োজন আৰু ইয়াৰ জগতত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা আছে। সেইবাবেই প্ৰতি বছৰে আন্তৰ্জাতিক অনুবাদ দিৱস পালন কৰা হয় ।
লগতে পঢ়ক: World Heart Day 2022: হৃদয়খনে কি ক'ব বিচাৰিছে শুনি চাবচোন কেতিয়াবা ?
