ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਹਾਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਇਕ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਵੱਧ ਦੇਰ ਤੱਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ 'ਚ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਮੌਤ ਦਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਬੰਧ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਮੁਲਕ 'ਚ, ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 30 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚੋਂ 21 ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ COVID-19 ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਹ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
Read:| https://projects.iq.harvard.edu/files/covid-pm/files/pm_and_covid_mortality_med.pdf )
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁਖੀ ਏਰਿਕ ਸੋਲਹੇਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਮਿਤਾ ਸ਼ਰਮਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜਨਰਲ ਸੱਕਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਹਰਿਆਲੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੌਰ ਤੇ ਹਵਾ ਉਰਜਾ ਨੂੰ ਸਸਤਾ ਵਿਕਲਪ ਦੱਸਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ, ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।
“ਸਾਡਾ ਵਧੀਆ ਭਵਿੱਖ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬਾਘਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਦੀ ਚੰਗੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਾ ਮੁਲਕ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਆਸਾਮ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਸੋਲਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਕੇਰਲਾ ਦਾ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਮੈਟਰੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੌਰ ਊਰਜਾ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਚਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗੱਲਾਂ ਹਨ। ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਓਸਲੋ ਤੋਂ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਸੋਲਹੇਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਸਾਂਝੀ ਮਨੁੱਖਤਾ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰ ਮਿਲ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ"
ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਅਤੇ 'ਵੈਟ' ਮਾਰਕੀਟ ਦੀ ਬਹਿਸ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਤੇ ਸੋਲਹੇਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। “ਚੀਨ ਨੂੰ ਅਖੌਤੀ 'ਵੈਟ' ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲੇ ਉੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਲਏ ਗਏ ਜਾਣ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸੋਲਹੇਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਚੀਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਹਰ ਉਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਜਿਸ 'ਚ 'ਵੈਟ' ਮਾਰਕੀਟ ਹੈ, ਉਥੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਚੀਨ 'ਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਸੰਕਰਮਣਾਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ”
ਸੋਲਹੇਮ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਦੇ ਚੀਨੀ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਵਿਹਾਰ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ” ਇਸ ਆਪਦਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਨੇ 2 ਮਹਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲੇ ਲਏ ਜਿਸਦਾ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗਲੋਬਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਏਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦੇਣਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਫਰੀਕੀ ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਯੋਰਪ ਤੇ ਯੂ.ਐਸ. ਤੋਂ ਕੂੜੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਕੂੜੇਦਾਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਂਗੇ, ਚੀਨ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤ, ਵਿਅਤਨਾਮ ਤੇ ਹੋਰ ਏਸ਼ਆਈ ਮੁਲਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ ਅਮਰੀਕਾ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਯੂਰਪ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨੀ ਪਏਗੀ।"
ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬਾਰੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਦੋਸ਼ੀ ਖੇਡ ਸਿਰਫ ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਹਟਾਵੇਗੀ। “ਸਾਨੂੰ ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਮੈਂ, ਬਿਲ ਗੇਟਸ ਨੇ ਜੋ ਕਿਹਾ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਚਿੱਕੜ ਸੁੱਟਣਾ ਸਾਨੂੰ ਆਮ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਭਟਕਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਪੈਨਿਸ਼ ਫਲੂ ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਾਨਲੇਵਾ ਫਲੂ ਹੈ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕੈਨਸਾਸ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ, ਸੋ ਇਸ ਇਲਜ਼ਾਮ ਬਾਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀਏ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਹੱਲ ਕੱਢੀਏ।
ਸੋਲਹਾਈਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਅੱਗੇ ਵੱਧਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕਿ ਕੋਵਿਡ -19 ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸੋਲਹੇਮ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਹਰਿਆਲੀ ਰਿਕਵਰੀ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵੱਲ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। “ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 2008 ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਮਾਡਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੱਲ ਵੇਖਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਾਂਗਾ ਜੋ ਕਿ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਪਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਏਸ਼ੀਆਈ ਗੁਆਂਢੀ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ 2008 ਵਿੱਚ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਦੇਸ਼ ਸੀ। ਇਹ ਦੂਸਰੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੀ 80% ਰਿਕਵਰੀ ਹਰੇ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।
ਸਾਬਕਾ ਨਾਰਵੇਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੈਡੀਕਲ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੀ ਮੁੜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨਾ ਇਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀ ਹੋਵੇਗੀ. “ਸਾਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਤਰਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨਾ ਵੀ। ਇੱਥੇ ਮੁੱਖ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜੋ ਪਲਾਸਟਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੈਡੀਕਲ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਸੰਕਟ ਦੇ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ-ਚੀਨ ਦੇ ਚਿੱਕੜ ਚਿੱਕੜ ਸੁੱਟਣ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਫਿਰਕੂ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ।
“ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਜਗ੍ਹਾ- ਘੱਟ ਗਰੀਬੀ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਥੇ ਦੋ ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੈ ਜੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਖਰਚ ਕਰਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਣ ਨਾਲ ਉਹ ਹੱਲ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂ ਵਿਚਲੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਝਗੜੇ ਵੀ ਹੱਲ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਦੇਣਗੇ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਜੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਨਾ ਠਹਿਰਾਉਣ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਾ ਠਹਿਰਾਉਣ। ਪਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਾਰਾ ਭਾਰਤੀ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਜੋ ਹਿੰਦੂਆਂ, ਈਸਾਈਆਂ, ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ, ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕੇ। ਵਿਵਾਦ ਘਟਾਉਣਾ ਹੱਲਾਂ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ, ”ਸੋਲਹੇਮ ਨੇ ਕਿਹਾ।
