নেশ্য়নেল ডেস্ক, ১৫ এপ্ৰিল: চৰকাৰৰ ২০২৫ৰ ভিতৰত নিম্নতম মজুৰিৰ পৰা জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰিলৈ পৰিৱৰ্তন কৰাৰ লক্ষ্য কৰ্মচাৰীসকলৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় । কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে আন্তৰ্জাতিক শ্ৰমিক সংগঠনৰ (আইএলঅ') সৈতে আৱাস, স্বাস্থ্যসেৱা, খাদ্য, শিক্ষা আৰু পোছাক সামৰি এক জীৱন ধাৰণৰ মজুৰিৰ মান স্থাপনৰ বাবে কাৰ্য সম্পাদন কৰি আছে । সেয়েহে, নিম্নতম মজুৰিৰ সলনি জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰি কাৰ্যকৰী কৰাৰ পদক্ষেপে এক সুন্দৰ মানৰ জীৱন নিশ্চিত কৰিব । ব্যক্তিসকলৰ কল্যাণ বৃদ্ধি কৰিব আৰু অধিক সামগ্ৰিক আৰু বহনক্ষম সমাজ গঢ়ি তুলিব বুলি মন্তব্য় কৰিছে আইআইএম মুম্বাইৰ বিত্ত অধ্যাপক ড৹এম ভেংকটেশ্বৰলুৱে ।
ভাৰতে ১৯৪৮ত ইয়াৰ আইনত এটা ন্য়ূনতম মজুৰী নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল । নিম্নতম মজুৰি হৈছে এক নিৰ্দিষ্ট সময়ত কৰা কামৰ বাবে নিয়োগকৰ্তাসকলে কৰ্মচাৰীসকলক পৰিশোধ কৰিব লগা আইনৰ দ্বাৰা প্ৰয়োজনীয় সৰ্বনিম্ন পাৰিশ্ৰমিক। ইয়াৰ বিপৰীতে, জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰিয়ে নিশ্চিত কৰে যে শ্ৰমিকসকলে তেওঁলোকৰ মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিবলৈ আৰু অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক জীৱনত সম্পূৰ্ণৰূপে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ পৰ্যাপ্ত উপাৰ্জন কৰে । জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰিয়ে অধিক ন্যায়সঙ্গত আৰু সমৃদ্ধ ভৱিষ্যতত অৰিহণা যোগায় ।
ভাৰতত নিম্নতম মজুৰি প্ৰতিখন ৰাজ্যতে পৃথক হয় । সেইবোৰক একাধিক চৰ্তৰ অধীনত শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হয়, যেনে অঞ্চল, উদ্যোগ, দক্ষতাৰ স্তৰ আৰু কামৰ প্ৰকৃতি। 2023ত ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয় মজিয়া পৰ্যায়ৰ নিম্নতম মজুৰি আছিল প্ৰতিদিনে 178 টকা, যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা স্থিৰ হৈ আছে । নিম্নতম মজুৰি আইনৰ অধীনত অদক্ষ শ্ৰমিকৰ গড় দৰমহা প্ৰতি মাহে 2,250 টকাৰ পৰা 70,000 টকাৰ ভিতৰত । অৱশ্যে গড় মাহিলী দৰমহা মাত্ৰ প্ৰতি মাহে 29,400 টকা । ভাৰতত উপাৰ্জনৰ বৈষম্যৰ অন্যতম কাৰণ হৈছে মজুৰিৰ বিস্তৃত পৰিসৰ ।মজুৰি, অৰ্থনৈতিক বিকাশ আৰু মুদ্ৰাস্ফীতি ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটত আন্তঃসংযোগিত। মজুৰিৰ গতিশীলতাই উৎপাদন ব্যয় আৰু উপভোক্তা ক্ৰয় ক্ষমতাৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ প্ৰভাৱৰ জৰিয়তে মুদ্ৰাস্ফীতিক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। ঘৰুৱা আৰু গোলকীয় কাৰক, চৰকাৰী নীতি আৰু ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ কাৰ্যকলাপৰ এক জটিল পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াই আমাৰ দেশৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ আৰু মুদ্ৰাস্ফীতিক প্ৰভাৱিত কৰে।
