ETV Bharat / bharat

Hanuman Jayanti: ਸ਼੍ਰੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੇ 12 ਨਾਮਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇਗੀ ਵਿਗੜੀ ਗੱਲ, ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ 'ਤੇ ਜਾਣੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ

author img

By

Published : Apr 6, 2023, 9:54 AM IST

ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ 11ਵਾਂ ਰੁਦਰ ਅਵਤਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸ਼ਟ ਸਿੱਧੀ ਨਵਨਿਧੀ ਦੇ ਦਾਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਜਯੰਤੀ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਯਾਨੀ ਅੱਜ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

Hanuman Jayanti
Hanuman Jayanti

ਅਸ਼ਟ ਸਿੱਧੀ ਨਵਨਿਧੀ ਦੇ ਦਾਤੇ 11ਵੇਂ ਰੁਦਰ ਅਵਤਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਨੇ ਕਲਯੁਗ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇਖ ਕੇ ਅਮਰਤਾ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਦਿਨ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ਨਿਵਾਰਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ: ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ 11ਵਾਂ ਰੁਦਰਾਵਤਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਨੂਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਸੀਬਤ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ਨਿਵਾਰਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੁੰਡਲੀ ਵਿਚ ਸ਼ਨੀ ਅਸ਼ੁਭ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸ਼ਨੀ ਦੀ ਸਾਢੇ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਨੀ ਗ੍ਰਹਿ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ: ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੁਹੂਰਤ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੰਗਾਜਲ ਛਿੜਕ ਕੇ ਘਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰੋ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਆਦਿ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਨੂੰਮਾਨ ਮੰਦਰ ਜਾਂ ਘਰ 'ਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪੂਜਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿੰਦੂਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਮੇਲੀ ਦਾ ਤੇਲ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਨ ਜਲ ਅਤੇ ਪੰਚਾਮ੍ਰਿਤ ਚੜ੍ਹਾਓ, ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਤ, ਫੁੱਲ, ਅਬੀਰ, ਗੁਲਾਲ, ਧੂਪ-ਦੀਪ, ਨਵੇਦਿਆ ਆਦਿ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਾਨ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਇਸ ਵਿਚ ਗੁਲਕੰਦ ਅਤੇ ਬਦਾਮ ਪਾਓ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ 'ਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਰਪਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ, ਸੁੰਦਰਕਾਂਡ ਅਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਆਰਤੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵੰਡੋ।

ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੇ 12 ਨਾਮ: ਓਮ ਹਨੂੰਮਾਨ, ਅੰਜਨੀ ਸੁਤ, ਵਾਯੂਪੁਤ੍ਰ, ਮਹਾਬਲ, ਰਮੇਸ਼, ਫਾਲਗੁਨ ਸਾਖਾ, ਪਿੰਗਾਕਸ਼, ਅਮਿਤ ਵਿਕਰਮ, ਉਧੀਕਰਮਣ, ਸੀਤਾ ਸ਼ੋਕ ਵਿਨਾਸ਼, ਲਕਸ਼ਮਣ ਜੀਵਨਦਾਤਾ, ਦਸ਼ਗ੍ਰੀਵ ਦਰਪਹਾ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਬਜਰੰਗਬਲੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਮੀਦ ਅਨੁਸਾਰ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਕ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਰਾਮਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਨਾਲ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਪਾਪਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਾਲੀ ਉੜਦ ਦੀ ਦਾਲ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਮਾਇਣ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਨੂੰਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੇ ਭਗਤ ਬੜੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਹਨੂੰਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੈਅੰਤੀ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ।

ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਚੈਤਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਇਸ ਸਾਲ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਮਾਰਗਸ਼ੀਰਸ਼ਾ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਨਵੇਂ ਚੰਦਰਮਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਵੈਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਵੇਂ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਨੂੰਮਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-Daily Hukamnama 6 April : ਵੀਰਵਾਰ, ੨੪ ਚੇਤ, ੬ ਅਪ੍ਰੈਲ, ੨੦੨੩ ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ

  • ਸ਼੍ਰੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਾਰਦਿਕ ਸ਼ੁੱਭਕਾਮਨਾਵਾਂ…

    ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਸਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਿਰਪਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ…ਤੰਦਰੁਸਤੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿਣ…. pic.twitter.com/2zSEO6RhWe

    — Bhagwant Mann (@BhagwantMann) April 6, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਾਨ ਨੇ ਕੀਤਾ ਟਵੀਟ: ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ‘ਸ਼੍ਰੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜਯੰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਾਰਦਿਕ ਸ਼ੁੱਭਕਾਮਨਾਵਾਂ, ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਸਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਿਰਪਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ, ਤੰਦਰੁਸਤੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿਣ।’

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.