ગુજરાત પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ દ્વારા વાપીમાં ધમધમતા અને અવાર નવાર નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરતા એકમો સામે નોટિસ ઓફ ડાયરેક્શન, નોટિસ અને ક્લોઝર નોટિસ પાઠવવામાં આવે છે. પ્રદુષણ છોડતી કંપનીઓ સામે કરોડો રૂપિયાનો દંડ પણ ફટકારવામાં આવે છે. પરંતુ તે બાદ પણ કંપનીના સંચાલકો પર્યાવરણ પ્રત્યે બેદરકાર રહેતા આવ્યા હોય એ સમગ્ર મામલે હવે નેશનલ ગ્રીન ટ્રીબ્યુનલ અને ગુજરાત પોલ્યુશન કન્ટ્રોલ બોર્ડ દ્વારા પ્રદુષણ મુદ્દે ગંભીર બની કડક કાર્યવાહી હાથ ધરી છે.
નેશનલ ગ્રીન ટ્રીબ્યુનલ દ્વારા હાલમાં વાપી GIDCમાં વર્ષ 2013થી કાર્યરત 218 જેટલી કંપનીઓમાં પ્રદુષણ અને પર્યાવરણની જાળવણી માટે એક પરિપત્ર સુપ્રત કરવામાં આવ્યો છે. જે માટે એક ખાસ કમિટીની રચના કરવામાં આવી છે. આ કમિટીને જે કંપનીને પર્યાવરણના મામલે પરિપત્ર પાઠવવામાં આવ્યો છે. તે કંપનીના સંચાલકોએ જરૂરી પુરાવા રજુ કરવા જણાવ્યું છે. આ પુરાવાના આધારે કમિટી જે તે કંપનીની જાણકારી NGTને મોકલશે અને તે બાદ NGT તે કંપની સામે પર્યાવરણ સંદર્ભે બનતી કાર્યવાહી કરશે.
નવાઈની વાત એ છે કે NGTના પરિપત્ર અને કમિટીની રચનાને લઈને ઉદ્યોગકારોમાં જાણે કંપનીને ક્લોઝર નોટિસ આપી હોય તેવો ફફડાટ ફેલાયો છે. આ પરિપત્ર મુદ્દે તડજોડની રાજનીતિ રમી નાખવાની તૈયારીઓમાં મચી પડ્યા છે. તો, વર્ષ 2013થી લઈને 2019 સુધીમાં એવી કેટલીયે કંપનીઓ છે જે બંધ હાલતમાં છે અથવા તેમના માલિક બદલાઈ ગયા છે. કંપનીમાં નામ પણ બદલાઈ ગયા હોવા છતાં જે તે જુના રેકર્ડ મુજબ આ પરિપત્ર પાઠવવામાં આવ્યો છે.
હકીકતમાં આ પરિપત્ર માત્રને માત્ર જે તે કંપનીઓને પર્યાવરણના સંતુલન મુજબ કંપનીઓ પાલન કરે છે કે કેમ? અગાઉ નોટિસ પાઠવ્યા બાદ પેનલ્ટી પેટની રકમ કે અન્ય સૂચના મુજબની કામગીરીઓ બજાવી છે કે કેમ? તેના રિપોર્ટ મેળવવા પૂરતો અને તે બાદ તે ડેટાને NGTમાં આપવા પૂરતો છે. એમાં જો કોઈ કમી જણાશે તો જ NGT GPCB તે કંપની સામે કાયદાનો દંડો ઉગામશે.
ઉલ્લેખનીય છે કે વાપી GIDCમાં ઉદ્યોગ સંચાલકો બેફામ પણે વાયુ, જળ અને જમીનનું પ્રદુષણ ફેલાવતા હોય, CETPમાં પ્રમાણસરનું COD જળવાતું ન હોય, વાપી ગ્રીન એન્વાયરમેન્ટ લિમિટેડ VGELના ડિરેક્ટરોની આંખ આડા કાન કરવાની નીતિ, વાપી ઇન્ડસ્ટ્રીઝ એસોસિએશન VIAની એકને ખોળ બીજાને ગોળની બેધારી નીતિને કારણે NGTએ કાયદાનો દંડો ઉગામી પેનલ્ટી અને નોટિસ ફટકારી વાપી GIDCને અવારનવાર ફટકાર પણ લગાવી છે.
એક સમયે પોલ્યુટેડ ઝોન વાપી GIDC માંડ માંડ તેમાંથી બહાર નીકળ્યું છે. જે હવે ફરી પોલ્યુટેડ ઝોન તરફ ધકેલાઈ રહી છે. ત્યારે GIDC ની 600 જેટલી પ્રદૂષણના નામે બદનામ કંપનીઓ આસપાસના 6 લાખ લોકોના જીવ સાથે ચેડાં કરી રહી છે. એ પણ એટલા પૈસા માટે કે જેટલા પૈસા પ્રદૂષણના મામલે પકડાયા બાદ પેનલ્ટી પેટે જ ચૂકવી દેવા પડશે. આશા રાખીએ કે નજીવા પૈસા માટે ઉદ્યોગકારોની આ લાલચમાંથી ઉદ્યોગકારો બહાર નીકળે અને પર્યાવરણની જાળવણી માટે નિયમોનું પાલન કરે.
