ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ‘ਸਾਰੇ ਜਹਾਂ ਸੇ ਅੱਛਾ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਹਮਾਰਾ’ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਇਰ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਹੁਣ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਡੀਯੂ) ਦੇ ਬੀਏ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਡੀਯੂ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਵਿਕਾਸ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੀਏ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਡੀਯੂ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 5 ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਜਤਾਈ ਹੈ।
ਡੀਯੂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਸਮਰਥਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਇੰਚਾਰਜ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਝਾਅ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਸਬੰਧੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹੀ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚੈਪਟਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਉਥੇ ਵੀ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਤੋਂ ਪਾਸ ਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਕੌਂਸਲ ਵਿਚ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ਮਹਿਜ਼ ਇਕ ਰਸਮ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਐਨ, ਕਬਾਇਲੀ ਅਧਿਐਨ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਡੀਯੂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ : ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਟੀਚਰਜ਼ ਫਰੰਟ (ਐਨਡੀਟੀਐਫ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਏਕੇ ਭਾਗੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਸੋਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲ ਸੀ, ਇੱਥੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਏ ਗਏ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਅਧਿਆਏ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦਾ ਅਧਿਆਏ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਰੇ ਕਿਉਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਵਿਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦਿੱਕਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਧਿਆਇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ 'ਤੇ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਡੀਯੂ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ : ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੰਗੀਤ ਕੁਮਾਰ ਰਾਗੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ 'ਤਰਾਨਾ-ਏ-ਮਿਲੀ' ਗੀਤ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਕਿਉਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅਧਿਆਏ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਾਂਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗਵਾਈਆਂ।
ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਡਿਯੂਟਾ ਦਾ : ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਟੀਚਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਯੂਟਾ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਹੈ। ਅਸੀਂ DU VC ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀ ਵੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਮਾਂ ਦੇਵੇਗਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਂਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਵੀ ਉਠਾਵਾਂਗੇ।
- ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਅਧਿਆਏ ਨੂੰ ਡੀਯੂ ਦੇ ਬੀਏ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
- ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੇ 'ਸਾਰੇ ਜਹਾਂ ਸੇ ਅੱਛਾ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਹਮਾਰਾ' ਲਿਖਿਆ।
- ਡੀਯੂ ਦੇ ਬੀਏ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚ 'ਸਾਰੇ ਜਹਾਂ ਸੇ ਅੱਛਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਹਮਾਰਾ' ਸੀ।
- ਡੀਯੂ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਚੈਪਟਰ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
- ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
- ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ ਦਾ ਅਧਿਆਏ ਜੋੜਨ ਦੀ ਮੰਗ।
- ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਚੈਪਟਰ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਸਹੀ ਹੈ।
ਕੌਣ ਹੈ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ : ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਵੀ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੇ 'ਸਾਰੇ ਜਹਾਂ ਸੇ ਅੱਛਾ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਹਮਾਰਾ' ਲਿਖਿਆ। ਇਕਬਾਲ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਡੀਯੂ ਦੇ ਬੀਏ ਪੋਲੀਟੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸੀ ਚੈਪਟਰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਬੀਏ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਕਬਾਲ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਣਗੇ।
EC ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ 9 ਜੂਨ ਨੂੰ : DU ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ 9 ਜੂਨ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ (EC) ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ।
