ETV Bharat / science-and-technology

Packaged Food: ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਯੰਤਰ

ਅਮਰੀਕੀ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਯੰਤਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

Packaged Food
Packaged Food
author img

By

Published : Mar 20, 2023, 3:49 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਖੋਜਕਰਤਾ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲਾ ਐਸੀਡਿਟੀ ਸੈਂਸਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣਾ ਕਦੋਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ pH ਸੈਂਸਰ ਸਿਰਫ 2 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਅਤੇ 10 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦਾ ਫੂਡ ਪੈਕੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਵੇਂ pH ਸੈਂਸਰ ਨੂੰ ਮੱਛੀ, ਫਲ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਵਰਗੇ ਭੋਜਨਾਂ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ pH ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਇੰਚ ਲੰਬੇ ਉਪਕਰਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਪੈਕੇਟ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਫੂਡ ਐਂਡ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.3 ਬਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਭੋਜਨ ਬਰਬਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟੈਕਸਾਸ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪੀਐਚਡੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਚੇਂਗਦੌਲਿਉ ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਜੋ pH ਸੈਂਸਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਰੇਡੀਓ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਖੋਜਣ ਵਾਲਾ ਯੰਤਰ ਹੈ।

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਇਕ ਬਿਆਨ 'ਚ ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਸਾਡੇ ਡਿਵਾਈਸ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਫੂਡ ਪੈਕੇਟ ਕਿਸੇ ਚੈਕਪੁਆਇੰਟ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਿਪਿੰਗ, ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਸੈਂਟਰ, ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦੇ pH ਪੱਧਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਰਵਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਵਾਂਗ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨਿੱਜੀ ਹੈ। ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਆਬਾਦੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਜ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੁਪੋਸ਼ਿਤ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਟਾਈਮ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭੋਜਨ ਦੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ pH ਪੱਧਰ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸਾਧਾਰਨ pH ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਭੋਜਨ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਲੀ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਉੱਚ pH ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ-ਫੁੱਲਦੇ ਹਨ। ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ pH ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪਦਾਰਥ ਜਾਂ ਘੋਲ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਆਇਨਾਂ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਵਾਂਗ ਨੂੰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- YouTube Music: ਹੁਣ ਯੂਟਿਊਬ ਮਿਊਜ਼ਿਕ 'ਤੇ ਗੀਤ ਆਟੋ-ਡਾਊਨਲੋਡ ਹੋਣਗੇ, ਮਿਲੇਗੀ ਪੋਡਕਾਸਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਖੋਜਕਰਤਾ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲਾ ਐਸੀਡਿਟੀ ਸੈਂਸਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣਾ ਕਦੋਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ pH ਸੈਂਸਰ ਸਿਰਫ 2 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਅਤੇ 10 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦਾ ਫੂਡ ਪੈਕੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਵੇਂ pH ਸੈਂਸਰ ਨੂੰ ਮੱਛੀ, ਫਲ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਵਰਗੇ ਭੋਜਨਾਂ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ pH ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਇੰਚ ਲੰਬੇ ਉਪਕਰਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਪੈਕੇਟ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਫੂਡ ਐਂਡ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.3 ਬਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਭੋਜਨ ਬਰਬਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟੈਕਸਾਸ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪੀਐਚਡੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਚੇਂਗਦੌਲਿਉ ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਜੋ pH ਸੈਂਸਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਰੇਡੀਓ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਖੋਜਣ ਵਾਲਾ ਯੰਤਰ ਹੈ।

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਇਕ ਬਿਆਨ 'ਚ ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਸਾਡੇ ਡਿਵਾਈਸ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਫੂਡ ਪੈਕੇਟ ਕਿਸੇ ਚੈਕਪੁਆਇੰਟ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਿਪਿੰਗ, ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਸੈਂਟਰ, ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦੇ pH ਪੱਧਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਰਵਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਵਾਂਗ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨਿੱਜੀ ਹੈ। ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਆਬਾਦੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਜ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੁਪੋਸ਼ਿਤ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਟਾਈਮ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭੋਜਨ ਦੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ pH ਪੱਧਰ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸਾਧਾਰਨ pH ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਭੋਜਨ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਲੀ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਉੱਚ pH ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ-ਫੁੱਲਦੇ ਹਨ। ਚਾਵਾਂਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ pH ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪਦਾਰਥ ਜਾਂ ਘੋਲ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਆਇਨਾਂ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਵਾਂਗ ਨੂੰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- YouTube Music: ਹੁਣ ਯੂਟਿਊਬ ਮਿਊਜ਼ਿਕ 'ਤੇ ਗੀਤ ਆਟੋ-ਡਾਊਨਲੋਡ ਹੋਣਗੇ, ਮਿਲੇਗੀ ਪੋਡਕਾਸਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.