সম্পদৰ ন্যায়সঙ্গত প্ৰৱেশাধিকাৰ নিশ্চিত কৰি বহনক্ষম জীৱন যাপনৰ প্ৰচাৰৰ বাবে উপাৰ্জনৰ বৈষম্য দূৰ কৰাৰ প্ৰয়োজন । উপাৰ্জনৰ বৈষম্য 'জিনি গুণাংক' ব্যৱহাৰ কৰি জোখা হয়, যি হৈছে উপাৰ্জনৰ বৈষম্যৰ এক বহুল ভাৱে ব্যৱহৃত পৰিমাপ আৰু নম্বৰ 0 ৰ পৰা 1ৰ ভিতৰত থাকে । য'ত সম্পূৰ্ণ সমতাৰ ফলত শূন্যৰ জিনি গুণাংক হ'ব আৰু সম্পূৰ্ণ বৈষম্যৰ ফলত 1 হ'ব । তথ্যই প্ৰকাশ কৰিছে যে মূল্যায়ন বৰ্ষ 2014-15ৰ সময়ত জিনি গুণাংক 0.472 ৰ পৰা 2022-23 মূল্যায়ন বৰ্ষৰ বাবে 0.402 লৈ হ্ৰাস পাইছে। উপাৰ্জনৰ বৈষম্য হ্ৰাস হোৱাৰ কাৰণ হৈছে উপাৰ্জনৰ পিৰামিডৰ তলত প্ৰব্ৰজনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বৃদ্ধি। অৱশ্যে, মগ্ৰীৰ মূল্য বিশ্বজুৰি এক গুৰুত্বপূৰ্ণ চিন্তাৰ বিষয় হৈ পৰিছে, মজুৰিৰ মুদ্ৰাস্ফীতি অব্যাহত ৰাখিব নোৱাৰিলে । যদি মুদ্ৰাস্ফীতি বৃদ্ধি হয় আৰু মজুৰি স্থিৰ থাকে ই অৰ্থনৈতিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে যাৰ ফলত ক্ৰয় ক্ষমতা হ্ৰাস হয়, জীৱনধাৰণৰ মান হ্ৰাস হয় আৰু সাম্ভাব্য সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক অস্থিৰতা হয় ।
জনমূৰি উপাৰ্জন আৰু ব্যৱহাৰ ব্যয়ে ব্যক্তিৰ অৰ্থনৈতিক কল্যাণ আৰু ব্যৱহাৰৰ আচৰণপ্ৰভাৱিত কৰে । ২০২২-২৩ বৰ্ষৰ বাবে ভাৰতৰ জনমূৰি মুঠ ৰাষ্ট্ৰীয় উপাৰ্জন (বৰ্তমানৰ মূল্যত) হৈছে ১,৭২,০০০ টকা যি ২০১৪-১৫ বৰ্ষৰ ৮৬,৬৪৭ টকাৰ পৰা প্ৰায় ১০০ শতাংশ বৃদ্ধি, যেতিয়া (নৰেন্দ্ৰ) মোদী চৰকাৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে শাসনলৈ আহিছিল।
ইফালে, ২০২২-২৩ বৰ্ষৰ বাবে মাহিলী জনমূৰি ব্যৱহাৰ ব্যয় (এমপিচিই) গ্ৰাম্য ভাৰতত ৩,৭৭৩ টকা আৰু চহৰীয়া ভাৰতত ৬,৪৫৯ টকা আছিল । গড় হিচাপত, খাদ্য আৰু অনা-খাদ্য ব্যয়ৰ অংশ ক্ৰমান্বয়ে 40% আৰু 60% । এমপিচিইৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা জৰীপ প্ৰতিবেদনে উল্লেখ কৰিছে যে ভাৰতৰ গ্ৰাম্য গড় এমপিচিই 2011-12 বৰ্ষত 1430 টকা আছিল আৰু 2022-23 বৰ্ষত 3773 টকালৈ বৃদ্ধি হৈছিল, যি হৈছে 2.60 গুণ মুঠ বৃদ্ধি। সেয়েহে যোৱা দহ বছৰত ব্যৱহাৰ ব্যয়বৃদ্ধি জনমূৰি ব্যয়তকৈ যথেষ্ট বেছি ।
নিবনুৱা হৈছে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰক যি ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক দৃশ্যপটক প্ৰত্যাহ্বান জনাই আছে । জানুৱাৰী-মাৰ্চ 2023-ত 15 বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ ব্যক্তিৰ বাবে ভাৰতৰ নিবনুৱাৰ হাৰ এবছৰ আগৰ 8.2 শতাংশৰ পৰা 6.8 শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে।
জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰি কাৰ্যকৰী কৰাৰ প্ৰস্তাৱৰ প্ৰাথমিক কাৰণ হ'ল চৰকাৰে নিৰ্ধাৰণ কৰা নিম্নতম মজুৰি প্ৰায়ে জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰিতকৈ যথেষ্ট কম। শ্ৰমিক আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ ওপৰত কম মজুৰিৰ প্ৰভাৱ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু সুদূৰপ্ৰসাৰী । যদি শ্ৰমিকসকলক কম বেতন দিয়া হয়, ই নেতিবাচক আৱেগৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু সম্প্ৰদায়বোৰৰ ওপৰত বহল প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে । কম মজুৰি উপাৰ্জন কৰা শ্ৰমিকসকলক তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ ভৰণপোষণৰ বাবে অধিক বিত্তীয় সম্পদৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে । লগতে, কম মজুৰীয়ে দৰিদ্ৰতা আৰু বৈষম্যত অৰিহণা যোগাব পাৰে, যাৰ ফলত সমাজৰ সামগ্ৰিক স্বাস্থ্য আৰু কল্যাণৰ ওপৰত বিৰূপ প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে।
আন্তৰ্জাতিক শ্ৰমিক সংগঠনৰ অধ্যয়নে এইটোও নিশ্চিত কৰে যে এজন শ্ৰমিকে ভাৰতত বৰ্তমানৰ নিম্নতম মজুৰিৰে জীৱিকা উপাৰ্জন নকৰে । এটা পৰিয়ালত 1.6 উপাৰ্জনকাৰী আৰু 2.3 শিশু থকা গড় পৰিয়াল বুলি ধৰি লৈ কেৱল উচ্চ দক্ষ শ্ৰমিকসকলেহে এক মজুৰি লাভ কৰে যিয়ে এক সুন্দৰ পাৰিবাৰিক অস্তিত্ব নিশ্চিত কৰে । নতুন প্ৰস্তাৱিত জীৱিত মজুৰি প্ৰণালীৰ সৈতে শ্ৰমিকসকলে অধিক মজুৰি লাভ কৰে যি নিয়োগকৰ্তাসকলক লাভান্বিত কৰে আৰু তেওঁলোকক সন্তুষ্ট হৈ থকাত সহায় কৰে। ইয়াৰ উপৰিও সন্তুষ্ট শ্ৰমিকসকল অসুখী কৰ্মশক্তিৰ তুলনাত অধিক উৎপাদনশীল হ'ব পাৰে ।
অৰ্থনীতিবিদ আৰু নীতি নিৰ্ধাৰকসকলে দৃঢ়ভাৱে বিশ্বাস কৰে যে অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক বিকাশ আৰু সামাজিক ন্যায়ৰ উন্নতিৰ বাবে উপযুক্ত মজুৰি কেন্দ্ৰীয় । তেওঁলোকে দৰিদ্ৰতা আৰু বৈষম্য হ্ৰাস কৰা আৰু এক সন্মানীয় আৰু সন্মানীয় জীৱন নিশ্চিত কৰাত এক অপৰিহাৰ্য ভূমিকা পালন কৰে । জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰিৰ পদক্ষেপে ভাৰতক বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্য (এছডিজি) লাভ কৰাত সহায় কৰিব । তদুপৰি উপযুক্ত কাম আৰু অৰ্থনৈতিক বিকাশত সহায় কৰিব । ভাৰতে ২০৩০ ৰ ভিতৰত এছডিজি প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।
অৱশ্যে, মন কৰিবলগীয়া যে জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰি নিশ্চিত কৰাৰ বাবে নীতি ৰূপায়ণ কৰাৰ বাবে ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ, ব্যৱসায় আৰু অন্যান্য অংশীদাৰসকলৰ মাজত সহযোগিতাৰ সৈতে জড়িত এক বহুমুখী দৃষ্টিভংগীৰ প্ৰয়োজন । ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে নিম্নতম মজুৰী আইনৰ সংশোধন, জীৱন ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মজুৰি পৰিশোধ কৰাৰ বাবে উদগনিৰ প্ৰস্তাৱ, আৰু নিয়োগযোগ্যতা আৰু উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে শিক্ষা আৰু দক্ষতা প্ৰশিক্ষণ উন্নত কৰাৰ ব্যৱস্থা । শিক্ষা, দক্ষতা বিকাশ, ন্যায্য মজুৰি আৰু এক বহনক্ষম সমাজ হৈছে বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে এক সামগ্ৰিক দৃষ্টিভংগীৰ আন্তঃসংযোগিত উপাদান, যিটো ভাৰতে 2030 ৰ ভিতৰত লাভ কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ ।
লগতে পঢ়ক:নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ তুংগত, দেশত বৃদ্ধি ব্যক্তিগত বিমানৰ চাহিদা - Lok Sabha Election 2024
